🗞️ Manisa Haber

İşitme engelli işaret dili nedir?

20 Haziran 2025 Manisa Haber

İşitme Engelli İşaret Dili Nedir?

İşaret dili, aslında tek bir dil değil. Tıpkı konuşulan diller gibi, her ülkenin veya hatta bölgenin kendine özgü bir işaret dili var. Türkiye'de de Türk İşaret Dili (TİD) kullanılıyor. Bu, Türkiye'deki işitme engelli bireylerin birbirleriyle ve işitenlerle iletişim kurmasını sağlayan görsel bir dil. Parmakların hareketleri, yüz ifadeleri ve beden dilinin birleşimiyle anlamlar oluşturuluyor. Sadece el hareketlerinden ibaret olduğunu düşünüyorsan, yanılıyorsun. Yüzündeki bir gülümseme, kaşlarının kalkması bile cümlenin anlamını tamamen değiştirebilir.

Türk İşaret Dili'nin Temel Özellikleri ve Öğrenme Süreci

TİD'nin kendine has bir grameri var. Kelimeler, konuşulan dildeki gibi yan yana gelmez. Örneğin, bir cümlede fiil öznenin önüne gelebilir veya bazı ekler parmak hareketleriyle ifade edilebilir. Deneyimlerime göre, TİD öğrenirken en çok zorlanılan nokta bu gramer yapısı ve kelime dağarcığının zenginliği. Bir kelime için birden fazla işaret olabilir ve bu işaretlerin anlamı, bağlama göre değişir. İşitme engelli bireylerin yaklaşık %90'ının ailesinde işitme engelli başka kimse bulunmuyor. Bu da demek oluyor ki, TİD genellikle aile içinde değil, okullarda veya derneklerde öğreniliyor. Birkaç ay süren temel kurslarla bile günlük hayatta sıkça kullanılan işaretleri öğrenebilir, temel iletişim kurabilirsin. Ancak akıcı bir iletişim için yıllarca pratik yapmak gerekiyor.

Neden İşaret Dili Bilmelisin? İşaret Dili Öğrenmenin Faydaları

İşaret dili öğrenmek sadece işitme engelli bireylerle iletişim kurmak anlamına gelmiyor. Bu, aynı zamanda farklı bir kültürü tanımak, empati kurma becerini geliştirmek ve kapsayıcı bir toplum oluşturmaya katkıda bulunmak demek. Benim gibi bu alanda çalışanlar için, işaret dili bilmek işin temel taşı. Bir işitme engelliyle ilk tanıştığında ona seslenmek yerine el sallamak veya yüz yüze gelip işaretle selam vermek, kurduğun ilk bağda büyük fark yaratır. Ayrıca, acil durumlarda veya sessiz bir ortamda iletişim kurmak için de oldukça pratiktir. Bir restoranda garsona sipariş vermek, doktorda kendini ifade etmek veya sokakta yardıma ihtiyacı olan birine ulaşmak gibi birçok durumda hayat kurtarıcı olabilir.

İşaret Dili Öğrenmek İçin Neler Yapabilirsin?

Eğer sen de işaret dili öğrenmek istersen, atabileceğin birkaç somut adım var:

  • Kurslara Katıl: Belediyelerin, üniversitelerin veya sivil toplum kuruluşlarının (STK'lar) düzenlediği TİD kurslarına başvurabilirsin. Genellikle birkaç hafta veya ay süren bu kurslar, temel bilgileri edinmen için harika bir başlangıç noktasıdır.
  • Online Kaynakları Kullan: Günümüzde YouTube'da veya çeşitli eğitim platformlarında birçok ücretsiz TİD dersi ve sözlüğü bulunuyor. Bu kaynakları düzenli olarak takip ederek kelime dağarcığını genişletebilirsin. Örneğin, "Türk İşaret Dili Sözlüğü" yazarak birçok uygulamaya veya web sitesine ulaşabilirsin.
  • İşaret Dili Olan Bireylerle İletişim Kur: Mümkün olduğunca işaret dili kullanan kişilerle pratik yapmaya çalış. Bir kafede, parkta veya etkinliklerde işaret dili bilen birini görürsen çekinme, selamlaş ve birkaç işaret denemesi yap. Onların tepkileri ve geri bildirimleri sana çok şey katacaktır.
  • Filmleri ve Videoları Takip Et: İşaret dili ile yayın yapan haberleri, belgeselleri veya eğlence programlarını izleyerek hem işaretleri görebilir hem de kültürü daha yakından tanıyabilirsin. Bazı dizilerin veya filmlerin işaret dili çevirisi de bulunuyor.