Erzurum Kongresi 23 Temmuz-7 Ağustos 1919 Niçin Toplanmıştır?

Erzurum Kongresi, Türk Kurtuluş Savaşı'nın önemli dönüm noktalarından biridir. 23 Temmuz - 7 Ağustos 1919 tarihleri arasında toplanan bu kongre, ülkenin kaderini etkileyen kararların alındığı tarihi bir olaydır. Peki, Erzurum Kongresi niçin toplanmıştır? İşte bu sorunun cevabı ve kongrenin toplanma nedenleri:

Mondros Ateşkes Antlaşması'nın Yarattığı Ortam

I. Dünya Savaşı'nın sona ermesiyle imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu için ağır şartlar içeriyordu. İtilaf Devletleri, ülkenin dört bir yanını işgal etmeye başlamış, bu durum halk arasında büyük bir huzursuzluğa yol açmıştı. Özellikle Doğu Anadolu Bölgesi'nde Ermeni iddiaları ve Rum çetelerinin faaliyetleri, Türk nüfusunu tehdit ediyordu. Bu gelişmeler, yerel direniş hareketlerinin doğmasına zemin hazırladı.

Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin Rolü

Erzurum Kongresi'nin toplanmasında önemli bir rol oynayan kuruluşlardan biri Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti idi. Bu cemiyet, bölgedeki Türk varlığını ve haklarını korumak amacıyla kurulmuştu. Cemiyetin amacı, Doğu Anadolu'nun Ermenilere verilmesini engellemek ve bölgedeki Türk halkının haklarını savunmaktı. Cemiyet, bu amaç doğrultusunda Erzurum Kongresi'nin toplanması için aktif bir şekilde çalıştı.

Mustafa Kemal Paşa'nın Kongreye Katılımı

Mustafa Kemal Paşa, Samsun'a gönderildikten sonra Havza ve Amasya'da yaptığı çalışmalarla milli bilinci uyandırmış ve direniş hareketini örgütlemeye başlamıştı. Erzurum Kongresi'ne katılması, kongrenin önemini daha da artırdı. Mustafa Kemal Paşa, kongre delegeleri tarafından başkan seçilerek, kongrenin yönlendirilmesinde önemli bir rol üstlendi. Onun liderliği, milli mücadele için bir dönüm noktası oldu.

Kongrenin Temel Amaçları

Erzurum Kongresi'nin temel amaçları şunlardı:

• Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki Türk varlığını korumak ve Ermeni iddialarına karşı durmak.
• Milli birliği sağlamak ve tüm yurtta direnişi örgütlemek.
• Mondros Ateşkes Antlaşması'nın hükümlerine karşı çıkmak ve ülkenin bağımsızlığını savunmak.
• Milli iradeyi hakim kılmak ve gelecekte kurulacak olan Türk devletinin temellerini atmak.

Erzurum Kongresi, tüm bu nedenlerle Türk Kurtuluş Savaşı'nın seyrini değiştiren önemli bir olaydır. Kongrede alınan kararlar, milli mücadelenin yol haritasını çizmiş ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuna giden yolda önemli bir adım olmuştur.