Limited şirketler hangi faaliyetleri yapabilir?
Limited Şirketler Neler Yapabilir?
Limited şirketler (Ltd. Şti.), Türkiye'de en sık tercih edilen şirket türlerinden biri. Peki, hangi faaliyetleri yapabilirler? Aslında cevap çok basit: Kanunda belirtilen istisnalar dışında her türlü ticari faaliyeti yürütebilirler. Bu, "her türlü" kelimesinin altını çizmek istediğim bir nokta. Yani, bir sınırlama getiriyor gibi görünse de, aslında oldukça geniş bir yelpaze söz konusu.
Deneyimlerime göre, pek çok girişimci limited şirket kurarken "acaba benim yapmak istediğim işi yapabilir mi?" diye düşünüyor. Bu endişeyi anlıyorum. Çünkü bazen bir iş fikrinizin yasal zemini hakkında net bilgi sahibi olmak önemli.
İstisnalar ve Genel Kural
Temelde, limited şirketler anonim şirketlerin yapabileceği tüm faaliyetleri yapabilir. Ancak, kanunen sadece anonim şirketlerin kurabileceği veya faaliyet gösterebileceği alanlar var. Bunlar genellikle:
- Banka kurmak
- Sigorta şirketleri kurmak
- Finansal kiralama (leasing) şirketleri kurmak
- Faktoring şirketleri kurmak
- Holding kurmak
- Gayrimenkul yatırım fonları kurmak
- Emeklilik fonları kurmak
- Sigorta acenteliği kurmak
Bunlar gibi, Sermaye Piyasası Kanunu'na tabi olan veya özel düzenlemeler gerektiren bazı sektörler için anonim şirket olmak zorunlu. Ama bunun dışındaki her şey, ticaret, sanayi, hizmet, üretim gibi alanlarda limited şirket kurabilirsin.
Peki, Ne Gibi İşler Yapabilirsin? Somut Örnekler
Gündelik hayatta karşımıza çıkan pek çok iş kolu limited şirket çatısı altında yürütülüyor. Mesela:
- Yazılım geliştirme ve danışmanlık
- E-ticaret platformları
- Mobilya üretimi ve satışı
- Gıda toptancılığı ve perakendeciliği
- İnşaat taahhüt işleri
- Turizm ve seyahat acenteliği (ancak burada da bazı özel belgelere ihtiyaç duyulabilir)
- Danışmanlık hizmetleri (mali müşavirlik, hukuk danışmanlığı gibi alanlarda ilgili meslek odalarının şartları aranır)
- Otomotiv yedek parça ticareti
- Tekstil üretimi ve pazarlaması
Bunlar sadece birkaç örnek. Sayılarını artırmak mümkün. Önemli olan, yapacağın işin mevzuatına bakmak. Örneğin, bir gıda işletmesi kuruyorsan, Tarım ve Orman Bakanlığı'nın veya ilgili belediyenin belirlediği hijyen ve ruhsatlandırma şartlarını yerine getirmen gerekir. Bir inşaat şirketi kuruyorsan, Ticaret Sicil Gazetesi'nde belirtilen ana faaliyet konusunun inşaat olması ve bu alanda gerekli tecrübeye veya personele sahip olman gerekebilir. Bunlar faaliyetin kendisiyle ilgili kısıtlamalar değil, o faaliyetin yürütülmesiyle ilgili mevzuatsal düzenlemeler.
Ana Faaliyet Konusu ve Ek Faaliyetler
Limited şirket sözleşmende, şirketin ana faaliyet konusunu açıkça belirtmen gerekiyor. Bu, şirketin temel olarak ne iş yapacağını tanımlar. Ancak, ana faaliyet konusunun dışına çıkarak ek faaliyetlerde de bulunabilirsin. Mesela, ana faaliyet konun "mobilya üretimi" olsa da, aynı zamanda mobilya aksesuarları satışı veya mobilya montaj hizmetleri de verebilirsin.
Pratik ipucu: Şirket ana sözleşmeni hazırlarken, ileride yapmak isteyebileceğin olası faaliyetleri de düşünerek ana faaliyet konusunu biraz daha geniş tutabilirsin. Ancak bu genişlik, işin ruhuna aykırı olmamalı. Örneğin, "gıda toptancılığı" ana faaliyetin iken, "uzay mekiği üretimi" ek faaliyetin olarak göstermen mantıklı olmaz.
Şirket Sermayesi ve Faaliyetler Arasındaki İlişki
Limited şirketlerde sermaye, ortakların şirkete karşı sorumluluklarını sınırlayan bir güvence sağlıyor. Türk Ticaret Kanunu'na göre, limited şirketlerin en az sermaye tutarı 10.000 TL. Bu sermaye, şirketin başlangıç faaliyetlerini yürütmesi için bir temel oluşturur. Ancak, yapacağın işin büyüklüğüne ve gerektirdiği başlangıç sermayesine göre bu rakamı artırman gerekebilir. Örneğin, büyük ölçekli bir üretim tesisi kurmak istiyorsan, sadece 10.000 TL sermaye yeterli olmayacaktır. Bu durumda, ortaklar olarak daha yüksek bir sermaye belirlemen, hem faaliyetlerini daha rahat yürütmene hem de şirketin güvenilirliğini artırmana yardımcı olur.
Deneyimlerime göre, düşük sermaye ile başlağıp zamanla sermayeyi artıran pek çok şirket var. Önemli olan, başlangıçta faaliyetlerini sürdürebilecek kadar bir sermayeye sahip olman ve işler büyüdükçe sermaye artırımlarını zamanında yapman.
Özetle, limited şirketler, yasal olarak sadece anonim şirketlerin yapabileceği bazı özel alanlar dışında neredeyse her türlü ticari faaliyeti yürütebilir. Anahtar nokta, yapacağın işin özel mevzuatını araştırmak ve şirket ana sözleşmeni bu doğrultuda hazırlamaktır.