Antropometri nedir, İSG?

İş sağlığı ve güvenliği (İSG) alanında çalışan profesyonellerin sıklıkla karşılaştığı bir terim olan antropometri, çalışanların sağlığını koruma ve iş ortamını iyileştirme açısından kritik bir role sahiptir. Peki, antropometri tam olarak nedir ve İSG ile nasıl bir ilişkisi vardır? Bu yazımızda, bu sorulara yanıt arayacağız ve antropometrinin İSG'deki önemini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

Antropometri Nedir?

Antropometri, insan vücudunun boyutlarını ve oranlarını ölçme bilimidir. Yunanca "anthropos" (insan) ve "metron" (ölçü) kelimelerinden türetilmiştir. Temel olarak, insan vücudunun çeşitli bölümlerinin uzunluk, genişlik, çevre ve ağırlık gibi ölçümlerini içerir. Bu ölçümler, farklı yaş gruplarındaki, cinsiyetlerdeki ve etnik kökenlerdeki insanların fiziksel özelliklerindeki farklılıkları anlamamıza yardımcı olur. Antropometri, sadece statik ölçümleri değil, aynı zamanda vücudun hareket halindeki ölçümlerini (kinantropometri) de kapsar.

Antropometrinin kullanım alanları oldukça geniştir. Endüstriyel tasarım, ergonomi, giyim endüstrisi, sağlık, spor ve İSG gibi birçok farklı alanda uygulanabilir. Özellikle iş sağlığı ve güvenliği açısından, çalışanların fiziksel özelliklerine uygun iş ekipmanları ve çalışma ortamları tasarlamak için hayati öneme sahiptir.

İSG Açısından Antropometrinin Önemi

İş sağlığı ve güvenliği açısından antropometri, çalışanların fiziksel özelliklerine uygun çalışma ortamları ve ekipmanlar tasarlayarak, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemeye yardımcı olur. Örneğin, bir ofiste çalışan kişilerin oturma yüksekliği ayarlanabilir sandalyeleri kullanması, doğru masa yüksekliğine sahip olması veya bir fabrikada çalışan işçilerin kullandığı makinelerin ergonomik olarak tasarlanması, antropometri verileriyle mümkün olur.

Çalışanların fiziksel özelliklerine uygun olmayan çalışma ortamları ve ekipmanlar, kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarına (KİSR) yol açabilir. Bu tür rahatsızlıklar, çalışanların verimliliğini düşürür, iş gücü kayıplarına neden olur ve şirketlere maliyetli sonuçlar doğurabilir. Antropometri verileri kullanılarak yapılan ergonomik tasarımlar, bu tür riskleri minimize eder ve çalışanların sağlığını korur.

Antropometri Verilerinin İSG Uygulamalarında Kullanımı

Antropometri verileri, İSG uygulamalarında çeşitli şekillerde kullanılabilir:

• Çalışma alanı tasarımı: Çalışanların rahatça hareket edebileceği, uzanabileceği ve ekipmanlara kolayca erişebileceği çalışma alanları tasarlamak.
• Ekipman tasarımı: Kullanımı kolay, ergonomik ve çalışanların fiziksel özelliklerine uygun ekipmanlar geliştirmek. Örneğin, el aletlerinin saplarının uygun boyutlarda olması, klavyelerin ve farelerin ergonomik tasarımlara sahip olması gibi.
• Kişisel koruyucu donanım (KKD) seçimi: Çalışanların vücut ölçülerine uygun KKD'ler (eldiven, maske, gözlük vb.) seçerek, koruma etkinliğini artırmak ve rahat kullanım sağlamak.
• Eğitim ve bilinçlendirme: Çalışanlara doğru duruş, oturuş ve kaldırma teknikleri konusunda eğitimler vererek, kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarını önlemek.

Sonuç olarak, antropometri, iş sağlığı ve güvenliğinin ayrılmaz bir parçasıdır. Çalışanların sağlığını korumak, iş kazalarını önlemek ve verimliliği artırmak için antropometri verilerinin İSG uygulamalarına entegre edilmesi büyük önem taşır. Bu sayede, daha sağlıklı, güvenli ve verimli çalışma ortamları oluşturulabilir.