Bireysel emeklilik kaç para 2021?

Bireysel Emeklilik Sistemine (BES) Başlangıç Maliyeti: 2021 Yılında Ne Kadar?

Bireysel emeklilik sistemine gireyim de ne kadar kesinti olur, ne öderim diye düşünüyorsan, öncelikle şunu bilmelisin: BES'e girerken direkt bir "giriş aidatı" veya "başlangıç ücreti" diye bir şey yok. Sistem biraz daha farklı işliyor ve daha çok sözleşme türüne ve seçtiğin şirkete göre bazı başlangıç giderleri söz konusu olabiliyor. Ama bunlardan çok daha önemli olan, devletin sana sunduğu %30 devlet katkısı avantajı. Bu, BES'in en can alıcı noktası, kaçırmaman gereken büyük bir fırsat.

Şimdi gelelim işin içine, yani senin cebinden neler çıkabilir konusuna:

Kesintiler ve Giderler: B Planı Gibi Düşün

BES sözleşmeni imzaladığın anda başlayacak bazı kesintiler olacak. Bunları bilmek, sonradan "Aa, ben bunu bilmiyordum!" demeni engeller. Deneyimlerime göre, bu kesintiler genellikle şu kalemlerden oluşuyor:

  • Yönetim Gider Kesintisi: Bu, emeklilik şirketinin sana hizmet vermesi, fonlarını yönetmesi için aldığı bir pay. Genellikle yıllık olarak hesaplanır ve hesabındaki birikmiş tutarın belirli bir yüzdesi olarak alınır. Örneğin, yıllık %2-3 gibi oranlarla karşılaşabilirsin.
  • Giriş Aidatı (Bazı Sözleşmelerde): Dediğim gibi her şirkette yok ama bazı şirketler, sözleşmeyi yaptığın ilk yıl veya ilk birkaç yıl içinde küçük bir miktar giriş aidatı alabiliyor. Bu rakamlar genellikle 50 TL ile 200 TL arasında değişebilir. Ama tekrar söylüyorum, bu artık eskisi kadar yaygın değil.
  • Ara Verme veya Cayma Kesintileri: Eğer sözleşmeden erken dönemde cayarsan veya bir süre ödeme yapmazsan, belirli oranlarda kesintiler olabilir. Bu oranlar, sözleşme süren ve ne kadar süredir ödeme yaptığınla ilgili olarak değişir.

Önemli Not: Bu kesintiler, emeklilik şirketinin politikasına ve içinde bulunduğun sözleşme şartlarına göre farklılık gösterir. Bu yüzden sözleşme yapmadan önce mutlaka şirketle görüşüp tüm kesinti kalemlerini ve oranlarını öğrenmelisin. Hatta sormadan kendiliğinden anlatırlarsa, zaten şeffaf bir şirkettir, güvenebilirsin.

Devlet Katkısı: Cebine Giren Para Gibi Düşün

Gelelim en sevdiğimiz konuya: Devlet katkısı. Sen sisteme her ay düzenli olarak para yatırdıkça, devlet de senin adına o paranın %30'u kadar ekleme yapıyor. Bu, BES'in en büyük cazibesi ve senin tasarrufunu ciddi anlamda katlayan bir unsur. 2021 yılı itibarıyla devlet katkısı üst sınırı yıllık olarak belirlenmişti. Eğer o yıl sen de şirkette çalışıyorsan, SGK primine esas teşkil eden prime esas kazancının %30'unu aşamazsın ve tabii ki yıllık belirlenen üst sınırı geçemezsin. Örneğin, devlet katkısı üst limiti yıllık 100.000 TL'nin %30'u yani 30.000 TL idi. Yani sen bir yıl içinde toplamda 100.000 TL yatırırsan, üzerine devletten 30.000 TL daha almış olursun. Tabii bu örnek hesaplama, kendi kazancın ve ödemelerinle değişir.

Pratik İpucu: Devlet katkısı için belirlenen yıllık sınırı göz önünde bulundurarak, ödemelerini bu limiti aşmayacak şekilde planlamaya çalış. Böylece her zaman hakkını tam olarak alırsın.

İlk Aylık Ödeme Ne Kadar Olmalı?

BES'e başlarken "minimum ödeme tutarı" diye bir şey de var. Bu, her şirkete göre değişir. Örneğin, bazı şirketler minimum aylık 100 TL ile başlayabileceğini söylerken, bazıları bu rakamı 200 TL veya daha yüksek tutabilir. Benim deneyimlerime göre, başlangıç için çok yüksek rakamlarla zorlamaktansa, bütçene uygun bir miktarla başlayıp, zamanla artırmak daha mantıklı olabilir. Önemli olan düzenli ödeme yapabilmek.

Pratik İpucu: Eğer maaşlı çalışansan, bordron üzerinden otomatik ödeme talimatı verebilirsin. Bu, ödemeyi unutmanı engeller ve düzenliliğini sağlar.

Hangi Fonu Seçmeli? Kendi Riskin Kendin Belirle

BES'te paranı belirli fonlarda değerlendirirsin. Bu fonların getirisi, senin ödediğin paranın nasıl büyüdüğünü doğrudan etkiler. Deneyimlerime göre, fon seçimi kişisel risk algına ve beklentilerine göre değişir:

  • Düşük Riskli Fonlar: Genellikle para piyasası fonları, borçlanma araçları fonları gibi daha güvenli varlıklara yatırım yapar. Getirisi daha düşüktür ama paranı kaybetme riskin de azdır.
  • Orta Riskli Fonlar: Hem hisse senedi hem de borçlanma araçları içeren karma fonlar bu kategoriye girer. Orta düzeyde getiri ve risk sunar.
  • Yüksek Riskli Fonlar: Genellikle hisse senedi yoğun fonlardır. Daha yüksek getiri potansiyeli sunar ama aynı zamanda daha yüksek risk taşır.

Pratik İpucu: Eğer BES'e yeni başlıyorsan, emeklilik şirketi yetkilisiyle görüşerek risk profilini belirlemene yardımcı olmalarını iste. Başlangıçta daha dengeli veya orta riskli fonlarla başlayıp, zamanla tecrübe kazandıkça riskli fonlara yönelebilirsin.