Samsun hangi devlet tarafından işgal edildi?

06.03.2025 0 görüntülenme

Kurtuluş Savaşı'nın en önemli şehirlerinden biri olan Samsun, Türk Kurtuluş Mücadelesi'nde stratejik bir öneme sahipti. Şehrin bu önemi, işgal güçlerinin de dikkatini çekmiş ve Samsun, savaş sırasında farklı devletler tarafından işgal edilmiştir. Bu yazımızda, Samsun'un hangi devletler tarafından işgal edildiğine yakından bakacağız.

İngiliz İşgali

Samsun'un işgali, aslında Mondros Ateşkes Antlaşması'nın ardından başladı. İlk olarak 9 Mart 1919'da İngilizler tarafından işgal edildi. İngilizlerin bu işgaldeki amacı, bölgedeki Türk direnişini kontrol altında tutmaktı. Özellikle Rum çetelerinin faaliyetleri ve bölgedeki karışıklıklar, İngilizlerin Samsun'a asker çıkarma gerekçesi olarak gösterildi.

İngiliz işgali sırasında şehirde sıkıyönetim ilan edildi ve birçok Osmanlı yetkilisi görevden alındı. Ancak, bu durum Samsun'daki milli duyguları daha da alevlendirdi ve direniş hareketlerinin başlamasına zemin hazırladı. Mustafa Kemal Paşa'nın Samsun'a ayak basması da bu işgal dönemine denk gelir.

Mustafa Kemal Paşa'nın Samsun'a Çıkışı

19 Mayıs 1919, Türk tarihi için bir dönüm noktasıdır. Mustafa Kemal Paşa, 9. Ordu Müfettişi olarak görevlendirilerek Samsun'a gönderildi. Resmi görevi, bölgedeki asayişi sağlamak ve Türk direnişini kontrol altına almaktı. Ancak, Mustafa Kemal Paşa'nın asıl amacı, Türk milletini bir araya getirerek bağımsızlık mücadelesini başlatmaktı. Samsun'a ayak basmasıyla birlikte, Türk Kurtuluş Savaşı fiilen başlamış oldu.

Mustafa Kemal Paşa'nın Samsun'a çıkışı, işgal güçleri için de bir uyarı niteliğindeydi. Zira Paşa, kısa süre içinde bölgedeki direniş güçlerini örgütleyerek milli mücadeleyi başlatmış ve Anadolu'nun dört bir yanına yaymıştır.

İşgalin Sona Ermesi ve Samsun'un Kurtuluşu

Türk Kurtuluş Savaşı'nın zaferle sonuçlanmasıyla birlikte, Samsun'daki işgal de sona erdi. Samsun, Türk ordusunun ilerleyişi ve diplomatik girişimler sonucunda işgalden kurtuldu ve Türkiye Cumhuriyeti'nin bir parçası oldu. 19 Mayıs, günümüzde Türk gençliği için bir bayram olarak kutlanmaktadır ve Samsun, bu önemli günün sembol şehri olarak anılmaktadır.

Sonuç olarak, Samsun öncelikle İngilizler tarafından işgal edilmiş, ancak Mustafa Kemal Paşa'nın Samsun'a çıkışıyla birlikte Türk Kurtuluş Mücadelesi'nin merkezi haline gelmiştir. Şehrin kurtuluşu, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuna giden yolda önemli bir kilometre taşı olmuştur.