Büyük Selçuklu Devleti'nde Nizamülmülk nasıl öldü?
İçindekiler
Büyük Selçuklu Devleti'nin en önemli vezirlerinden biri olan Nizamülmülk, devletin yükselişinde ve kurumlarının oluşmasında büyük rol oynamıştır. Peki, bu kudretli vezir nasıl ve neden öldürüldü? İşte Nizamülmülk'ün trajik sonu ve ardındaki sır perdesi.
Nizamülmülk Kimdi?
Asıl adı Ebu Ali Hasan bin Ali bin İshak et-Tûsî olan Nizamülmülk, 1018 yılında İran'ın Tus şehrinde doğdu. Selçuklu sultanları Alparslan ve Melikşah dönemlerinde vezirlik yaparak devlete büyük hizmetlerde bulundu. Devlet teşkilatını yeniden yapılandırdı, Nizamiye Medreseleri'ni kurarak ilmi ve kültürel hayatı canlandırdı. Siyasi ve askeri alandaki başarılarıyla Selçuklu Devleti'nin altın çağını yaşamasına katkı sağladı.
Suikastın Gerçekleştiği An
Nizamülmülk, 1092 yılında Sultan Melikşah ile birlikte Bağdat seferine çıkmıştı. Sefer sırasında, 10 Ramazan 485 (14 Ekim 1092) tarihinde, Nahavend yakınlarında konakladıkları sırada, Ebu Tahir-i Arrani adlı bir Haşhaşi fedaisi tarafından bıçaklanarak öldürüldü. Suikast, Selçuklu Devleti için büyük bir kayıp oldu ve devletin iç karışıklıklara sürüklenmesine zemin hazırladı.
Suikastın Ardındaki Sırlar
Nizamülmülk'ün ölümü, Selçuklu tarihinin en tartışmalı olaylarından biridir. Suikastın arkasında kimlerin olduğu hala tam olarak aydınlatılamamıştır. Bazı tarihçiler, suikastın arkasında Haşhaşiler'in lideri Hasan Sabbah'ın olduğunu savunurken, bazıları ise Sultan Melikşah'ın taht kavgalarından çekindiği için Nizamülmülk'ü ortadan kaldırmak istediğini iddia etmektedir. Bir diğer iddia ise, Nizamülmülk'ün rakipleri ve düşmanlarının komplosu sonucu öldürüldüğü yönündedir. Gerçek ne olursa olsun, Nizamülmülk'ün ölümü, Selçuklu Devleti için bir dönüm noktası olmuştur.
Nizamülmülk, sadece bir vezir değil, aynı zamanda bir devlet adamı, bir düşünür ve bir eğitimciydi. Onun ölümüyle Selçuklu Devleti, deneyimli bir yöneticisini kaybetmiş ve iç karışıklıklara daha açık hale gelmiştir. Tarih, Nizamülmülk'ü her zaman saygı ve minnetle anacaktır.