Evde fasulye nasıl yetiştirilir?

Evde Fasulye Yetiştirmenin İncelikleri

Evinizde kendi taze fasulyelerinizi yetiştirmek hem keyifli hem de oldukça bereketli bir uğraş. Üstelik sandığından çok daha kolay. Gelin, bu lezzetli yolculuğa birlikte çıkalım.

Doğru Fasulye Türünü Seçmek

Evde yetiştirmek için en uygun fasulye türleri genellikle bodur (çalı) fasulyelerdir. Bunlar sırık fasulyeler gibi destek gerektirmez ve daha az yer kaplar. Tür seçerken dikkat etmen gereken birkaç nokta var:

• Kullanım Amacı: Taze tüketmek için taze fasulye türleri, kurutmak için kuru fasulye türleri tercih edebilirsin.
• İklim Uyumu: Bölgenin iklimine uygun, erkenci çeşitler genellikle daha hızlı sonuç verir. Genellikle 60-90 gün içinde hasat edilebilirler.
• Meyve Rengi: Yeşil, mor veya sarı renkli fasulyeler arasından zevkine uygun olanı seçebilirsin.

Deneyimlerime göre, Türkiye'de yaygın olarak bulunan ve iyi sonuç veren bodur çeşitlerden biri "Gülümser" veya benzeri erkenci yerli çeşitlerdir. Tohumların üzerinde genellikle bu bilgiler yazar, dikkatlice oku.

Fasulye İçin İdeal Yetiştirme Ortamı

Fasulyeler bol güneş ister. Bu yüzden evde yetiştirirken en az günde 6-8 saat doğrudan güneş ışığı alan bir yer seçmen kritik. Balkon, teras veya güneş alan bir pencere kenarı idealdir.

• Saksı Seçimi: Fasulyelerin kök sistemlerinin rahatça gelişebilmesi için en az 20-25 cm derinliğinde ve genişliğinde saksılar kullanmalısın. Saksıların altında drenaj deliklerinin olması, köklerin çürümesini engeller.
• Toprak Hazırlığı: Hafif, iyi drene olan ve besleyici bir toprak karışımı kullan. Bahçe toprağı, kompost ve perlit karışımı iyi bir seçenektir. Kendi hazırlayacağın bu karışım, fasulyelerin ihtiyaç duyduğu besini sağlayacaktır.
• Sıcaklık: Fasulyeler sıcak havayı severler. Toprak sıcaklığının en az 15-18°C olması idealdir. Bu yüzden ekimi genellikle ilkbahar sonu veya yaz başı yapılır.

Deneyimlerime göre, saksıda yetiştirirken toprak nemini düzenli kontrol etmek önemlidir. Toprak tamamen kurumadan sulama yapmalısın.

Ekim ve Bakım İpuçları

Fasulye ekimi oldukça basittir. Tohumları doğrudan saksıya ekebilirsin. Bu, köklerin stres yaşamasını engeller.

• Tohum Ekim Derinliği: Tohumları yaklaşık 2-3 cm derinliğe ek. Tohumlar arasında en az 10-15 cm mesafe bırakmak, bitkilerin birbirine karışmadan sağlıklı büyümesini sağlar.
• Sulama: Ekimden sonra toprağı nazikçe sula. Filizlenme dönemi boyunca toprağın sürekli nemli kalmasını sağla, ancak su birikintisi olmamasına dikkat et. Bitkiler büyüdükçe sulama sıklığını hava durumuna göre ayarla. Yapraklara değil, doğrudan toprağa su vermek, mantar hastalıklarını önlemeye yardımcı olur.
• Gübreleme: Fasulyeler, toprağa azot bağladığı için genellikle çok fazla gübreye ihtiyaç duymazlar. Ancak çiçeklenme ve meyve verme dönemlerinde dengeli bir sıvı gübre (örneğin, NPK oranı 10-10-10 veya 20-20-20 olan) haftada bir veya iki haftada bir kullanabilirsin.
• Zararlı Kontrolü: Ev ortamında zararlı genellikle daha az görülür ama yine de yaprak bitleri veya örümcek akarları gibi zararlılarla karşılaşabilirsin. Bunlarla mücadelede ilk tercih doğal yöntemler olmalı. Aseton içermeyen arap sabunlu su spreyi veya neem yağı (tesbih ağacı yağı) etkili olabilir.

Deneyimlerime göre, bitkilerin üzerinde olgunlaşan fasulyeleri düzenli olarak toplamak, bitkinin daha fazla fasulye vermesini teşvik eder. Olgunlaşan fasulyeler genellikle belirgin şekilde dolgunlaşmış ve tazeyken kolayca kırılır.

Hasat Zamanı

Fasulyelerin hasat zamanı, çeşidine ve dikim zamanına göre değişir. Genellikle tohumları ektikten 50-70 gün sonra hasat olgunluğuna ulaşırlar.

• Olgunluk İşaretleri: Fasulyeler parlak yeşil renkte olmalı, pürüzsüz bir yüzeye sahip olmalı ve parmağınla kolayca bükülüp kırılabilmelidir. İçindeki tohumlar belirginleşmeye başladığında henüz çok sertleşmemiş olmalıdır.
• Hasat Yöntemi: Fasulyeleri nazikçe elinle veya bir makas yardımıyla saplarından ayırarak topla. Bu, hem bitkiye zarar vermez hem de daha sonraki mahsulü teşvik eder.

Deneyimlerime göre, fasulyeleri sabah erken saatlerde toplamak, tazeliklerini daha uzun süre korumalarını sağlar. Sabahın serinliğinde topladığın fasulyeler, gün ortasında topladıklarına göre daha gevrek olacaktır.