Ticari defterdeki kaydın sahibi lehine delil olabilmesi için gereken şartlar nelerdir?

Ticari defterler, ticari faaliyetlerin düzenli bir şekilde kaydedildiği ve işletmelerin finansal durumunu gösteren önemli belgelerdir. Peki, ticari defterlerdeki kayıtlar ne zaman ve hangi şartlarda sahibi lehine delil olarak kullanılabilir? Bu sorunun cevabını ve ilgili yasal düzenlemeleri bu yazımızda bulabilirsiniz.

Ticari Defterlerin Delil Niteliği

Türk Ticaret Kanunu (TTK) madde 64 ve devamı hükümleri, ticari defterlerin delil niteliğini düzenler. Genel kural olarak, ticari davalarda tarafların ticari defterleri delil olarak kullanılabilir. Ancak, bir kaydın sahibi lehine delil olabilmesi için belirli şartların sağlanması gerekir.

Bir ticari defterin delil olarak kabul edilebilmesi için öncelikle kanuna uygun olarak tutulmuş olması şarttır. Bu, defterlerin eksiksiz, düzenli ve gerçeğe uygun şekilde kaydedilmiş olması anlamına gelir. Aksi takdirde, defterler delil niteliğini kaybedebilir.

Sahibi Lehine Delil Olma Şartları

Bir ticari defterdeki kaydın sahibi lehine delil teşkil edebilmesi için şu şartların sağlanması gerekir:

• Kanuna Uygun Tutulmuş Olması: Defterlerin TTK'da belirtilen usul ve esaslara uygun olarak tutulması.
• Diğer Tarafın Onayı: Karşı tarafın defterdeki kaydı kabul etmesi veya kendi defterlerindeki kayıtlarla örtüşmesi.
• Hakimin Takdiri: Hakimin, defterdeki kaydın gerçeği yansıttığına kanaat getirmesi.

Eğer karşı taraf, defterdeki kaydı kabul etmezse veya kendi defterleri ile uyuşmazlık varsa, hakim durumu değerlendirir. Hakimin takdiri, delil niteliğinin belirlenmesinde önemli bir rol oynar. Hakim, defterlerin genel durumu, diğer deliller ve olayın somut özelliklerini dikkate alarak bir karar verir.

Ticari Defterlerin İspat Gücü

Ticari defterlerin ispat gücü, tek başına kesin delil olarak kabul edilmez. Ancak, diğer delillerle birlikte değerlendirildiğinde önemli bir ispat aracı olabilir. Özellikle, taraflar arasındaki ticari ilişkilerin ve borçların ispatında defter kayıtları büyük önem taşır.

Unutulmamalıdır ki, ticari defterlerin delil olarak kullanılabilmesi için zamanında ibraz edilmesi ve incelenmesine izin verilmesi gerekir. Aksi takdirde, defterlerin delil olarak değerlendirilmesi mümkün olmayabilir.

Özetle, ticari defterdeki bir kaydın sahibi lehine delil olabilmesi için defterin usulüne uygun tutulmuş olması, karşı tarafın onayı veya hakimin takdiri gerekmektedir. Bu şartların sağlanması, ticari hayatta yaşanan uyuşmazlıkların çözümünde önemli bir rol oynar. Bu nedenle, işletmelerin ticari defterlerini düzenli ve eksiksiz tutmaları büyük önem taşır.