Kulaktan ses gelmesi ne anlama gelir?
Kulaktan Ses Gelmesi: Neler Oluyor Orada?
Kulaklarından ses geldiğini hissettiğinde ilk aklına gelen ne oluyor? Belki bir zil sesi, belki bir uğultu, belki de daha tuhaf sesler. Deneyimlerime göre, bu durum birçok insanın başına geliyor ve çoğunlukla altında yatan birkaç ana sebep var. Önemli olan, bu seslerin ne anlama geldiğini ve ne yapman gerektiğini anlamak.
Kulak Çınlaması (Tinnitus): O Tanıdık Ses
Kulak çınlaması dediğimizde aslında bahsettiğimiz şey, dışarıdan bir ses kaynağı olmadığı halde kulaklarda duyulan seslerdir. Bu sesler zil sesi, vızıltı, ıslık, tıslama veya uğultu şeklinde olabilir. Tinnitus, aslında bir hastalık değil, bir semptomdur. Yani bir şeyin işareti. Örneğin, dünyada yetişkinlerin yaklaşık %10-15'inde tinnitus görülür. Bu, milyonlarca insan demek!
Neden Olur Bu Çınlama?
- Gürültüye Maruz Kalma: En sık rastlanan nedenlerden biri. Çok yüksek sese maruz kaldığında, özellikle konserler, inşaat alanları veya uzun süreli kulaklık kullanımı gibi durumlarda iç kulaktaki hassas tüylü hücreler zarar görebilir. Bu hücreler beyne ses sinyalleri gönderir ve bu hasar bazen kalıcı çınlamaya yol açabilir. Örneğin, 100 desibel üzerindeki seslere uzun süre maruz kalmak ciddi risk taşır.
- Yaşa Bağlı İşitme Kaybı (Presbiakuzi): Yaş ilerledikçe doğal olarak işitme duyumuzda bir miktar kayıp yaşanır. Bu kayıp da kulak çınlamasına neden olabilir.
- Kulak İçi Kirleri: Bazen kulak kanalında biriken fazla kir (buşon) da işitmeyi engelleyerek veya kulak zarına baskı yaparak çınlamaya yol açabilir.
- Bazı İlaçlar: Aspirin gibi bazı ağrı kesiciler, bazı antibiyotikler ve antidepresanlar yan etki olarak tinnitus yapabilir.
- Sağlık Sorunları: Yüksek tansiyon, diyabet, tiroid problemleri, baş ve boyun travmaları ve nadiren işitme siniri tümörleri de tinnitusun sebepleri arasında yer alabilir.
Ne Yapmalı?
Eğer kulak çınlaman varsa ve bu durum hayatını olumsuz etkiliyorsa, ilk adım bir Kulak Burun Boğaz (KBB) uzmanına görünmek. Doktorun işitme testleri yapabilir ve altta yatan nedeni belirlemeye çalışır. Eğer gürültüye maruz kalmaktan kaynaklanıyorsa, gelecekte daha dikkatli olmak ve kulak koruyucuları kullanmak çok önemli. Eğer kulak kiri birikiminden kaynaklanıyorsa, doktorun doğru yöntemlerle temizlemesi yeterli olabilir. Bazı durumlarda, ses terapisi veya tinnitus maskeleme cihazları da faydalı olabilir.
Otoakustik Emisyonlar: Duyduğumuz Sesler Değil, Kulaktan Yayılanlar
Bazen kulaktan gelen sesler, kendimizin duyduğu sesler olmayabilir. Bunlar daha çok işitme testlerinde kullanılan ve dışarıdan duyulan seslerdir. Otoakustik emisyonlar (OAE), iç kulaktaki dış tüylü hücrelerin normal çalıştığını gösteren, kulak tarafından üretilen çok sessiz seslerdir. Genellikle doktorlar tarafından yapılır ve işitme fonksiyonunu değerlendirmek için kullanılır.
Neden Önemli?
Bu testler, özellikle bebeklerde ve çocuklarda işitme kaybını erken teşhis etmek için çok kritiktir. Örneğin, dünya genelinde her 1000 canlı doğumdan 1 ila 3'ünde işitme kaybı görülür. OAE testleri, bu kayıpların erken fark edilmesini sağlayarak çocuğun dil ve konuşma gelişimini olumlu etkiler.
Nasıl Yapılır?
Test sırasında kulağa küçük bir prob yerleştirilir ve bu prob aracılığıyla bir dizi ses gönderilir. Ardından, iç kulaktaki tüylü hücrelerin tepkisi olarak yayılan zayıf sesler kaydedilir. Bu, acısız ve hızlı bir işlemdir.
Başka Ne Gibi Durumlar Olabilir?
Bazen kulaktan gelen sesler, tam olarak bir çınlama veya test sesi olmayabilir. Mesela:
- Meniere Hastalığı: Bu, iç kulaktaki sıvı dengesizliğinden kaynaklanan bir hastalıktır ve baş dönmesi, işitme kaybı ve kulak çınlaması gibi belirtilere yol açabilir.
- Vasküler Sorunlar: Çok nadir de olsa, kulak damarlarındaki kan akışıyla ilgili sorunlar, kişinin kendi kalp atışını veya kanın akış sesini duyabilmesine neden olabilir. Bu duruma pulzatif tinnitus denir.
Unutma, kulaklarından gelen her sesin bir nedeni vardır. Endişelenmeden önce doğru teşhis için bir uzmana danışman en sağlıklısıdır. Kendi kendine teşhis koymaktan veya internette bulduğun her şeye inanmaktan kaçın. Sağlıklı günler!