Seferi namaz hangi durumlarda olur?

Seferi Namaz Ne Zaman Kılınır?

Seferi namaz, yolculuk yapan Müslümanların, belirli şartlar dâhilinde namazlarını kısaltarak kılmalarıdır. Temel amaç, yolculuk esnasındaki zorlukları kolaylaştırmak ve ibadetten geri kalınmamasını sağlamaktır. Peki, bu yolculuk ne kadar sürmeli, hangi durumlarda seferi sayılırız? Gelin, tecrübelerime dayanarak bu konuyu netleştirelim.

Mesafe ve Süre Şartı

Seferi namaz kılabilmenin en temel şartlarından biri, gidilecek mesafenin belirli bir sınırı aşmasıdır. Diyanet İşleri Başkanlığı'nın görüşüne göre, bu mesafe 90 kilometreyi geçmelidir. Yalnızca mesafe değil, yolculuğun başlangıç ve bitiş noktası arasındaki mesafe kastedilir. Eğer bir yerden başka bir yere giderken bu 90 kilometreyi aşan bir rota izliyorsanız, seferi olursunuz.

Burada önemli olan, yolculuğun kesintisiz olmasıdır. Yani, gün içinde kısa molalar vererek ilerlemeniz, mesafeyi toplamda 90 kilometreyi aştırsa bile, örneğin bir köyden diğerine gidip aynı gün dönmüyorsanız, seferi olursunuz. Ancak yolculuğunuzun ana amacı bir yere varmak ve o yerde 15 günden fazla kalma niyetiyle ikamet etmemek olmalı.

Örnek vermek gerekirse:

• İstanbul'dan Ankara'ya otomobil ile gidiyorsanız (yaklaşık 450 km), seferi olursunuz.
• Şehir içinde 50 km yol yapıp, örneğin bir başka semte gidip geliyorsanız, bu seferi sayılmaz.
• Bir hafta sonu için memleketinize gidiyorsunuz ve memleketinizle eviniz arasındaki mesafe 90 km'yi aşıyorsa, seferi olursunuz.

Vatan ve Haneden Uzaklaşmak

Seferiliğin bir diğer önemli unsuru, kişinin kendi vatanından veya ikamet ettiği yerden ayrılmış olmasıdır. Kendi vatanı, kişinin doğup büyüdüğü, ailesinin yaşadığı veya daimi olarak ikamet ettiği yerdir. Bu yerden 90 km veya daha fazla bir mesafeye çıktığınızda seferi olursunuz.

Eğer bir şehirde ikamet ediyorsanız ve o şehirden ayrılıp 90 km'den daha uzağa gidiyorsanız seferi olursunuz. Ancak o şehir içinde farklı semtlere gidip gelmeniz seferilik durumunu değiştirmez.

Deneyimlerime göre, bu ayrım önemlidir:

• Bir tatil beldesine gittiğinizde ve bu belde sizin ikamet ettiğiniz yerden 90 km'den daha uzaktaysa, orada kalacağınız süre boyunca (15 günü aşmamak kaydıyla) seferi olursunuz.
• Yolculuk sırasında konakladığınız yerler de seferilik hükmünü etkilemez. Önemli olan, evinizden veya ikamet ettiğiniz yerden uzaklığınızdır.

15 Gün Kuralı ve Niyet

Seferi namaz kılabilmek için, gidilen yerde 15 günden fazla kalma niyeti olmamalıdır. Eğer bir yere gittiğinizde, orada 15 gün veya daha fazla kalmayı planlıyorsanız, bu durumda seferi olmaktan çıkarsınız ve namazlarınızı tam kılmanız gerekir.

Bu 15 gün, kesintisiz bir süre olarak değerlendirilir. Eğer yolculuklarınız arasında kısa molalar olsa bile, toplamda bir yerde 15 günden fazla kalırsanız, seferilik durumu sona erer. Niyet önemlidir; yolculuk başlamadan önce veya yolculuk sırasında bu niyeti taşımanız gerekir.

Pratik bir ipucu olarak:

• Eğer bir iş seyahati için gidiyorsunuz ve işinizin ne kadar süreceği belirsizse, ancak genel beklenti 10-12 gün civarındaysa seferi olursunuz.
• Eğer bir akrabanızı ziyarete gidiyorsunuz ve “bir hafta sonra döneriz” diye planlıyorsanız seferi olursunuz.
• Ancak “bir ay kalmayı düşünüyorum” derseniz, daha yola çıkmadan seferi olmaktan çıkarsınız.

Unutmamak gerekir ki, seferi olduğunuz durumlarda öğle, ikindi ve yatsı namazlarını ikişer rekat olarak kılabilirsiniz. Akşam ve sabah namazlarında ise kısaltma söz konusu değildir.