Deri altı enjeksiyon nasıl yapılır?
Deri Altı Enjeksiyon (Subkutan Enjeksiyon) Nasıl Yapılır?
Deri altı enjeksiyon, ilaçların kas içine veya damar içine değil, doğrudan deri altına, yani yağ dokusuna verildiği bir yöntemdir. Bu, özellikle insülin, bazı aşılar ve kan sulandırıcı ilaçlar gibi sık sık kullanılması gereken veya vücutta yavaş emilmesi istenen ilaçlar için tercih edilir. Deneyimlerime göre, doğru yapıldığında oldukça basit ve etkili bir yöntemdir.
- Hazırlık Aşaması: Temizlik ve Malzemeler
Her şeyden önce hijyen çok önemli. Enjeksiyon yapacağın bölgeyi ve ellerini temiz tutmalısın. Kullanacağın malzemelerin steril olduğundan emin ol. Genellikle ihtiyacın olacaklar şunlar:
- İlaç: Dozunu doğru ayarladığından emin ol. Doktorunun veya eczacının belirttiği dozda kullanmalısın.
- Enjektör ve İğne: Deri altı enjeksiyon için özel olarak tasarlanmış, genellikle daha kısa ve ince iğneler kullanılır. Genellikle 25-31 gauge (iğne kalınlığı) ve 3/8 ila 5/8 inç (iğne uzunluğu) aralığında iğneler tercih edilir. İnsülin enjektörleri veya insülin kalemleri de bu iş için uygundur.
- Alkol Swab veya Antiseptik Mendil: Enjeksiyon yapılacak bölgeyi temizlemek için.
- Pamuk veya Gazlı Bez: Enjeksiyon sonrası bastırmak için.
Malzemeleri hazırladıktan sonra, ilaç flakonunu veya enjektörünü kullanmadan önce prospektüsünü okumanı tavsiye ederim. Özellikle ilaçları karıştırman gerekiyorsa, doğru şekilde yaptığından emin ol.
- Enjeksiyon Bölgesi Seçimi ve Uygulama
Deri altı enjeksiyon için en uygun bölgeler, vücudun yağ dokusunun daha yoğun olduğu yerlerdir. Deneyimlerime göre en sık kullanılan bölgeler şunlardır:
- Karın Bölgesi: Göbek deliğinin etrafından yaklaşık 5 cm uzaklıkta kalan alanlar. Bu bölge hızlı emilim sağlar.
- Üst Kolun Dış Kısmı: Omuz ile dirsek arasındaki bölge.
- Uyluğun Dış Kısmı: Diz ile kalça arasındaki bölge.
- Sırt ve Kalçanın Üst Dış Kısmı: Ancak burası daha az tercih edilir çünkü ulaşımı daha zordur.
Seçtiğin bölgeyi alkol swabı ile dairesel hareketlerle temizle ve kurumasını bekle. İlacı enjektöre çektikten sonra, enjektördeki hava kabarcıklarını çıkarmak için hafifçe vurarak iğneyi yukarı doğru tut ve pistonu yavaşça it.
Enjeksiyon yapacağın bölgedeki deriyi başparmağın ve işaret parmağın arasına alarak hafifçe kaldır. Bu, ilacın kas içine kaçmasını önler ve deri altına verilmesini sağlar. İğneyi 45 ila 90 derecelik bir açıyla deri altına sok. Açıyı seçerken iğnenin uzunluğu ve senin vücut yağ dokunun kalınlığı önemli. Daha kısa iğneler (örneğin 3/8 inç) genellikle 90 derece açıyla, daha uzun iğneler (örneğin 5/8 inç) ise 45 derece açıyla daha uygun olabilir.
İğneyi tamamen soktuktan sonra, ilacı yavaşça ve sabit bir hızda enjekte et. Deneyimlerime göre, ilacı çok hızlı basmak bölgede ağrıya veya morarmaya neden olabilir. İlacı enjekte ettikten sonra iğneyi aynı açıyla hızlıca çek.
- Sonrası ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
İğneyi çektikten sonra, enjeksiyon bölgesine bir pamuk veya gazlı bez ile hafifçe bastır. Ovalama veya ovuşturma yapmaktan kaçın. Bu, ilacın emilimini etkileyebilir ve morarmaya neden olabilir. Kullanılmış iğneyi ve enjektörü asla tekrar kullanma. Güvenli bir şekilde imha etmelisin. Genellikle tıbbi atık kutularına atılması önerilir. Eğer böyle bir imkanın yoksa, sağlam bir plastik kap içine koyup, üzerini işaretleyerek çöpe atabilirsin.
Her gün aynı bölgeye enjeksiyon yapmaktan kaçın. Bir sonraki enjeksiyonu farklı bir bölgeye veya aynı bölgenin farklı bir noktasına yapmalısın. Bu, doku hasarını önler ve ilacın daha iyi emilmesini sağlar. Örneğin, karın bölgesine yapıyorsan, her gün bir önceki enjeksiyon noktasından birkaç santim uzaklaşarak ilerleyebilirsin. İnsülin kullanıyorsan, doktorun veya hemşirenin sana öğreteceği rotasyon şemalarını takip etmen önemlidir.
Eğer enjeksiyon sonrasında şiddetli ağrı, kızarıklık, şişlik, iltihaplanma veya enfeksiyon belirtileri fark edersen, mutlaka doktoruna başvurmalısın.