Sağ alt çene ağrısı neden olur?
Sağ Alt Çene Ağrısının Sebepleri ve Ne Yapmalı?
Sağ alt çenede hissettiğin o rahatsız edici ağrının pek çok sebebi olabilir. Çoğu zaman basit bir sorundan kaynaklansa da, bazen daha ciddi bir durumun habercisi de olabiliyor. Deneyimlerime göre, bu ağrıyı yaşayan birçok kişi öncelikle diş hekimine başvuruyor ama sonuç alamayabiliyor. Çünkü sorun her zaman dişte bitmiyor.
- Temporomandibular Eklem (Çene Eklemi) Sorunları
Çene eklemi, ağız açıp kapatmamızı, çiğnememizi ve hatta konuşmamızı sağlayan hayati bir bölge. Eğer bu eklemde bir sorun varsa, ağrı sıklıkla sağ veya sol alt çenede kendini gösterir. Bu sorunların başında şunlar geliyor:
- Bruksizm (Diş Gıcırdatma): Özellikle uyku sırasında dişlerini sıkmak veya gıcırdatmak, çene kaslarını aşırı yorarak ekleme baskı yapar. Bu durum, özellikle stresli dönemlerde yaygınlaşır. Hatta yapılan araştırmalar, nüfusun yaklaşık %8-10'unun bruksizm problemi yaşadığını gösteriyor.
- Temporomandibular Eklem Disfonksiyonu (TME Disfonksiyonu): Bu, çene ekleminin normal hareketini engelleyen veya acı veren bir durumdur. Eklemin içindeki kıkırdağın yerinden oynaması, travma veya iltihaplanma gibi nedenlerle oluşabilir. Çene hareketlerinde kilitlenme, takılma hissi ve ağız açıp kapatırken ses gelmesi de sık görülen belirtilerdir.
- Artrit: Tıpkı diğer eklemlerde olduğu gibi, çene ekleminde de iltihaplanma (artrit) görülebilir. Bu durum, ağrının yanı sıra şişlik ve hareket kısıtlılığına yol açabilir.
Ne yapmalı? Eğer diş gıcırdatma problemin olduğunu düşünüyorsan, gece plakları kullanmak oldukça etkili bir çözüm. Stresi yönetmeye yönelik teknikler de (meditasyon, yoga gibi) yardımcı olabilir. Ağız açıp kapatırken zorlanıyorsan veya ses geliyorsa, bir TME uzmanına veya çene cerrahına danışman en doğrusu olacaktır. Bazı durumlarda fizik tedavi seansları da fayda sağlayabilir.
- Diş ve Diş Eti Sağlığı Sorunları
Elbette ilk akla gelen sebep dişlerimiz. Sağ alt çenedeki ağrı, doğrudan diş kaynaklı da olabilir:
- Diş Çürükleri ve Enfeksiyonları (Apse): Derin çürükler dişin pulpasına ulaştığında, şiddetli ağrıya neden olur. Eğer enfeksiyon diş kökü etrafına yayılırsa (apse), bu ağrı çeneye ve hatta kulağa kadar yayılabilir. Enfeksiyonun yayılmasını önlemek için acil tedavi gereklidir.
- Diş Eti Hastalıkları (Periodontitis): Ciddi diş eti hastalıkları, diş köklerini destekleyen kemiğin erimesine neden olabilir. Bu durum, dişlerde sallanma ve ağrıya yol açar. Özellikle sağ alt azı dişlerinde bu durum daha sık görülebilir.
- Gömülü Dişler: Özellikle 20 yaş dişlerinin çenede sıkışması veya yanlış pozisyonda sürmeye çalışması, çevresindeki dişlere ve dokulara baskı yaparak ağrıya neden olabilir. Bu, genç yetişkinlerde sık rastlanan bir durumdur.
- Dişlerin Aşınması veya Kırılması: Travma sonucu veya aşırı kuvvetlenme nedeniyle dişlerin bir kısmının kırılması veya aşınması da bölgesel ağrıya yol açabilir.
Ne yapmalı? Bu tür sorunlarda en doğru adım bir diş hekimine başvurmaktır. Diş hekimi, röntgenler ve muayene ile sorunun kaynağını belirleyip uygun tedaviyi (dolgu, kanal tedavisi, diş çekimi, diş eti tedavisi) uygulayacaktır.
- Sinir Sıkışmaları ve Diğer Nedenler
Bazen ağrı doğrudan eklemden veya dişten gelmeyebilir:
- Trigeminal Nevralji: Yüzdeki duyu siniri olan trigeminal sinirin etkilenmesi durumunda şiddetli, ani ve elektrik çarpması gibi bir ağrı hissedilir. Bu ağrı, özellikle çene ve yüz bölgesinde yoğunlaşabilir. Hastaların %80'i 50 yaş üstü olsa da her yaşta görülebilir.
- Sinüzit: Üst çenedeki veya burun çevresindeki sinüslerin iltihaplanması (sinüzit), bazen çene bölgesinde de hissedilebilen zonklayıcı bir ağrıya neden olabilir. Özellikle enfeksiyonun üst çenedeki diş köklerine yakın bölgelere ulaşması durumunda bu tür bir ağrı hissedebilirsin.
- Lenfadenopati (Lenf Bezlerinin Şişmesi): Ağız veya boğazda bir enfeksiyon olduğunda, çene altındaki lenf bezleri şişebilir ve hassaslaşabilir. Bu da ağrı olarak hissedilebilir.
- Kas Gerginliği: Günlük aktiviteler, yanlış duruş pozisyonları veya özellikle stres durumlarında çene ve boyun kaslarında oluşan gerginlik, sağ alt çene bölgesinde de ağrıya neden olabilir.
Ne yapmalı? Eğer ağrının kaynağı belirsizse, kulak burun boğaz uzmanı veya nörolog ile görüşmek faydalı olabilir. Sinüzit şüphesi varsa bir KBB doktoru, sinir kaynaklı bir sorun düşünülüyorsa nörolog gerekli tetkikleri yapacaktır. Kas gerginliği için ise ağrıyan bölgeye sıcak veya soğuk uygulama, hafif masaj ve doktor önerisiyle kas gevşetici ilaçlar denenebilir.
Unutma, bu bilgiler genel bir fikir vermek amaçlıdır. Sağlık durumunla ilgili en doğru teşhis ve tedavi için mutlaka bir sağlık profesyoneline danışmalısın.