Her dem ne demek? Osmanlıca
İçindekiler
Osmanlıca'nın zengin dünyasına yaptığımız bu kısa yolculukta, sıkça karşılaşılan ama anlamı tam olarak bilinmeyen bir kelimeye odaklanacağız: Her dem. Gelin, bu zarif ifadenin ne anlama geldiğine ve Osmanlı dönemindeki kullanımına yakından bakalım.
Her Dem Kelimesinin Anlamı
Her dem, Farsça kökenli bir kelime olup, "her an", "her zaman", "daima" gibi anlamlara gelir. Osmanlıca'da da aynı anlamda kullanılmıştır. Yani bir şeyin sürekli, aralıksız devam ettiğini ifade etmek için "her dem" denirdi. Bu ifade, sadece zamanla ilgili değil, aynı zamanda bir durumun veya duygunun sürekliliğini de anlatmak için kullanılmıştır.
Günlük konuşma dilinde çok sık kullanılmasa da, özellikle divan edebiyatında, şiirlerde ve edebi metinlerde sıklıkla karşımıza çıkar. Her dem taze bir aşk, her dem şevkle çalışmak gibi ifadeler, o dönemin insanlarının duygularını ve yaşam tarzlarını yansıtan güzel örneklerdir.
Osmanlı Edebiyatında Her Dem Kullanımı
Osmanlı şairleri, duygularını ifade ederken her dem kelimesine sıkça başvurmuşlardır. Aşkın, özlemin, hasretin veya coşkunun sürekliliğini vurgulamak için bu ifadeyi kullanmışlardır. Örneğin, bir şair sevdiğine duyduğu aşkın hiç dinmeyeceğini, her dem artarak devam edeceğini anlatmak için "Aşkım her dem artar" diyebilir.
Aynı şekilde, bir devlet adamı ülkesinin refahı için her dem çalışmaya hazır olduğunu belirtmek için bu kelimeyi kullanabilirdi. Her dem, sadece aşk ve sevgi gibi duyguları değil, aynı zamanda azim, kararlılık gibi erdemleri de ifade etmek için kullanılmıştır.
Günümüzde Her Dem
Günümüzde her dem kelimesi, Osmanlıca'nın etkisiyle yazılan bazı edebi eserlerde ve şiirlerde hala kullanılmaktadır. Ancak, günlük konuşma dilinde çok sık rastlanmaz. Yine de, bu kelimenin anlamını bilmek, Osmanlıca'ya ve o dönemin kültürüne olan anlayışımızı derinleştirmeye yardımcı olur.
Her dem kelimesi, bize Osmanlı döneminin zarafetini ve edebiyatının derinliğini hatırlatan güzel bir örnektir. Bu kelimeyi anlamak, geçmişle bağımızı güçlendirmeye ve dilimizin zenginliğini keşfetmeye yardımcı olur.