Paratiroid yüksekliği nedir?

Paratiroid bezleri, vücudumuzdaki kalsiyum seviyesini düzenleyen dört küçük bezdir. Genellikle tiroid bezlerinin arkasında bulunurlar ve temel görevleri, paratiroid hormonu (PTH) salgılamaktır. Bu hormon, kemiklerden kalsiyum salınımını artırarak, böbreklerden kalsiyum geri emilimini teşvik ederek ve bağırsaklardan kalsiyum emilimini dolaylı olarak artırarak kandaki kalsiyum seviyesini yükseltir. Ancak, bu bezlerin aşırı çalışması sonucu paratiroid yüksekliği, yani hiperparatiroidizm ortaya çıkabilir. Bu durum, vücuttaki kalsiyum dengesini bozarak çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.

Hiperparatiroidizmin Nedenleri Nelerdir?

Hiperparatiroidizm genellikle iki ana nedenden kaynaklanır: primer ve sekonder. Primer hiperparatiroidizm, paratiroid bezlerinden bir veya daha fazlasının aşırı aktif olması durumudur. Bu durum genellikle iyi huylu bir tümör (adenom) nedeniyle oluşur. Daha nadir durumlarda, tüm bezlerin büyümesi (hiperplazi) veya kanser de primer hiperparatiroidizme neden olabilir.

Sekonder hiperparatiroidizm ise vücuttaki başka bir sorunun paratiroid bezlerini aşırı çalışmaya zorlaması sonucu ortaya çıkar. En sık görülen nedeni kronik böbrek yetmezliğidir. Böbrekler yeterince D vitamini üretemediğinde veya fosforu atamadığında, kandaki kalsiyum seviyesi düşer. Bu durum, paratiroid bezlerini daha fazla PTH üretmeye teşvik eder.

Paratiroid Yüksekliğinin Belirtileri Nelerdir?

Paratiroid yüksekliği belirtileri kişiden kişiye değişebilir ve bazı kişilerde hiçbir belirti görülmeyebilir. Hafif vakalarda genellikle belirgin bir semptom olmazken, daha ciddi durumlarda aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:

• Kemik ağrıları ve kırıkları
• Yorgunluk ve halsizlik
• Depresyon
• Kabızlık
• Sık idrara çıkma ve aşırı susama
• Böbrek taşları
• Mide bulantısı ve kusma

Bu belirtiler, kandaki yüksek kalsiyum seviyesinin vücut üzerindeki etkilerinden kaynaklanır. Erken teşhis ve tedavi, bu komplikasyonların önlenmesi açısından önemlidir.

Hiperparatiroidizm Nasıl Teşhis Edilir ve Tedavi Edilir?

Hiperparatiroidizm teşhisi genellikle kan testleri ile konulur. Kandaki paratiroid hormonu (PTH) ve kalsiyum seviyeleri ölçülerek paratiroid bezlerinin aktivitesi değerlendirilir. Ek olarak, doktorunuz kemik yoğunluğu ölçümü, böbrek ultrasonu veya sintigrafi gibi görüntüleme yöntemleri de isteyebilir.

Tedavi, hiperparatiroidizmin nedenine ve şiddetine bağlı olarak değişir. Primer hiperparatiroidizmde genellikle cerrahi müdahale ile etkilenen paratiroid bezi veya bezleri çıkarılır. Sekonder hiperparatiroidizmde ise altta yatan neden tedavi edilmeye çalışılır. D vitamini takviyesi, fosfor bağlayıcı ilaçlar veya diyaliz gibi yöntemler kullanılabilir.

Unutmayın, erken teşhis hayat kurtarır. Eğer yukarıda bahsedilen belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız veya risk grubunda olduğunuzu düşünüyorsanız, bir doktora danışmanız önemlidir. Sağlıklı günler dileriz!