Sivil savunma nedir ne işe yarar?
Sivil Savunma: Neden Önemli, Ne İşe Yarar?
Sivil savunma dediğimizde aklına ne geliyor? Belki deprem anında kaçış planları, belki de bir savaş durumunda sığınaklara koşuşturma... Evet, bunlar işin bir parçası ama sivil savunma çok daha fazlası. Bu aslında hepimizin hayatını doğrudan etkileyen, olası felaketlere karşı hazırlıklı olmamızı sağlayan bir sistem.
Felaketlere Karşı Hazırlıklı Olmak: Neden Lazım?
Deneyimlerime göre, en büyük hata felaketleri uzakta ve bize uğramayacakmış gibi düşünmek. Türkiye gibi deprem kuşağında yer alan bir ülkede yaşıyoruz. 1999 Gölcük depreminde 17 binden fazla can kaybı yaşandı. Bu sadece bir örnek. Sel, heyelan, yangın gibi doğal afetler de cabası. Bir de savaş gibi olağanüstü durumlar var ki, bu ihtimali de asla göz ardı edemeyiz. Sivil savunma, işte tam da bu tür durumlarda hayat kurtarmanın ve zararı en aza indirmenin bir yolu.
Sivil savunmanın temel amacı:
- Can ve mal kaybını önlemek veya en aza indirmek: Bu, en önemli işlevi.
- Toplumun acil ihtiyaçlarını karşılamak: Barınma, beslenme, sağlık gibi temel ihtiyaçlar.
- Kamu düzenini ve güvenliğini sağlamak: Panik ve kaosun önüne geçmek.
- Savaş zamanlarında toplumu korumak: Hava saldırıları, kimyasal silahlar gibi tehditlere karşı önlemler almak.
Sivil Savunma Neler Yapar? Somut Adımlar ve Bilgiler
Sivil savunma sadece devletin değil, hepimizin sorumluluğu. Nasıl mı?
- Afetlere Karşı Hazırlık ve Önleme
Bu, sivil savunmanın en önemli ayağı. Kendi evinde, iş yerinde alabileceğin önlemler var. Mesela:
- Acil Durum Çantası Hazırlamak: İçinde mutlaka ilk yardım malzemeleri, kullanabileceğin ilaçlar, su, konserve yiyecekler, pilli radyo, el feneri, piller, battaniye, yedek kıyafetler ve kişisel hijyen ürünleri olmalı. Bu çantayı kolay ulaşılabilir bir yere koy.
- Tahliye Planı Yapmak: Evinden çıkış yollarını belirle. Ailenle toplanma yerini kararlaştır. Eğer sığınak varsa, oraya nasıl ulaşacağını bilmek önemli.
- Bilgi Sahibi Olmak: Hangi tür afetlerde neler yapman gerektiğini öğren. Belediyenin, sivil savunma teşkilatının verdiği eğitimlere katılmaya çalış. 2023'te AFAD tarafından yapılan ve 11 milyon kişinin katıldığı "Deprem Anı: Çök, Kapan, Tutun" tatbikatı gibi etkinliklere ilgi göstermek, bilincini artırır.
- Evdeki Riskleri Azaltmak: Ağır eşyaları sabitlemek, gaz ve su vanalarının yerini bilmek, yangın söndürücü bulundurmak gibi basit ama hayat kurtaran önlemler alabilirsin.
- Müdahale ve Kurtarma
Afet anında veya sonrasında bu işler devreye girer.
- İlkyardım Bilgisi: Enkaz altında kalmış birine veya yaralanan birine ilk müdahaleyi yapabilmek, profesyonel ekipler gelene kadar hayatını kurtarabilir. Temel ilkyardım eğitimleri almanı kesinlikle öneririm.
- Tahliye ve Yerleştirme: Risk altındaki bölgelerden insanların güvenli yerlere taşınması. Bu süreçte gönüllü olmak da mümkün.
- Hasar Tespiti ve Yeniden Yapılandırma: Hasar gören binaların incelenmesi ve güvenli hale getirilmesi ya da yeniden inşa edilmesi.
- Savaş veya Olağanüstü Durumlarda Sivil Savunma
Bu durumlar daha az olasılıklı görünse de, hazırlıklı olmak akıllıca.
- Sığınaklar: Hava saldırıları gibi durumlarda sığınakların kullanımı ve bakımı.
- Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve Nükleer (KBRN) Tehditler: Bu tür saldırılara karşı alınacak önlemler, maske kullanımı, kirlenmiş alanlardan uzak durma gibi bilgileri öğrenmek hayati önem taşır.
- Gönüllü Çalışmalar: Savaş zamanında gönüllü olarak yaralılara yardım etmek, haberleşmeyi sağlamak gibi görevler üstlenilebilir.
Senin Rolün Ne Olmalı? Pratik Öneriler
Sivil savunma sadece birilerinin yapıp bitireceği iş değil. Sen de hayatının bir parçası haline getirebilirsin:
- Aileni Bilinçlendir: Evde bu konuları konuş. Acil durum çantasını birlikte hazırlayın.
- Temel Bilgileri Edin: AFAD'ın web sitesini takip et, yayınladıkları broşürleri oku. Bir ilkyardım eğitimi almayı düşün.
- Mahallende Neler Oluyor Takip Et: Belediyenin sivil savunma faaliyetlerinden haberdar ol. Gönüllü gruplara katılmak isteyebilirsin.
- Basit Önlemlerle Başla: Evindeki ocak gazını kontrol etmeyi, yangın tüpünün nasıl kullanılacağını öğrenmeyi ihmal etme.
Unutma, hazırlıklı olmak, paniğe kapılmamak ve doğru bilgiyi bilmek, en büyük silâhımız.