Enerji kimlik belgesi binaların hangi özelliği ile ilgilidir?

Enerji Kimlik Belgesi: Binaların Enerji Performansı Karnesi

Enerji Kimlik Belgesi (EKB), aslında binaların ne kadar enerji tükettiği ve bu tüketimin çevresel etkileri ile doğrudan ilgili. Bunu şöyle düşün: Her bina için bir nevi karnesi gibi. Bu karne, binanın ne kadar verimli olduğunu, ne kadar ısıtma, soğutma veya aydınlatma için enerji harcadığını ve bu harcamanın sonuçlarını gösteriyor.

EKB, binaların yeni inşa edildiğinde veya kullanılmış bina satılırken/kiralanırken mutlaka olması gereken bir belge. Eskiden bu pek dikkate alınmazdı ama artık hem yasal bir zorunluluk hem de hepimizin cebini ilgilendiren bir konu.

Peki, EKB neye göre belirleniyor?

Enerji Tüketimi ve Sınıflandırması

EKB'de en çok dikkat çeken şey, binaların enerji sınıflarıdır. Bu sınıflar, bir okul karnesi gibi A'dan G'ye kadar sıralanır.

• A Sınıfı: En yüksek enerji verimliliğine sahip binalar. Yani, en az enerjiyle ısınıyor, soğuyor ve aydınlanıyorlar. Yıllık net enerji tüketimi metrekare başına 50 kWh'in altında olabilir. Bu tür binalarda iyi bir yalıtım, verimli ısıtma ve soğutma sistemleri, enerjiyi geri kazanan havalandırma sistemleri gibi özellikler bulunur.
• B, C, D Sınıfları: Orta seviyede verimliliğe sahip binalardır. Tüketimleri A sınıfına göre daha fazladır ama G sınıfına göre daha iyidir. Örneğin, bir D sınıfı bina metrekare başına yıllık net 100-125 kWh enerji tüketebilir.
• G Sınıfı: En düşük enerji verimliliğine sahip binalar. Çok fazla enerji harcarlar. Yıllık net enerji tüketimi metrekare başına 250 kWh ve üzeri olabilir. Bu binalarda genellikle yalıtım eksikliği, eski ve verimsiz kazanlar, pencerelerde kaçaklar gibi sorunlar görülür.

Deneyimlerime göre, Türkiye'deki mevcut binaların büyük bir çoğunluğu C, D, E sınıflarında yer alıyor. Yeni yapılan binalarda ise A ve B sınıflarını görmek daha mümkün. Bu, inşaat sektörünün de yavaş yavaş enerji verimliliğine önem verdiğini gösteriyor.

Isıtma ve Soğutma Performansı

EKB'nin en önemli çıktılarından biri de binanın ısıtma ve soğutma için ne kadar enerjiye ihtiyaç duyduğunu belirtmesi. Bu, binanın yalıtımının ne kadar iyi olduğu, pencerelerinin kalitesi, duvarlarının yapısı gibi birçok faktöre bağlı.

Örneğin, iyi yalıtılmış bir duvar, ısı kaybını büyük ölçüde önler. Bu da kışın evi ısıtmak için daha az doğalgaz harcamanız, yazın ise klima çalıştırma sürenizi azaltmanız anlamına gelir. Deneyimlerime göre, yalıtımı olmayan veya yetersiz yalıtımı olan eski binalarda kışın ısıtma masrafları dudak uçuklatabilir. Metrekare başına aylık doğalgaz faturası 300-400 TL'yi bulabiliyor. İyi bir yalıtım ise bu rakamı yarı yarıya, hatta daha fazla düşürebilir.

Yenilenebilir Enerji Kullanımı ve Karbondioksit Salımı

EKB, sadece enerji tüketimini değil, aynı zamanda binada yenilenebilir enerji kaynaklarının ne kadar kullanıldığını ve binanın karbondioksit (CO2) salım miktarını da belirtir. Güneş panelleri gibi yenilenebilir enerji sistemlerinin kullanımı, binanın enerji sınıfını iyileştirir ve çevresel ayak izini azaltır.

Biraz rakam vermek gerekirse, ortalama bir konutun yıllık karbondioksit salımı, kullanılan yakıt türüne ve enerji verimliliğine bağlı olarak 1.500 kg ile 5.000 kg arasında değişebilir. EKB bu salım miktarını net olarak belirtir ve binanın çevreye olan etkisini anlamanıza yardımcı olur.

Sen Ne Yapabilirsin?

EKB'yi öğrenmek ve binanın enerji performansını iyileştirmek için yapabileceğin birkaç şey var:

• Mevcut EKB'ni Öğren: Eğer bir ev satın alıyorsan veya kiracıysan, satıcıdan veya ev sahibinden EKB'yi iste. Orada binanın enerji sınıfını, yıllık tüketimini ve CO2 salımını görebilirsin.
• İyileştirmeler Yap: Binanın enerji sınıfı düşükse, öncelikle yalıtımını güçlendirmeyi düşün. Çift camlı pencereler takmak, çatı ve duvar yalıtımını yenilemek ilk akla gelenler. Bunlar, uzun vadede ciddi tasarruf sağlar.
• Verimli Cihazlar Kullan: Enerji verimliliği yüksek (A+++ gibi) beyaz eşyalar ve kombi tercih etmek de tüketimini azaltır.
• Akıllı Yaşam Tarzı: Kullanmadığın zamanlarda ışıkları kapatmak, gereksiz yere ısıtma veya soğutma yapmamak gibi basit alışkanlıklar bile fark yaratır.

Unutma, EKB sadece kağıt üzerinde bir belge değil. Binanın konforunu, yaşam kaliteni ve en önemlisi cüzdanını doğrudan etkileyen bir gösterge.