4857 sayılı Kanuna göre belirli süreli iş sözleşmesi esaslı bir neden olmadıkça birden fazla üst üste zincirleme yapılamaz. Aksi halde iş sözleşmesi başlangıçtan itibaren?

İş hayatında sıklıkla karşılaşılan bir durum olan belirli süreli iş sözleşmeleri, hem işverenler hem de çalışanlar için önemli hukuki sonuçlar doğurabilir. Özellikle 4857 sayılı İş Kanunu'nun bu konudaki düzenlemeleri, işçi haklarının korunması açısından büyük önem taşır. Peki, belirli süreli iş sözleşmesi nedir ve neden zincirleme yapılamaz? Bu yazımızda, bu sorulara açıklık getireceğiz.

Belirli Süreli İş Sözleşmesi Nedir?

Belirli süreli iş sözleşmesi, işin niteliği gereği veya belirli bir projenin tamamlanması gibi objektif nedenlere bağlı olarak, belirli bir süre için yapılan iş sözleşmesidir. Bu tür sözleşmelerde, iş ilişkisi belirli bir tarihte sona erer. Ancak, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 11. maddesi, bu konuda önemli bir sınırlama getirir.

Zincirleme Belirli Süreli İş Sözleşmesi Neden Yapılamaz?

Kanun koyucu, belirli süreli iş sözleşmelerinin art arda yapılmasını (zincirleme) esaslı bir neden olmadıkça yasaklamıştır. Bunun temel nedeni, bu tür uygulamaların işçinin iş güvencesini zedelemesi ve sürekli işlerde çalışan işçilerin hak kaybına uğramasının önüne geçmektir. Eğer zincirleme belirli süreli iş sözleşmesi yapılıyorsa ve ortada haklı bir neden yoksa, bu sözleşme başlangıçtan itibaren belirsiz süreli iş sözleşmesi olarak kabul edilir. Bu durumda işçi, belirsiz süreli iş sözleşmesiyle çalışan bir işçinin tüm haklarına sahip olur.

Esaslı Neden Kavramı ve İstisnalar

Kanun, zincirleme belirli süreli iş sözleşmelerinin yapılabilmesi için "esaslı bir neden"in varlığını şart koşar. Esaslı neden, işin niteliği, projenin özelliği veya işverenin objektif olarak kabul edilebilir bir gerekçesi olabilir. Ancak, bu nedenlerin somut ve gerçek olması gerekir. Örneğin, geçici bir proje için alınan bir çalışanın sözleşmesinin proje süresince yenilenmesi esaslı bir nedene dayanabilir. Ancak, aynı işi sürekli olarak yapan bir işçinin sözleşmesinin sürekli yenilenmesi, esaslı bir neden olmaksızın yapılıyorsa, bu durum kanuna aykırıdır.

Özetle, 4857 sayılı İş Kanunu, belirli süreli iş sözleşmelerinin kötüye kullanılmasını engellemek ve işçi haklarını korumak amacıyla önemli düzenlemeler getirmiştir. İşverenlerin ve çalışanların bu düzenlemelere dikkat etmesi, olası hukuki sorunların önüne geçilmesine yardımcı olacaktır.