🗞️ Manisa Haber

Emekli olan kişi çalışabilir mi?

20 Haziran 2025 Manisa Haber

Emeklilik Sonrası Çalışma: Devam Etmek İsteyenlere Rehber

Emekli oldun diye hayat duracak değil ya! Aksine, yılların tecrübesiyle, belki de hep hayalini kurduğun işleri yapmak için harika bir zaman dilimi. Peki, emekli olunca çalışabilir misin, çalışırsan neler olur, nelere dikkat etmek gerekir? Gelin, bu konuyu deneyimlerimden yola çıkarak netleştirelim.

  1. Emekli Olup Çalışmanın Yasal Durumu

Türkiye'de Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na göre, emeklilik hakkını kazanan birisi yeniden çalışabilir. Buradaki temel ayrım, emekli maaşı alırken hangi statüde çalışacağındır.

  • SSK'dan (4A) Emekli Olanlar: Eğer SSK'dan yaşlılık aylığı almışsan ve tekrar SSK'lı (4A) bir işte çalışmaya başlarsan, emekli maaşın kesilmez. Ancak, bu yeni çalışma süren için sosyal güvenlik destek primi ödenir. Bu prim, maaşından kesilir ve emeklilik haklarınla ilgili herhangi bir ek kazanım sağlamaz, sadece maaşının devamını güvence altına alır.
  • Bağkur'dan (4B) Emekli Olanlar: Bağkur'dan emekli olup, tekrar Bağkur'lu (4B) bir işte faaliyet gösterirsen (örneğin kendi işini kurarsan veya esnaflık yaparsan), emekli maaşın kesilir. Bu durumda, hem emekli maaşını hem de Bağkur primlerini ayrı ayrı ödemen gerekir ki bu da maliyetli olabilir. Ancak, bir istisna var: Eğer Bağkur'dan emekli olduktan sonra memur veya işçi (4A) statüsünde çalışmaya başlarsan, maaşın kesilmez.
  • Emekli Sandığı'ndan (4C) Emekli Olanlar: Emekli Sandığı'ndan (memur emeklileri) emekli olanlar, memur veya sözleşmeli personel olarak çalışmaya devam ederlerse, emekli maaşları ödenmez. Bunun yerine, görevde oldukları sürece sadece maaşlarını alırlar. Ancak, emekli maaşı yerine maaşlarını alırken, SGDP (Sosyal Güvenlik Destek Primi) primi ödenmez.

Özetle, en yaygın olan SSK emekliliği için çalışmaya devam etmek maaşını etkilemez, sadece maaşından bir miktar kesinti olur. Diğer statülerde durum biraz daha farklılaşıyor.

  1. Emeklilikte Çalışmanın Avantajları ve Dezavantajları

Deneyimlerime göre, emeklilikte çalışmanın hem güzel yanları var hem de dikkat edilmesi gereken noktalar.

Avantajları:

  • Ek Gelir: En bariz avantajı, emekli maaşının yetersiz kaldığı durumlarda veya sadece ek bir gelir ihtiyacını karşılamak için çalışmak büyük bir rahatlık sağlar. Örneğin, kira artışları veya enflasyonist ortamda bu ek gelir can simidi olabilir.
  • Sosyal Çevre ve Aktif Kalma: Emeklilikle birlikte sosyal çevreden kopma riski artar. Çalışmak, yeni insanlarla tanışmanı, sosyal bağlarını güçlendirmeni ve zihinsel olarak aktif kalmanı sağlar. Bu, genel yaşam kaliteni artırır. Birçok emekli, boş zamanı doldurmak ve bir amaç edinmek için çalışmayı tercih ediyor.
  • Kişisel Gelişim ve İlgi Alanları: Yıllarca ertelediğin hobilerini veya ilgi alanlarını işe dönüştürme fırsatı bulabilirsin. Belki bir atölye açmak, danışmanlık vermek veya sevdiğin bir alanda gönüllü çalışmak gibi. Bu, hem tatmin edici hem de geliştirici olabilir.

Dezavantajları:

  • Yorgunluk ve Sağlık: Yaş ilerledikçe bedensel ve zihinsel yorgunluk artabilir. Eğer emeklilikte çalışmaya karar verirsen, hem emeklilikteki dinlenme ihtiyacını hem de çalışma hayatının getirdiği stresi iyi dengelemen gerekir. Sağlık durumunu göz önünde bulundurmak çok önemli.
  • Emekli Maaşından Kesinti: Yukarıda bahsettiğim gibi, bazı durumlarda çalışmak emekli maaşından kesintiye neden olabilir veya maaşının tamamen kesilmesine yol açabilir (özellikle Bağkur için kendi işini kurarsan). Bu maliyeti önceden hesaplamak gerekir.
  • Stres ve Sorumluluk: Çalışma hayatı, ne olursa olsun belirli bir stres ve sorumluluk getirir. Emeklilik, genellikle daha sakin bir yaşam beklentisiyle gelir. Bu beklentiyi göz ardı etmemek lazım.

  1. Emeklilikte Çalışma Fırsatları ve Pratik Öneriler

Emekli olduktan sonra çalışmak isteyenler için pek çok kapı aralanabilir. İşte sana birkaç fikir ve öneri:

  • Danışmanlık ve Mentorluk: Yılların verdiği tecrübeyi genç nesillere aktarmak harika bir seçenek. Kendi alanında uzmanlaştıysan, şirketlere danışmanlık verebilir veya genç girişimcilere mentorluk yapabilirsin. Bu, hem finansal bir getiri sağlar hem de bilgini paylaşmanın verdiği haz vardır.
  • Yarı Zamanlı veya Esnek Çalışma Modelleri: Tam zamanlı bir iş yerine, yarı zamanlı, proje bazlı veya evden çalışabileceğin (uzaktan çalışma) işleri tercih edebilirsin. Bu, sana dinlenme ve kişisel zamanın için daha fazla alan bırakır. Kariyer sitelerinde "yarı zamanlı" veya "uzaktan" çalışma filtrelerini kullanabilirsin.
  • Gönüllülük ve Sosyal Projeler: Eğer maddi bir kaygın yoksa ve sadece zamanını değerlendirmek, topluma faydalı olmak istiyorsan, gönüllü çalışabileceğin pek çok kuruluş var. Belediyelerin, STK'ların veya derneklerin projelerine katılabilirsin. Bu da sosyal çevreni genişletir ve aidiyet duygusu verir.
  • Kendi İşini Kurmak: Eğer girişimci bir ruha sahipsen, yıllardır aklında olan bir fikri hayata geçirebilirsin. Küçük bir atölye, bir kafe, bir el sanatları dükkanı veya online bir satış platformu gibi. Bu durumda, özellikle Bağkur (4B) sigortan başlayacağı için maliyetleri ve iş yükünü önceden iyi hesaplamalısın. KOSGEB gibi kurumların emeklilere yönelik teşvikleri olup olmadığını araştırabilirsin.
  • Eğitim ve Kurslar: Yeni bir dil öğrenmek, bilgisayar becerilerini geliştirmek veya ilgi duyduğun bir alanda sertifika programlarına katılmak da emeklilikte yapılabilecek güzel şeyler. Bazı kurslar emeklilere özel indirimler de sunabiliyor.

Unutma: Çalışmaya başlamadan önce, ne kadar süreyle ve ne şartlarda çalışmak istediğini netleştir. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ile iletişime geçerek kendi durumuna özel bilgileri alman en doğrusudur. Maaşından yapılacak kesintiler veya diğer yasal düzenlemeler hakkında doğru bilgiye sahip olmak, ileride yaşanabilecek olası sorunları önler.