Çölyak hastalığı kaç yaşında başlar?

Çölyak hastalığı, gluten adı verilen bir proteine karşı bağışıklık sisteminin verdiği anormal bir tepki sonucu ince bağırsakta hasara yol açan kronik bir otoimmün hastalıktır. Peki, çölyak hastalığı kaç yaşında başlar? Bu sorunun cevabı, hastalığın her yaşta ortaya çıkabileceği gerçeğinde yatmaktadır ve bu da tanı koymayı zorlaştırabilir.

Çölyak Hastalığı Her Yaşta Ortaya Çıkabilir mi?

Evet, çölyak hastalığı bebeklikten yaşlılığa kadar her yaşta ortaya çıkabilir. Belirtiler, kişiden kişiye büyük farklılıklar gösterir. Bazı kişilerde belirtiler hemen ortaya çıkarken, bazılarında yıllar sonra, hatta hiç belirti göstermeyebilir. Genetik yatkınlık, çevresel faktörler ve bağışıklık sisteminin durumu, hastalığın başlangıç yaşını etkileyen faktörler arasında yer alır. Örneğin, bebeklerde gluten içeren besinlerle tanışma sonrası belirtiler görülebilirken, yetişkinlerde stresli bir yaşam olayı veya hamilelik sonrasında ortaya çıkabilir.

Çocuklarda Çölyak Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Çocuklarda çölyak hastalığı belirtileri genellikle daha belirgindir. Büyüme geriliği, kilo alamama, kronik ishal, karın ağrısı, kusma, iştahsızlık, yorgunluk ve huzursuzluk gibi belirtiler sıkça görülür. Ayrıca, karında şişlik, kas güçsüzlüğü ve kemik bozuklukları da ortaya çıkabilir. Çocuklarda görülen bu belirtiler, okul başarısını etkileyebilir ve sosyal gelişimlerini olumsuz yönde etkileyebilir. Bu nedenle, özellikle ailesinde çölyak hastalığı öyküsü olan çocukların düzenli olarak taramadan geçirilmesi önemlidir.

Yetişkinlerde Çölyak Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Yetişkinlerde çölyak hastalığı belirtileri daha çeşitli ve atipik olabilir. Sindirim sistemi sorunları (ishal, kabızlık, karın ağrısı, şişkinlik), demir eksikliği anemisi, yorgunluk, kemik erimesi, cilt döküntüleri (dermatitis herpetiformis), sinir sistemi sorunları (baş ağrısı, denge sorunları, periferik nöropati), kısırlık ve tekrarlayan düşükler gibi belirtiler görülebilir. Bazı yetişkinlerde ise hiçbir belirti olmayabilir (sessiz çölyak hastalığı). Bu durum, hastalığın teşhisini zorlaştırır ve tanı genellikle başka sağlık sorunları araştırılırken tesadüfen konulur. Özellikle nedeni bilinmeyen demir eksikliği anemisi, osteoporoz veya infertilite durumlarında çölyak hastalığı olasılığı mutlaka değerlendirilmelidir.

Çölyak hastalığı her yaşta başlayabilen ve farklı belirtilerle kendini gösterebilen bir hastalıktır. Bu nedenle, özellikle risk faktörleri taşıyan kişilerin (ailede çölyak hastalığı öyküsü olanlar, tip 1 diyabetli kişiler, otoimmün hastalığı olanlar) düzenli olarak taranması önemlidir. Erken teşhis ve doğru tedavi (glutensiz diyet), hastalığın yol açabileceği ciddi komplikasyonların önlenmesinde hayati öneme sahiptir. Şüpheli durumlarda mutlaka bir gastroenteroloji uzmanına başvurulmalıdır.