Mısır, Osmanlı'dan ne zaman ayrıldı?

Mısır'ın Osmanlı İmparatorluğu'ndan ayrılışı, uzun ve karmaşık bir sürecin sonucudur. Yüzyıllar boyunca Osmanlı egemenliği altında kalan Mısır, 19. yüzyılın başlarından itibaren bağımsızlık yolunda önemli adımlar atmaya başlamıştır. Bu süreçte, iç ve dış faktörlerin etkileşimi belirleyici olmuştur.

Mısır'ın Osmanlı İmparatorluğu'ndaki Yeri

Mısır, 1517 yılında Osmanlı İmparatorluğu'na katılmıştır. Osmanlılar için stratejik ve ekonomik öneme sahip olan Mısır, özellikle Nil Nehri ve tarım potansiyeli sayesinde imparatorluğun önemli bir parçası olmuştur. Ancak, Osmanlı'nın Mısır üzerindeki kontrolü her zaman mutlak olmamıştır. Yerel yöneticiler (Memlükler) zaman zaman özerk hareket etmişlerdir.

Fransız İşgali ve Muhammed Ali Paşa'nın Yükselişi

1798'de Napolyon Bonapart'ın Mısır'ı işgali, bölgedeki dengeleri derinden sarsmıştır. Fransız işgali kısa sürmüş olsa da, Mısır'ın stratejik önemini ortaya çıkarmış ve Osmanlı İmparatorluğu'nun zayıflığını gözler önüne sermiştir. Bu dönemde, Muhammed Ali Paşa adında bir asker, Mısır'da güç kazanarak önemli bir figür haline gelmiştir. Muhammed Ali Paşa, Osmanlı adına Mısır'ı yönetmekle görevlendirilmiş ancak zamanla Osmanlı'dan bağımsız bir politika izlemeye başlamıştır.

Mısır'ın Fiili Bağımsızlığı

Muhammed Ali Paşa, Mısır'ı modernleştirmek için bir dizi reform yapmıştır. Orduyu güçlendirmiş, sanayiyi geliştirmiş ve eğitimi yaygınlaştırmıştır. Bu reformlar sayesinde Mısır, Osmanlı İmparatorluğu içinde giderek daha özerk bir konuma gelmiştir. 1830'larda Osmanlı'ya karşı savaşlar kazanarak bağımsızlığını fiilen ilan etmiştir. Ancak, bu bağımsızlık Osmanlı tarafından resmen tanınmamıştır.

Mısır'ın İngiliz İşgali ve Tam Bağımsızlık

1882'de İngiltere, Mısır'ı işgal etmiştir. Bu işgal, Mısır'ın Osmanlı İmparatorluğu ile olan bağlarını daha da zayıflatmıştır. İngiliz kontrolü altında Mısır, hukuki olarak Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı kalsa da, pratikte İngiliz çıkarlarına hizmet eden bir ülke haline gelmiştir. Mısır'ın tam bağımsızlığı ise 1922 yılında İngiltere tarafından tanınmıştır. Bu tarihten sonra Mısır, Osmanlı İmparatorluğu ile herhangi bir siyasi bağının kalmadığı, egemen bir devlet olarak uluslararası arenada yerini almıştır.

Özetle, Mısır'ın Osmanlı'dan ayrılışı tek bir olayla değil, uzun bir süreçle gerçekleşmiştir. Fransız işgali, Muhammed Ali Paşa'nın yükselişi, İngiliz işgali gibi olaylar bu sürecin önemli kilometre taşlarıdır. Mısır, 1922'de tam bağımsızlığına kavuşarak Osmanlı İmparatorluğu ile olan tüm bağlarını koparmıştır.