Tercih yaptıktan sonra OBP ne kadar düşer?
Tercih Sonrası OBP Düşüşü: Gerçekler ve Neler Yapabilirsin?
Birçok öğrenci için üniversite tercih dönemi, hayatın dönüm noktalarından biri. Tercihlerini yaptıktan sonra "Acaba OBP'm ne kadar düşer?" sorusu kafanda dönüyorsa, yalnız değilsin. Bu durum oldukça yaygın ve aslında anlaşılır bir kaygı. Gelin, bu işin aslını astarını biraz konuşalım.
Öncelikle, OBP (Ortaöğretim Başarı Puanı)nın düşüşü dediğimiz şey, aslında bir puanın direkt olarak "düşmesi" değil, senin diğer adayların içinde daha geride kalma ihtimalinin artmasıdır. Çünkü yerleştirme sisteminde, diploma notun sabit kalsa bile, senin yerleştiğin programın taban puanı senin OBP'nden daha yüksekse, bu bir dezavantaj yaratır.
- OBP'nin Yerleştirme Üzerindeki Etkisi: Taban Puan Gerçeği
Üniversiteye yerleştirilirken esas alınan şey, OBP'nin Y-KATSAYISI ile çarpılmasıdır. Bu çarpımın sonucuna diploma notunun bir kısmı (genellikle %60'ı) eklenir ve bu şekilde sıralaman ortaya çıkar. Ancak asıl belirleyici olan nokta, senin tercih ettiğin programın taban puanıdır. Diyelim ki senin OBP'n 75 ve yerleşmek istediğin bölümün taban puanı
- Bu, puanın bir miktar erimesi anlamına gelir. Çünkü sistem, senin puanını o bölümün gerektirdiği puanla kıyaslar. Eğer senin puanın, o bölümün önceki yıl yerleşen son öğrencinin puanından düşükse, işte o zaman yerleşme şansın azalır.
Deneyimlerime göre, OBP'nin ne kadar düşeceği tamamen seçtiğin üniversitenin prestijine, bölümün popülerliğine ve senin kendi OBP'nin bu faktörlere göre ne kadar konumlandığına bağlıdır. Örneğin, OBP'si 80 olan bir öğrencinin, OBP'si 90 olan adayların yarıştığı bir bölüme yerleşmesi, kendi OBP'si 80 olan adayların yarıştığı bir bölüme yerleşmesinden daha zordur. Bu durum, senin sıralamanın daha aşağı çekilmesi anlamına gelir.
- Hangi Tercihler OBP'yi Daha Çok Etkiler?
OBP'nin düşme riski, genellikle daha yüksek puanlı ve daha popüler bölümlerde daha belirgindir. Yani, eğer popüler mühendislik fakülteleri, tıp veya diş hekimliği gibi bölümleri tercih ediyorsan, bu bölümlerin taban puanları zaten yüksek olacağı için, senin OBP'n bu puanlara yetişemediğinde bir miktar daha geride kalma ihtimalin artar.
Örnek vermek gerekirse, geçmiş yıllarda en çok tercih edilen bölümlerden biri olan Bilgisayar Mühendisliği'ni ele alalım. Bu bölümün taban puanı genellikle oldukça yüksektir. Eğer senin OBP'n bu bölümün genel aday ortalamasının altında kalıyorsa, doğrudan ve belirgin bir şekilde OBP'nin yerleştirme üzerindeki etkisi daha fazla olacaktır. Tersine, daha az talep gören veya yeni açılan bölümlerde, OBP'nin etkisi daha az hissedilir çünkü bu bölümlerin taban puanları daha ulaşılabilir seviyelerdedir.
- Gerçekçi Tercihlerle OBP Kaybını Minimize Etmek
Peki, bu durumda ne yapabilirsin? En önemli şey, gerçekçi tercihler yapmaktır. Kendi başarı sıralamanı ve OBP'ni iyi analiz etmelisin.;
- Geçmiş Yıl Taban Puanlarını ve Başarı Sıralamalarını İncele: Her üniversitenin her bölümünün geçmiş yıllardaki taban puanları ve yerleşen son öğrencinin başarı sıralamaları ÖSYM'nin yayımladığı kılavuzlarda bulunur. Bunları dikkatlice inceleyerek kendi OBP'nin bu seviyelere ne kadar yakın olduğunu gör.
- Hedef Belirlerken OBP'ni Göz Ardı Etme: İstediğin bölüm olsa bile, eğer OBP'nin o bölümün gerektirdiği seviyenin çok altında kalıyorsa, birkaç sıra aşağıda, kendi OBP'ne daha uygun bölümleri de listene eklemen mantıklı olacaktır. Bu, "garantiye oynama" değil, stratejik bir tercihtir.
- Öncelik Sıralamanı Kendine Göre Belirle: Bölüm mü, üniversite mi senin için daha önemli? Bu kararı netleştir. Eğer bölüm senin için öncelikliyse, daha düşük bir üniversitede istediğin bölümü kazanmak, daha yüksek bir üniversitede istemediğin bir bölümü kazanmaktan daha iyi olabilir.
- Puanın Yetiyorsa Bölüm Değiştirme Riskini Gözden Geçir: Kimi durumlarda, daha düşük bir OBP ile bile hedeflediğin bölüme çok yakın bir bölümü kazanabilirsin. Bu bölümleri de tercih listene ekleyerek sürpriz bir sonuçla karşılaşma ihtimalini artırırsın.
Unutma, OBP düşüşü bir kader değil, yönetilebilir bir durumdur. Kendi puanını ve genel durumu iyi analiz ederek yapacağın akıllı tercihlerle, istediğin üniversiteye yerleşme şansını artırabilirsin.