1929 Dünya Ekonomik Bunalımı hangi ülkede başlayarak tüm dünyayı etkilemiştir?

06.03.2025 0 görüntülenme

1929 Dünya Ekonomik Bunalımı, modern tarihin en yıkıcı ve geniş kapsamlı ekonomik krizlerinden biri olarak kabul edilir. Peki, bu küresel felaket nerede başladı ve neden bu kadar büyük bir etki yarattı? Bu yazımızda, 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı'nın kökenlerini ve yayılma sürecini inceleyeceğiz.

Bunalımın Başlangıcı: Amerika Birleşik Devletleri

1929 Dünya Ekonomik Bunalımı, Amerika Birleşik Devletleri'nde, özellikle de New York Borsası'nın çöküşüyle başladı. 24 Ekim 1929, "Kara Perşembe" olarak tarihe geçti. Bu tarihte, hisse senedi fiyatları hızla düşmeye başladı ve yatırımcılar panik içinde hisselerini satmaya çalıştılar. Bu durum, piyasada büyük bir çöküşe neden oldu. Birkaç gün içinde milyarlarca dolar buharlaştı ve bu durum, Amerikan ekonomisini derinden etkiledi.

Borsanın çöküşü, sadece spekülatif yatırımlarla sınırlı kalmadı. Bankalar, kredilerini geri çağırmaya başladı, bu da şirketlerin iflas etmesine ve işsizliğin artmasına yol açtı. Tüketici harcamaları azaldı, üretim düştü ve bir kısır döngü oluştu. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki bu ekonomik çalkantı, kısa sürede diğer ülkelere de yayıldı.

Bunalımın Küresel Yayılımı

1929 Dünya Ekonomik Bunalımı'nın yayılmasında, Amerika Birleşik Devletleri'nin dünya ekonomisindeki merkezi rolü büyük önem taşıdı. ABD, savaş sonrası dönemde hem büyük bir ihracatçı hem de büyük bir kredi sağlayıcısıydı. Amerikan ekonomisindeki daralma, dünya ticaretini olumsuz etkiledi.

Avrupa ülkeleri, özellikle de Almanya ve Avusturya gibi savaş sonrası yeniden yapılanma sürecinde olan ülkeler, Amerikan kredilerine büyük ölçüde bağımlıydı. ABD'nin kredileri geri çekmesi, bu ülkelerde bankacılık krizlerine ve ekonomik daralmaya yol açtı. Ayrıca, Amerikan hükümetinin ithalatı kısıtlayıcı politikaları, dünya ticaretini daha da daralttı ve diğer ülkelerin ihracatını zorlaştırdı.

Sonuç

1929 Dünya Ekonomik Bunalımı, Amerika Birleşik Devletleri'nde başlayarak tüm dünyayı etkisi altına alan bir ekonomik felaket olarak tarihe geçti. Borsanın çöküşü, bankacılık krizleri, ticaretin daralması ve işsizliğin artması gibi faktörler, bu bunalımın küresel bir krize dönüşmesine neden oldu. Bu olay, ekonomik sistemlerin birbirine ne kadar bağlı olduğunu ve bir ülkedeki sorunların kısa sürede diğer ülkelere yayılabileceğini gösteren önemli bir örnektir. Bu krizden çıkarılan dersler, günümüz ekonomilerini daha dirençli hale getirme çabalarında hala önemli bir rol oynamaktadır.