Üstüne görme nasıl fark edilir?

Üstüne Görme Belirtileri ve Farkındalık

Üstüne görme, yani glokom, görme sinirinin hasar gördüğü ve genellikle göz içi basıncının yükselmesiyle ilişkili bir göz hastalığıdır. Göz içi basıncı, gözün içindeki sıvının (aköz hümör) üretimi ve drenajı arasındaki dengesizlikten kaynaklanır. Bu basınç arttığında, görme sinirine zarar verir ve geri döndürülemez görme kaybına yol açar. Başlangıç evrelerinde belirti vermemesi, hastalığın sinsiliğini artırır. Bu yüzden, erken farkındalık ve düzenli kontroller hayati önem taşır.

En Sık Karşılaşılan Belirtiler ve Tanı Süreci

Üstüne görmenin en bilinen türü olan açık açılı glokom genellikle sinsi ilerler ve erken belirtileri fark etmek zordur. Ancak, bazı durumlarda şunları yaşayabilirsin:

• Tünel Görmesi: Hastalığın ilerleyen evrelerinde, peripheral görüşün (yan görüş) daralır. Bu, sanki bir tünelin içinden bakıyormuşsun gibi bir hissiyat verir. Odaklandığın nesnenin dışındaki her şey yavaş yavaş bulanıklaşır veya kaybolur. Örneğin, trafikte seyir halindeyken yanlardan gelen araçları daha geç fark edebilirsin.
• Işık Hâleleri Görmek: Özellikle parlak ışık kaynaklarının etrafında renkli halkalar veya ışık hâleleri görmek, göz içi basıncının arttığına işaret edebilir. Bu, korneanın ödem yapmaya başladığının bir belirtisidir.
• Göz Ağrısı ve Kızarıklık: Bu belirtiler genellikle dar açılı glokom türünde daha belirgindir. Ani ve şiddetli göz ağrısı, bulanık görme, baş ağrısı, mide bulantısı ve kusma gibi belirtilerle birlikte görülebilir. Bu durum acil tıbbi müdahale gerektirir.

Tanı süreci genellikle şu adımları içerir:

• Göz Tansiyonu Ölçümü (Tonometri): Göz içi basıncının ölçülmesidir. Normal değerler genellikle 10-21 mmHg arasındadır.
• Görüş Alanı Testi (Perimetri): Tünel görmesi gibi peripheral görme kayıplarını tespit etmek için yapılır.
• Göz Dibinin İncelenmesi (Oftalmoskopi): Optik sinir başının muayenesidir. Doktor, sinir liflerindeki hasarı veya çöküklüğü değerlendirir.
• Göz Anı Damlası Testleri: Bazı durumlarda, gözün sıvı drenajını değerlendirmek için özel testler yapılabilir.

Risk Faktörleri ve Önleyici Adımlar

Bazı faktörler, üstüne görme geliştirme riskini artırır. Bunları bilmek, erken önlem almana yardımcı olabilir:

• Aile Öyküsü: Ailede glokom öyküsü olan bireylerde risk daha yüksektir.
• Yaş: 40 yaş üstü bireylerde risk artar. Nüfusun yaşlanmasıyla birlikte glokom görülme sıklığı da artmaktadır.
• Göz İçi Basıncı: Sürekli yüksek göz içi basıncı, en önemli risk faktörüdür.
• Bazı Kronik Hastalıklar: Diyabet, yüksek tansiyon ve kalp hastalıkları gibi durumlar glokom riskini artırabilir.
• Kortikosteroid Kullanımı: Uzun süreli kortikosteroid ilaç kullanımı, göz içi basıncını yükseltebilir.

Deneyimlerime göre, düzenli göz kontrolleri en etkili önleyici adımdır. Özellikle risk grubunda yer alıyorsan, her yıl bir göz doktoruna görünmeni tavsiye ederim. Erken teşhis konulduğunda, hastalığın ilerlemesi durdurulabilir ve görme kaybı önlenebilir.

Tedavi Yöntemleri ve Yaşam Tarzı Önerileri

Üstüne görmenin tedavisi, hastalığın evresine ve türüne göre değişiklik gösterir. Amaç, göz içi basıncını kontrol altında tutarak görme sinirinin daha fazla hasar görmesini engellemektir.

• Göz Damlaları: En sık kullanılan tedavi yöntemidir. Bu damlalar, göz içi sıvısının üretimini azaltarak veya drenajını artırarak basıncı düşürür. Doktorun önerdiği şekilde düzenli kullanmak çok önemlidir.
• Lazer Tedavisi: Bazı durumlarda, gözdeki sıvı drenajını iyileştirmek için lazerle müdahale edilebilir.
• Cerrahi: Diğer tedavi yöntemleri yeterli olmadığında cerrahi seçenekler değerlendirilebilir. Bu ameliyatlar, gözde yeni bir drenaj yolu oluşturmayı hedefler.

Yaşam tarzı değişiklikleri de destekleyici olabilir:

• Sağlıklı Beslenme: Antioksidanlar açısından zengin meyve ve sebzeler tüketmek genel göz sağlığına faydalı olabilir.
• Egzersiz: Düzenli egzersiz, göz içi basıncını düşürmeye yardımcı olabilir. Ancak, baş aşağı pozisyon gerektiren egzersizler konusunda doktoruna danışmalısın.
• Sigarayı Bırakmak: Sigara, genel sağlığa olduğu gibi göz sağlığına da zarar verir.

Unutma, üstüne görme erken fark edildiğinde kontrol altına alınabilen bir hastalıktır. Kendi göz sağlığının sorumluluğunu almak, düzenli kontrollerle mümkündür.