Entimem nedir? Örnek

Günlük hayatta veya sosyal medyada sıklıkla karşılaştığımız, karmaşık gibi görünen ancak aslında basit bir anlama sahip olan bir kavram: entimem. Peki, tam olarak entimem nedir ve neden bu kadar önemli?

Entimem Nedir?

Entimem, mantıkta sıkça kullanılan bir terimdir ve genel olarak, bir argümanın açıkça belirtilmeyen, ancak kabul edildiği varsayılan öncülünü ifade eder. Yani, bir düşünceyi ifade ederken, bazı temel kabullerimizi dile getirmeyiz; çünkü bunların zaten herkes tarafından bilindiğini veya kabul edildiğini varsayarız. İşte bu dile getirilmeyen, örtük öncüllere entimem denir.

Daha basit bir ifadeyle, entimem, eksik bir argümandır. Bir argümanın tam olarak anlaşılabilmesi için, eksik olan bu öncülün farkında olmak ve onu tamamlamak gerekir. Bu, özellikle ikna edici konuşmalarda ve yazılarda oldukça önemlidir, çünkü entimemler, dinleyicinin veya okuyucunun kendi zihninde tamamladığı argümanlar olduğu için, daha etkili olabilirler.

Entimem Örnekleri

Entimemleri daha iyi anlamak için birkaç örnek inceleyelim:

• "Sigara içmek sağlığa zararlıdır, bu yüzden sigara içmemelisin." Bu argümanda, "Sağlığa zararlı olan şeylerden kaçınmalıyız" öncülü açıkça belirtilmemiştir. Bu, bir entimemdir.
• "Ali çok çalışkan, sınavı kazanacak." Burada, "Çok çalışanlar sınavı kazanır" öncülü örtüktür. Bu öncülün kabul edildiği varsayılır.
• "Hava çok güzel, parka gidelim." Bu argümanda, "Güzel havalarda parka gidilir" öncülü dile getirilmemiştir.

Bu örneklerde görüldüğü gibi, entimemler genellikle günlük konuşmalarda ve yazılarda yer alır. Bu, iletişimi daha hızlı ve akıcı hale getirir, ancak aynı zamanda yanlış anlaşılmalara da yol açabilir. Çünkü, herkesin aynı örtük öncülleri kabul ettiği varsayılamaz.

Entimemlerin Önemi

Entimemlerin farkında olmak, eleştirel düşünme becerilerimizi geliştirmemize yardımcı olur. Bir argümanı değerlendirirken, sadece açıkça belirtilen öncüllere değil, aynı zamanda örtük olanlara da dikkat etmeliyiz. Bu, argümanın geçerliliğini ve ikna ediciliğini daha doğru bir şekilde değerlendirmemizi sağlar.

Ayrıca, entimemleri etkili bir şekilde kullanmak, iletişim becerilerimizi de geliştirebilir. Bir argümanı daha ikna edici hale getirmek için, dinleyicinin veya okuyucunun kabul edeceği örtük öncülleri kullanabiliriz. Ancak, bu öncüllerin etik ve dürüst olduğundan emin olmalıyız.

Sonuç olarak, entimem, mantık ve iletişimde önemli bir kavramdır. Örtük öncüllerin farkında olmak, eleştirel düşünme becerilerimizi geliştirir ve daha etkili iletişim kurmamıza yardımcı olur. Bu nedenle, entimemleri anlamak ve kullanmak, hem kişisel hem de profesyonel hayatımızda bize fayda sağlayacaktır.