🗞️ Manisa Haber

HDL kolesterol düşüklüğü ne anlama gelir?

20 Haziran 2025 Manisa Haber

HDL Kolesterol Düşüklüğü: Kalp Dostu Yağın Azalması Ne Anlama Geliyor?

HDL kolesterolü, halk arasında "iyi kolesterol" olarak bilinir ve işin aslına bakarsan bu unvanı sonuna kadar hak eder. Çünkü bu yağ türü, kandaki fazla kolesterolü karaciğere taşıyarak vücuttan atılmasına yardımcı olur. Yani, damarlarının adeta bir temizlikçi kadrosu gibidir. Peki, bu temizlikçi ekibin sayısı azaldığında, yani HDL kolesterolün düştüğünde ne olur? İşte bu durum, kalp sağlığın için alarm zillerinin çalmaya başladığının bir göstergesidir.

Deneyimlerime göre, HDL seviyelerinin düşük olması, damarlarında plak oluşumu riskini artırır. Bu da kalp krizi ve felç gibi ciddi kardiyovasküler hastalıkların tetikleyicisi olabilir. Normal değerler genellikle erkekler için 40 mg/dL'nin üzerinde, kadınlar için ise 50 mg/dL'nin üzerinde olmalıdır. Bunların altındaki değerler, risk grubunda olduğunu gösterir.

Düşük HDL'nin Nedenleri: Birkaç Olası Sebep

HDL kolesterolünün neden düşük olduğunu anlamak, sorunun kaynağına inmek demektir. Bu durumun tek bir nedeni olmayabilir, genellikle birkaç faktörün birleşimi söz konusudur. İşte aklıma gelen başlıca sebepler:

  • Genetik Yatkınlık: Aile geçmişinde kalp rahatsızlığı olan kişilerde bu durum daha sık görülebilir. Vücudun kolesterolü işleme şekli genetik olarak belirlenmiş olabilir.
  • Obezite ve Aşırı Kilo: Özellikle karın bölgesindeki yağlanma, HDL seviyelerini olumsuz etkiler. Fazla kilolar, vücudun yağları daha verimli kullanmasını engeller.
  • Hareketsiz Yaşam Tarzı: Düzenli egzersiz yapmamak, HDL kolesterolünün üretimini azaltır. Egzersiz, vücudun "iyi kolesterol" üretmesini teşvik eden en önemli faktörlerden biridir.
  • Sigara Kullanımı: Sigara, HDL'nin yapısını bozarak işlevini azaltır. Ayrıca damar duvarlarına zarar vererek genel kalp sağlığını da tehlikeye atar.
  • Kötü Beslenme Alışkanlıkları: İşlenmiş gıdalar, doymuş ve trans yağlar açısından zengin bir diyet, HDL seviyelerini düşürebilir.
  • Kontrol Edilmeyen Diyabet ve Yüksek Tansiyon: Bu kronik hastalıklar, dolaylı olarak HDL kolesterolünü etkileyebilir.

Düşük HDL'yi Yükseltmek İçin Neler Yapabilirsin?

Sevindirici haber şu ki, düşük HDL seviyelerini yükseltmek mümkün. Bu konuda atabileceğin adımlar genellikle yaşam tarzı değişikliklerine dayanıyor. Unutma, bu bir süreç ve sabır gerektiriyor.

Beslenme Alışkanlıklarını Gözden Geçir

Ne yediğin, HDL seviyen üzerinde doğrudan bir etkiye sahip. İşte dikkat etmen gerekenler:

  • Sağlıklı Yağlar Tüket: Zeytinyağı, avokado, kuruyemişler ve yağlı balıklar (somon, uskumru gibi) gibi doymamış yağlar açısından zengin besinler HDL'yi yükseltmeye yardımcı olur. Örneğin, günde bir avuç ceviz veya badem tüketmek harika bir başlangıç olabilir.
  • Omega-3 Yağ Asitleri: Somon, ceviz ve keten tohumunda bolca bulunan omega-3 yağ asitleri, HDL seviyelerini artırmada etkilidir. Haftada en az iki gün balık tüketmeye özen göster.
  • Lifli Gıdalar: Tam tahıllar, meyveler ve sebzeler, genel kolesterol sağlığın için faydalıdır ve dolaylı olarak HDL'ye destek olabilir. Günde en az 5 porsiyon sebze ve meyve tüketmeye çalış.
  • Trans Yağlardan Uzak Dur: Margarin, paketli atıştırmalıklar ve kızartılmış ürünlerde bulunan trans yağlar, HDL'yi düşürürken kötü kolesterolü (LDL) yükseltir. Etiketleri dikkatlice oku ve bu yağları içeren ürünlerden kaçın.

Hareket Et, Hareket Et, Hareket Et!

Fiziksel aktivite, HDL'yi yükseltmenin en etkili yollarından biridir. Amaç maraton koşmak değil; düzenli ve keyif aldığın bir aktivite bulmak.

  • Aerobik Egzersizler: Yürüyüş, koşu, yüzme veya bisiklete binme gibi aerobik egzersizler, HDL kolesterolünü önemli ölçüde artırır. Haftada en az 150 dakika orta yoğunlukta veya 75 dakika yüksek yoğunlukta egzersiz yapmayı hedefle.
  • Egzersizi Hayatının Bir Parçası Yap: Gün içinde daha fazla hareket etmeye çalış. Asansör yerine merdivenleri kullanmak, kısa mesafelerde yürümek bile fark yaratır.

Diğer Önemli Noktalar

Beslenme ve egzersizin yanı sıra şu konulara da dikkat etmelisin:

  • Sigarayı Bırak: Sigarayı bırakmak, HDL seviyelerini birkaç hafta içinde bile yükseltmeye başlayabilir ve genel kalp sağlığını iyileştirir.
  • Alkol Tüketimini Kontrol Altında Tut: Aşırı alkol tüketimi HDL'yi düşürebilir. Eğer alkol kullanıyorsan, bunu ölçülü yapmak önemlidir.
  • Kilo Kontrolü: Fazla kilolarından kurtulmak, özellikle karın bölgesindeki yağları azaltmak, HDL seviyelerini iyileştirebilir.
  • Doktor Kontrollerini Aksatma: Düzenli sağlık kontrolleriyle kolesterol değerlerini takip etmek ve doktorunun önerilerini dinlemek en sağlıklısıdır. Gerekirse doktorun, yaşam tarzı değişiklikleriyle birlikte ilaç tedavisi önerebilir.