Günler ne zaman büyük yazılır?

Günleri Ne Zaman Büyük Yazmalıyız?

Dilbilgisinin incelikleri bazen kafa karıştırıcı olabilir ama aslında oldukça mantıklıdır. Günlerin büyük harfle yazılıp yazılmayacağı konusu da işte tam böyle bir konu. Deneyimlerime göre, bu durumun birkaç temel kuralı var ve bunları bildiğinde işin çok kolaylaşacak.

Özel Günler ve Tatiller: Kutlananlar Büyük Yazılır

Bir günün özel bir anlamı varsa, o zaman büyük harfle yazılır. Bu, sadece takvimdeki bir tarih değil, aynı zamanda kutlanan, anılan veya özel bir olayla ilişkilendirilen günler için geçerli. Örneğin, Ramazan Bayramı, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı gibi milli ve dini bayramların isimleri tamamen büyük harfle başlar. Hatta bu özel günlerin içindeki kelimeler de eğer isim veya unvan niteliğindeyse büyük harfle yazılır. Kurban Bayramı'nda "Kurban" ve "Bayram" büyük harfle başlar.

Burada dikkat etmen gereken nokta şu: Eğer bir bayram veya özel günün sadece adını anıyorsan, büyük harfle yazarsın. Ama o günün herhangi bir zamanından bahsediyorsan, örneğin "bayramın ilk günü" gibi, o zaman "bayram" kelimesi küçük harfle yazılabilir. Ama özel günün adı, örneğin Zafer Bayramı, her zaman büyük harfle başlar.

Anma Günleri ve Belirli Tarihler

Bunun yanı sıra, anma günleri ve belirli tarihi olaylarla özdeşleşmiş günler de büyük harfle yazılır. Örneğin, 10 Kasım Atatürk'ü Anma Günü'nde hem "10 Kasım" hem de "Atatürk'ü Anma Günü" büyük harfle başlar. Aynı şekilde 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü de bu kurala uyar. Bu tür ifadelerde, günün adını oluşturan her kelime, eğer özel bir isim veya unvan ise, büyük harfle başlar.

Bazen bir tarih, özel bir olayın başlangıcı veya bitişi olarak anılır. Bu durumlarda da tarih ve olayın adı büyük harfle yazılır. Örneğin, "Kurtuluş Savaşı 19 Mayıs 1919'da başlamıştır" ifadesinde "19 Mayıs 1919" büyük harfle yazılır çünkü belirli bir olayın başlangıç tarihini belirtir. Ama "o gün" dediğinde, bu genel bir zamana işaret ettiği için küçük harfle yazılır.

Günlerin Kendi Başlarına Kullanımı

Gelelim günlerin tek başına kullanıldığı durumlara. Günlerin isimleri, yani Pazartesi, Salı, Çarşamba, Perşembe, Cuma, Cumartesi, Pazar, kendi başlarına kullanıldıklarında veya bir haftanın herhangi bir gününü ifade ettiklerinde küçük harfle yazılır. Örneğin, "Yarın pazartesi" ya da "Bu hafta sonu cumartesi günü buluşalım" dediğimizde bu kelimeler küçük harfle başlar.

Ancak, bir cümlenin başında yer aldıklarında veya bir tarih belirtirken büyük harfle başlamaları gerekebilir. Bu, cümlenin yapısıyla ilgilidir, günün kendisiyle değil. Örneğin, "Pazartesi günü yeni bir haftaya başlıyoruz" cümlesinde "Pazartesi" büyük harfle başlar çünkü cümlenin ilk kelimesidir. Ama "haftanın ilk günü pazartesidir" dediğimizde "pazartesi" küçük harfle yazılır.

Özetle, günlerin isimlerini özel bir gün, bayram veya belirli bir olayın adı olarak kullanmıyorsan, küçük harfle başlamaları genel kuraldır. Bu ayrımı yapmak işini kolaylaştıracaktır.

Pratik İpuçları

Günleri yazarken aklında tutman gereken birkaç basit ipucu var:

• Bir şey kutlanıyor veya anılıyor mu? Eğer cevap evetse, gün veya özel olayın adı büyük harfle başlar. Örneğin, Anneler Günü, Babalar Günü.
• Takvimde özel bir yeri var mı? Milli bayramlar, dini bayramlar, anma günleri gibi. Bu durumda büyük harfle yazılır.
• Cümlenin başında mı? Cümle başı kuralı her zaman geçerlidir, bu yüzden günün adı cümlenin başında ise büyük harfle başlar.
• Tek başına genel bir gün mü? Pazartesi, salı gibi, o zaman küçük harfle yazılır.

Bu basit kurallarla, günleri doğru yazmak çok daha kolay hale gelecektir. Unutma, dilin doğru kullanımı hem okuduğunu anlamayı kolaylaştırır hem de yazdıklarına profesyonel bir dokunuş katar.