Short long pozisyon nedir?

Short ve Long Pozisyon Nedir?

Finans piyasalarında işlem yaparken sıkça duyacağın iki temel kavram var: long pozisyon ve short pozisyon. Bunları anlamak, piyasanın nasıl işlediğini kavramanın ilk adımı. Hemen konuya girelim, boş laf yok.

Long Pozisyon: Fiyatın Yükseleceğini Tahmin Etmek

En basit tabirle, bir varlığın (hisse senedi, döviz, emtia vb.) fiyatının artacağını düşündüğünde aldığın pozisyon long pozisyondur. Yani, "Ben bu malı ucuzken alıp, pahalıyken satacağım" dersin.

Nasıl İşler?

Örneğin, Apple (AAPL) hissesinin fiyatının önümüzdeki hafta yükseleceğini düşünüyorsun. Mevcut fiyatı 170$. Sen de 100 adet Apple hissesini 170$’dan satın aldın. Bu senin long pozisyonun. Eğer beklentin doğru çıktı ve hisse 180$'a yükseldi, 100 adet hisseni satarak adet başına 10$ kar elde edersin. Yani toplamda 1000$ karın olur (işlem maliyetlerini şimdilik göz ardı edelim).

Deneyimlerime göre, özellikle düşüş trendlerinde bile yükseliş potansiyeli olan varlıkları longlamak, portföyünü büyütmenin en temel yollarından biridir. Diyelim ki bir varlık son 3 ayda %20 düştü ama sen temel analiz veya teknik analiz sonucunda yakında bir toparlanma bekliyorsun. İşte o zaman o varlığı longlamak mantıklı olabilir.

Riskler ve Getiriler

Long pozisyonunda potansiyel zarar, yatırdığın anapara ile sınırlıdır. Eğer Apple hissesi 170$'dan 100 adet aldın ve fiyat 160$'a düşerse, 100 adet hissen için 1000$ zarar etmiş olursun. Ancak fiyat 0$’a düşse bile, senin kaybın yine ilk aldığın 17000$ ile sınırlı kalır. Potansiyel kar ise teorik olarak sınırsızdır çünkü bir hissenin fiyatı sonsuza kadar yükselebilir (tabii pratikte bu pek olası değil).

Short Pozisyon: Fiyatın Düşeceğini Tahmin Etmek

Bu sefer tam tersi bir senaryo. Bir varlığın fiyatının düşeceğini tahmin ediyorsan ve bundan para kazanmak istiyorsan short pozisyon alırsın. Bu, piyasada "satış yapıp, daha ucuzken geri alacağım" demektir.

Nasıl İşler?

Yine Apple örneğini verelim. Eğer Apple hissesinin fiyatının önümüzdeki hafta düşeceğini düşünüyorsun. Ancak elinde Apple hissesi yok. İşte burada aracı kurumdan hisseleri ödünç alarak satış yaparsın. Diyelim ki 100 adet Apple hissesini 170$'dan ödünç alıp sattın. Bu senin short pozisyonun. Eğer beklentin doğru çıktı ve hisse 160$'a düştü, şimdi piyasadan 100 adet Apple hissesini 160$'dan geri satın alırsın. Sattığın 170$'dan, aldığın 160$'ı çıkardığında, adet başına 10$ kar edersin. Toplamda 1000$ karın olur (yine işlem maliyetleri ve faizleri hariç tutuyoruz).

Deneyimlerime göre, özellikle piyasalarda genel bir korku veya belirsizlik hakimken short pozisyonlar cazip hale gelebilir. Örneğin, bir şirketin bilançosunun kötü geleceği beklentisiyle, hisse daha açıklanmadan shortlamak yaygın bir stratejidir. Hatta bazı büyük fonlar, düşen piyasalardan kar elde etmek için tamamen short stratejileri üzerine kuruludur.

Riskler ve Getiriler

Short pozisyonunda potansiyel zarar, teorik olarak sınırsızdır. Neden mi? Çünkü bir hissenin fiyatı 170$'dan shortladığında, eğer fiyat 180$'a çıkarsa 10$ zarar edersin. Peki ya fiyat 1000$'a çıkarsa? Senin zararın da aynı oranda artar. Fiyatın ne kadar yükselebileceğinin üst sınırı olmadığı için, teorik zarar potansiyeli de sınırsızdır. Bu yüzden short pozisyonlar genellikle daha riskli kabul edilir ve zarar durdur (stop-loss) emirleri ile yönetilmesi hayati önem taşır. Getiri potansiyeli ise fiyatın düşebileceği en fazla seviye ile sınırlıdır (yani 0$’a kadar).

Long ve Short Pozisyon Yönetimi: İpuçları

Bu stratejileri uygularken dikkat etmen gereken birkaç önemli nokta var:

• Zarar Durdur (Stop-Loss) Kullanımı: Long pozisyonunda zararını sınırlamak, short pozisyonunda ise zararının kontrolsüzce artmasını engellemek için olmazsa olmazdır. Short pozisyonlarda bu çok daha kritiktir. Diyelim ki 170$'dan shortladın, 175$'a stop-loss koyarsan, zararını 5$ ile sınırlamış olursun.
• Piyasa Koşulları: Piyasanın genel eğilimi (boğa mı, ayı mı?), ekonomik veriler, siyasi gelişmeler gibi faktörler fiyat beklentilerini doğrudan etkiler. Bu nedenle sadece teknik analize değil, temel analize de önem vermek gerekir.
• Pozisyon Büyüklüğü: Tüm sermayeni tek bir işleme yatırmak yerine, toplam portföyünün belirli bir yüzdesiyle işlem yapmalısın. Örneğin, portföyünün %1’i veya %2’si ile işlem yapmak, olası bir büyük zararın etkisini azaltır.
• Aracı Kurum Politikaları: Short işlem yapmak için aracı kurumların genellikle bir teminat bulundurmanı ve borçlanma faizi ödemeni isteyeceğini unutma. Bu maliyetleri hesaba katmalısın.

Bu iki temel pozisyon türünü ve nasıl çalıştıklarını anladığında, finans piyasalarında kendi stratejilerini geliştirmeye hazırsın demektir. Unutma, bilgi ve sabır bu işte en büyük yardımcıların.