Türkiye'de devlet bütçesini hangi organ hazırlar?

03.03.2025 0 görüntülenme

Türkiye'de devlet bütçesi, ülkenin ekonomik ve sosyal hedeflerine ulaşmak için kullanılan en önemli araçlardan biridir. Peki, bu kadar kritik bir öneme sahip olan devlet bütçesini kim hazırlar? Süreç nasıl işler? Bu yazımızda bu soruların cevaplarını arayacağız.

Bütçe Hazırlık Sürecinde Rol Alan Temel Aktörler

Türkiye'de devlet bütçesi hazırlama görevi esas olarak Cumhurbaşkanlığı'na bağlı olan Strateji ve Bütçe Başkanlığı'na aittir. Ancak bu süreçte, tüm kamu kurum ve kuruluşlarının da önemli rolleri bulunmaktadır. Strateji ve Bütçe Başkanlığı, makroekonomik tahminler, gelir projeksiyonları ve politika önceliklerini dikkate alarak bütçe hazırlık çalışmalarını yürütür.

Kamu idareleri, kendi görev alanlarına giren faaliyetler için ihtiyaç duydukları ödenekleri ve gelir tahminlerini Strateji ve Bütçe Başkanlığı'na bildirirler. Bu bildirimler, Başkanlık tarafından değerlendirilir ve merkezi yönetim bütçe tasarısı oluşturulur.

Bütçe Tasarısının Meclise Sunulması ve Onay Süreci

Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından hazırlanan merkezi yönetim bütçe tasarısı, Cumhurbaşkanı tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) sunulur. TBMM'de bütçe tasarısı, Plan ve Bütçe Komisyonu'nda detaylı olarak incelenir ve görüşülür. Komisyon, gerekli gördüğü değişiklikleri yaparak bütçe raporunu hazırlar.

Plan ve Bütçe Komisyonu'nun hazırladığı rapor, TBMM Genel Kurulu'nda görüşülür. Genel Kurul'da milletvekilleri tarafından yapılan görüşmelerin ardından, bütçe tasarısı oylanarak kabul veya reddedilir. Bütçe kanunu, TBMM tarafından kabul edildikten sonra Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girer.

Bütçe Sürecinin Önemi ve Şeffaflık İlkesi

Devlet bütçesi hazırlık ve onay süreci, kamu kaynaklarının etkili ve verimli bir şekilde kullanılmasını sağlamak amacıyla büyük bir titizlikle yürütülür. Bütçe sürecinde şeffaflık ilkesi büyük önem taşır. Vatandaşların bütçe sürecine katılımı, kamu kaynaklarının daha doğru ve adil bir şekilde dağıtılmasına katkı sağlar.

Sonuç olarak, Türkiye'de devlet bütçesi hazırlama süreci, birden fazla aktörün işbirliği içinde yürüttüğü karmaşık bir süreçtir. Bu süreçte, Strateji ve Bütçe Başkanlığı'nın koordinasyonu, kamu idarelerinin katkıları ve TBMM'nin denetimi büyük önem taşır. Şeffaflık ilkesinin gözetilmesi, bütçenin etkinliği ve adilliği açısından kritik bir faktördür.