Sarıkamış şehitlerinin sorumlusu kimdir?

Sarıkamış Harekatı, Türk tarihinin en acı olaylarından biri olarak hafızalara kazınmıştır. 1914 yılının Aralık ayında başlayıp 1915 yılının Ocak ayına kadar süren bu harekat, binlerce Mehmetçiğin dondurucu soğukta şehit düşmesiyle sonuçlanmıştır. Peki, bu büyük felaketin sorumlusu kimdir? Bu soru, o günden bugüne tartışılmaya devam ediyor.

Enver Paşa'nın Rolü ve Sorumluluğu

Sarıkamış Harekatı'nın planlayıcısı ve uygulayıcısı olan Enver Paşa, harekatın en önemli sorumlularından biridir. Dönemin Harbiye Nazırı olan Enver Paşa, Rus ordusunu kuşatarak kısa sürede Kars'ı geri almayı ve hatta Bakü petrollerine ulaşmayı hedefliyordu. Ancak, harekatın planlanmasında ve uygulanmasında ciddi hatalar yapılmıştır. Ordunun donanımı yetersizdi, askerler kış şartlarına uygun giysilere sahip değildi ve lojistik destek sağlanamamıştı. Enver Paşa'nın hırsı ve aceleciliği, binlerce askerin hayatına mal olmuştur.

Alman Generallerin Etkisi

Osmanlı ordusunda görev yapan Alman generallerin de harekatta dolaylı bir sorumluluğu bulunmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu, Birinci Dünya Savaşı'na Almanya'nın yanında girmiş ve Alman askeri heyetleri Osmanlı ordusunu modernize etmeye çalışmıştır. Ancak, Alman generallerin Türk ordusunun yapısını ve coğrafi şartları yeterince anlamadığı ve bu durumun harekatın başarısız olmasına katkıda bulunduğu söylenebilir. Almanların etkisiyle yapılan planlamaların, yerel koşullara uygun olmadığı ve bu durumun felaketi tetiklediği de iddialar arasındadır.

Lojistik ve İkmal Yetersizlikleri

Harekatın başarısız olmasındaki en büyük etkenlerden biri de lojistik ve ikmal yetersizlikleridir. Osmanlı ordusunun o dönemdeki durumu, böylesine zorlu bir harekatı destekleyecek kapasitede değildi. Askerlerin yeterli yiyecek, giyecek ve ilaç ihtiyacı karşılanamamış, bu durum da askerlerin direncini kırmıştır. Ulaşım imkanlarının kısıtlı olması, ikmal hatlarının uzun ve güvensiz olması, askerlerin açlık ve soğukla mücadele etmesine neden olmuştur. Bu nedenle, dönemin yöneticilerinin lojistik planlamadaki eksiklikleri de sorumluluk payı taşımaktadır.

Sarıkamış Harekatı, sadece bir askeri başarısızlık değil, aynı zamanda bir insanlık dramıdır. Sorumluları kimler olursa olsun, bu acı olaydan ders çıkarmak ve bir daha benzer hataların yaşanmaması için çalışmak hepimizin sorumluluğundadır. Unutmamalıyız ki, Sarıkamış şehitleri, vatanları için canlarını feda etmiş kahramanlardır ve onların aziz hatıralarını yaşatmak, gelecek nesillere aktarmak en önemli görevimizdir.