Doğu İlleri Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kimlere karşı kurulmuştur?

Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde, özellikle Mondros Ateşkes Antlaşması sonrasında, ülkenin dört bir yanında farklı amaçlarla birçok cemiyet kurulmuştur. Bu cemiyetlerden biri de, Doğu Anadolu Bölgesi'nin haklarını savunmak amacıyla kurulan Doğu İlleri Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'dir. Peki, bu cemiyet tam olarak kimlere karşı kurulmuştur ve hangi amaçları gütmüştür?

Doğu İlleri Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin Kuruluş Amacı

Doğu İlleri Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, özellikle Ermeni iddialarına karşı Doğu Anadolu Bölgesi'nin Türk ve Müslüman çoğunluğunu savunmak amacıyla kurulmuştur. Cemiyetin temel amacı, bölgedeki Türk nüfusunun haklarını korumak, Ermeni çetelerinin faaliyetlerini engellemek ve bölgenin Türkiye'nin bir parçası olarak kalmasını sağlamaktı.

O dönemde, İtilaf Devletleri ve özellikle Ermeni diasporası, Doğu Anadolu Bölgesi'nde bir Ermeni devleti kurulması yönünde yoğun bir propaganda yürütmekteydi. Bu propaganda, bölgedeki Türk ve Müslüman nüfusun geleceği için ciddi bir tehdit oluşturuyordu. İşte bu tehdide karşı koymak ve ulusal birliği korumak amacıyla Doğu İlleri Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, Erzurum Kongresi öncesinde önemli bir rol oynamıştır.

Cemiyetin Hedef Kitlesi ve Faaliyetleri

Cemiyet, öncelikle Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki Türk ve Müslüman halkı hedef almıştır. Bölgedeki halkı bilinçlendirmek, Ermeni iddialarına karşı direnmeye teşvik etmek ve ulusal birlik bilincini güçlendirmek cemiyetin temel faaliyetleri arasındaydı. Ayrıca, cemiyet, yurt içinde ve yurt dışında propaganda faaliyetleri yürüterek, Doğu Anadolu'nun Türk yurdu olduğunu ve Ermeni iddialarının asılsız olduğunu kanıtlamaya çalışmıştır.

Doğu İlleri Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, Erzurum Kongresi'nin toplanmasında da önemli bir rol oynamıştır. Cemiyetin çalışmaları, Mustafa Kemal Paşa'nın önderliğinde toplanan kongrenin zeminini hazırlamış ve milli mücadeleye önemli bir katkı sağlamıştır. Kongre, cemiyetin savunduğu tezleri ulusal bir platforma taşımış ve Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinde önemli bir dönüm noktası olmuştur.

Cemiyetin Karşı Olduğu Unsurlar

Doğu İlleri Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, doğrudan Ermeni çetelerinin faaliyetlerine ve Ermeni iddialarına karşı kurulmuştur. Cemiyet, Ermenilerin bölgedeki Türk ve Müslüman nüfusa yönelik saldırılarını engellemek, toprak taleplerini çürütmek ve bölgenin demografik yapısını korumak için mücadele etmiştir. Aynı zamanda, İtilaf Devletleri'nin bölgedeki çıkarlarına ve Osmanlı Devleti'nin zayıflamasından faydalanarak bölgede bir Ermeni devleti kurma planlarına da karşı durmuştur.

Özetle, Doğu İlleri Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, Doğu Anadolu Bölgesi'nin Türk ve Müslüman kimliğini korumak, Ermeni iddialarına karşı durmak ve bölgenin Türkiye Cumhuriyeti'nin bir parçası olarak kalmasını sağlamak amacıyla kurulmuş önemli bir sivil toplum kuruluşudur. Bu cemiyetin faaliyetleri, milli mücadeleye önemli katkılar sağlamış ve Türkiye'nin bağımsızlık sürecinde kritik bir rol oynamıştır.