🗞️ Manisa Haber

Kalpte üfürüm nelere sebep olur?

20 Haziran 2025 Manisa Haber

Kalpte Üfürüm: Bilmen Gerekenler

Kalpte üfürüm, kalp seslerinin dinlenmesi sırasında duyulan normalden farklı, ek bir sestir. Pek çok üfürüm zararsızdır ve hiçbir belirti vermez. Ancak bazıları, altta yatan bir kalp rahatsızlığının habercisi olabilir. Deneyimlerime göre, bu durumla karşılaşan birçok insan ilk başta endişeleniyor, bu da çok doğal. Gel, bu konuyu biraz daha yakından inceleyelim.

Üfürümün Nedenleri ve Türleri

Kalpte üfürümlerin iki ana türü vardır: Masum Üfürümler ve Anormal Üfürümler.

Masum üfürümler, özellikle çocuklarda ve bebeklerde sıkça görülür. Bunlar, kanın kalpteki veya büyük damarlardaki normal akışının bir sonucu olarak ortaya çıkar. Örneğin, çocuğun büyüme döneminde kalbin daha fazla kan pompalaması gerektiğinde ya da hamilelik sırasında annenin vücudunda artan kan hacmi nedeniyle duyulabilirler. Bunların genellikle tedavisi gerekmez ve kendiliğinden geçerler. Yetişkinlerde de görülebilen masum üfürümler, egzersiz sırasında veya ateş gibi durumlarda da duyulabilir.

Anormal üfürümler ise kalp kapakçıklarında bir sorun olduğunu veya kalbin yapısında bir anormallik olduğunu gösterebilir. Bu tür üfürümlerin nedenleri arasında şunlar bulunur:

  • Kapalı Kalp Kapakçıkları: En sık görülen nedenlerden biridir. Mitral kapak darlığı veya aort kapak darlığı gibi durumlarda, kanın bir kapaktan geçerken zorlanması üfürüme yol açar. Örneğin, aort darlığında, aort kapağı yeterince açılmaz ve bu da kalbin daha fazla güç harcamasına neden olur, bu da üfürüm olarak duyulur.
  • Kaçak Kalp Kapakçıkları: Kapakçıklar tam kapanmadığında kan geriye kaçar. Mitral yetmezlik veya aort yetmezliği gibi durumlarda bu durum oluşur. Mitral yetmezlikte, mitral kapak tam kapanmaz ve kan sol kulakçıktan sol karıncığa geri kaçar, bu da bir üfürüm yaratır.
  • Kalpte Delikler (Septal Defektler): Bebeklerde doğuştan olabilen bu delikler (örneğin, Atriyal Septal Defekt - ASD veya Ventriküler Septal Defekt - VSD), kalbin farklı odacıkları arasındaki kanın karışmasına ve üfürüm duyulmasına neden olur. VSD'de, karıncıklar arasındaki duvardaki delikten kan, yüksek basınçlı sol karıncıktan düşük basınçlı sağ karıncığa akar.
  • Diğer Durumlar: Kalp kası hastalıkları (kardiyomiyopati), enfektif endokardit (kalp kapakçıklarında enfeksiyon) gibi daha nadir görülen durumlar da üfürümlere neden olabilir.

Üfürümün Belirtileri ve Tanısı

Her üfürüm belirti vermez. Masum üfürümler genellikle fark edilmez bile. Ancak anormal üfürümler, altta yatan sorunun ciddiyetine bağlı olarak çeşitli belirtilere yol açabilir. Deneyimlerime göre, bu belirtiler şunları içerebilir:

  • Nefes darlığı (özellikle eforla)
  • Göğüs ağrısı
  • Yorgunluk
  • Baş dönmesi veya bayılma
  • Ayak bileklerinde veya bacaklarda şişme (ödem)
  • Ciltte morarma (siyanoz), özellikle dudaklarda veya parmak uçlarında
  • Kalp çarpıntısı

Tanı koymak için doktorlar öncelikle stetoskop ile dinleme yaparlar. Üfürümün şiddeti, zamanlaması (kalp atışının neresinde duyulduğu) ve niteliği (keskin, yumuşak, sürekli gibi) hakkında bilgi edinirler. Ardından, teşhisi doğrulamak ve üfürümün nedenini belirlemek için genellikle şu yöntemler kullanılır:

  • Ekokardiyografi (EKO): Bu, kalbin ultrasonudur. Kalp kapakçıklarının hareketini, kan akışını ve kalbin genel yapısını net bir şekilde gösterir. Bu, en yaygın ve önemli tanı yöntemidir.
  • Elektrokardiyografi (EKG): Kalbin elektriksel aktivitesini kaydeder. Kalp ritim bozuklukları veya kalp kasındaki sorunlar hakkında bilgi verebilir.
  • Göğüs Röntgeni: Kalbin boyutunu ve şeklini değerlendirmek için kullanılır.
  • Kardiyak MR veya BT Tarama: Daha detaylı görüntüleme gerektiğinde bu yöntemler kullanılabilir.

Üfürümle Yaşamak: Neler Yapmalı?

Eğer bir üfürüm teşhisi konduysa, yapabileceğin en önemli şey doktorunun önerilerine uymaktır.

  • Düzenli Kontroller: Özellikle anormal bir üfürümün varsa, doktorunun belirlediği aralıklarla kontrollere gitmek hayati önem taşır. Bu, sorunun ilerleyip ilerlemediğini veya tedaviye yanıt verip vermediğini anlamak için gereklidir.
  • Sağlıklı Yaşam Tarzı: Dengeli beslenme, düzenli egzersiz (doktorun onayladığı), sigara ve alkolü sınırlama gibi sağlıklı alışkanlıklar, genel kalp sağlığını destekler. Yüksek tansiyonu kontrol altında tutmak da önemlidir.
  • Enfeksiyondan Korunma: Bazı kalp kapakçığı sorunları enfeksiyonlara daha yatkın olabilir. Diş tedavileri öncesinde veya enfeksiyon riski taşıyan durumlarda doktorun önerisiyle antibiyotik profilaksisi (koruyucu antibiyotik tedavisi) almanız gerekebilir. Bu konuda doktorunla mutlaka konuşmalısın.
  • İlaç Tedavisi: Doktorun, üfürümün nedenine bağlı olarak kan basıncını düzenleyen, kalp ritmini kontrol eden veya kalp yetmezliğini yöneten ilaçlar reçete edebilir.
  • Cerrahi Seçenekler: Bazı durumlarda, örneğin ciddi kapakçık daralması veya kaçağı varsa, cerrahi müdahale (kapakçık onarımı veya değişimi) gerekebilir.

Unutma, her üfürüm ciddi bir durum anlamına gelmez. Ancak doktorunla açık iletişimde olmak ve önerilerine uymak, sağlığın için en doğru adım olacaktır. Bu süreçte aklına takılanları sormaktan çekinme.