Deri altı iltihabı nedir?

Deri Altı İltihabı: Nedir, Neden Olur ve Ne Yapmalı?

Deri altı iltihabı, tıbbi adıyla selülit, derinin derin katmanlarında ve altındaki yağ dokusunda meydana gelen bir enfeksiyondur. Genellikle bakteriyel bir enfeksiyon sonucu ortaya çıkar ve eğer tedavi edilmezse hızla yayılıp ciddi sorunlara yol açabilir. En sık görülen bakteriler Streptokoklar ve Stafilokoklardır. Vücutta küçük bir çizik, böcek ısırığı veya çatlak bile bu bakterilerin derinin içine girmesi için bir kapı oluşturabilir.

Selülit genellikle vücudun alt ekstremitelerinde, yani bacaklarda daha sık görülür. Ancak kollarda, yüz gibi başka bölgelerde de meydana gelebilir. Etkilenen bölgede kızarıklık, şişlik, sıcaklık artışı ve ağrı en belirgin belirtilerdir. Bazı durumlarda ateş, titreme ve genel bir halsizlik de görülebilir. Bu belirtiler genellikle aniden ortaya çıkar ve hızla kötüleşebilir.

Risk Faktörleri ve Nedenleri

Deri altı iltihabına yakalanma riskini artıran birçok faktör var. Bunların başında cilt bariyerinin bozulması gelir. Küçük yaralar, kesikler, çatlaklar, yanıklar veya böcek ısırıkları bakterilerin içeri girmesini kolaylaştırır. Örneğin, kuru ve çatlamış cilt, özellikle kış aylarında veya yaşlanmayla birlikte daha savunmasız hale gelir.

Vücudun savunma mekanizmalarının zayıflaması da selülit riskini artırır. Diyabet hastaları, bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar kullananlar veya HIV/AIDS gibi bağışıklık sistemini zayıflatan hastalıklara sahip bireylerde selülit gelişme olasılığı daha yüksektir. Ayrıca, daha önce selülit geçirmiş olmak da tekrar yakalanma riskini artırır. Venöz yetmezlik gibi kan dolaşımı sorunları da lenf drenajını bozarak iltihap riskini yükseltebilir. Obezite de genel vücuttaki inflamasyonu artırarak ve dolaşım sistemini zorlayarak bu riski artırabilir.

Belirtiler ve Tanı Süreci

Selülitin belirtileri genellikle hızlı başlar ve fark edilir. En sık görülenler şunlardır:

• Kızarıklık: Etkilenen bölge genellikle parlak kırmızı renkte görünür.
• Şişlik: Bölge belirgin şekilde kabarır ve ödem oluşur.
• Sıcaklık: İltihaplı bölge, çevresine göre daha sıcak hissedilir. Dokunduğunuzda ısı farkını net olarak hissedebilirsiniz.
• Ağrı: Bölgeye dokunulduğunda veya hareket ettirildiğinde şiddetli ağrı hissedilebilir.
• Gerginlik ve Parlaklık: Cilt gergin ve parlak bir görünüm alabilir.
• Ateş ve Titreme: Ciddi vakalarda vücut genelinde ateş ve titreme görülebilir. Bu, enfeksiyonun sistemik hale gelmeye başladığının bir işareti olabilir.

Tanı genellikle fiziksel muayene ile konulur. Doktor, belirtileri ve hastanın tıbbi geçmişini değerlendirerek selülit olup olmadığını belirler. Nadir durumlarda, enfeksiyonun kaynağını veya türünü daha iyi anlamak için kan testleri veya etkilenen bölgeden alınan bir sürüntü (kültür) istenebilir. Kültür sonuçları, hangi antibiyotiklerin en etkili olacağını belirlemeye yardımcı olur.

Tedavi ve Evde Bakım Önerileri

Deri altı iltihabı tedavisi, antibiyotiklerle yapılır. Enfeksiyonun şiddetine ve etkilenen bölgeye göre oral (ağızdan alınan) veya intravenöz (damar yoluyla verilen) antibiyotikler reçete edilebilir. Tedaviye ne kadar erken başlanırsa, iyileşme süreci o kadar hızlı ve sorunsuz olur. Genellikle penisilin veya sefalosporin türevi antibiyotikler kullanılır, ancak alerjiniz varsa veya enfeksiyon dirençli ise farklı ilaçlar verilebilir.

Evde bakım, tedavi sürecini desteklemek ve iyileşmeyi hızlandırmak için önemlidir:

• İstirahat: Etkilenen bölgeyi dinlendirmek, şişliği ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olur. Eğer bacakta ise, bacağınızı kalp seviyesinin üzerine kaldırmak faydalıdır.
• Sıvı Tüketimi: Bol bol su içmek, vücudun enfeksiyonla mücadele etmesine yardımcı olur.
• Ağrı Kontrolü: Doktorunuzun önerdiği ağrı kesicileri kullanabilirsiniz.
• İltihaplı Bölgeyi Temiz Tutmak: Doktorunuzun önerdiği şekilde bölgeyi nazikçe temiz tutmak ve doktorunuz onaylamadan üzerine bir şey sürmemek önemlidir.
• Takip: Tedaviye başladıktan sonra belirtilerde bir iyileşme görmüyorsanız veya kötüleşme varsa, hemen doktorunuza tekrar başvurmalısınız.

Unutmayın, selülit ciddi bir enfeksiyondur ve ihmal edilmemelidir. Cildinizde bir yaralanma veya enfeksiyon belirtisi fark ederseniz, erken teşhis ve tedavi için bir sağlık profesyoneline danışmak en doğrusudur.