Nefes borusuna bir şey kaçması nasıl anlaşılır?

Nefes Borusuna Bir Şey Kaçtığında Ne Olur?

Birinin nefes borusuna bir şey kaçtığını fark etmek, genellikle ani ve korkutucu bir durumdur. Bu genellikle bir şey yiyip içerken veya konuşurken, oyun oynarken olur. Özellikle çocuklar bu konuda daha riskli gruplardandır çünkü henüz yeme-içme ve yutkunma mekanizmaları tam gelişmemiştir. Yetişkinlerde de uyurken, alkol etkisindeyken veya bazı nörolojik rahatsızlıkları olanlarda bu durum görülebilir.

Deneyimlerime göre, nefes borusuna bir şey kaçtığını anlamanın birkaç temel yolu vardır. Bunları bilmek, doğru müdahaleyi hızlıca yapmanı sağlar.

Anında Ortaya Çıkan Belirtiler

Bir nesne nefes borusuna kaçtığında, vücut hemen tepki verir. Bu tepkiler genellikle oldukça belirgindir:

• Öksürme: En sık görülen belirti şiddetli ve ani bir öksürüktür. Vücut, yabancı cismi atmaya çalışır. Bu öksürük bazen kesilebilir, yani kişi öksürmeyi bırakıp nefes almaya çalışabilir ancak bu çabası sonuç vermeyebilir.
• Boğulma Hissi: Kişi aniden nefes alamadığını hisseder. Eliyle boğazını tutabilir. Konuşmakta zorlanır veya hiç konuşamaz hale gelir.
• Renk Değişikliği: Vücuda yeterli oksijen gitmediği için dudaklarda, tırnak yataklarında morarma (siyanoz) görülebilir. Bu, durumun ciddiyetini gösteren önemli bir işarettir.
• Hırıltılı veya Vızıltılı Solunum Sesleri: Nefes alıp verirken anormal sesler duyulabilir. Bu, hava yolunun kısmen tıkalı olduğunu gösterir.
• Panik: Kişi, aniden ortaya çıkan bu durum karşısında panikleyebilir. Gözleri fal taşı gibi açılabilir, yüzü kıpkırmızı kesilebilir.

Bu belirtilerden birkaçı veya hepsi aynı anda görülebilir. Eğer bir yetişkin veya çocukta bu belirtileri fark edersen, durumun ne kadar ciddi olduğunu hemen anlamalısın.

Bilinç Kaybı ve Acil Durumlar

Eğer yabancı cisim nefes borusunu tamamen tıkamışsa, kişi saniyeler içinde bilincini kaybedebilir. Bu durumda yapılması gerekenler hayat kurtarıcıdır:

• 112'yi Ara: Eğer durum buysa, vakit kaybetmeden ambulansı ara. Durumu net bir şekilde anlat.
• Temel Yaşam Desteği (Temel Yaşam Desteği): Bilinçsiz ve solunumu olmayan bir kişiye kalp masajı ve suni solunum yapılması gerekebilir. Bu konuda daha önce eğitim aldıysan, uygula. Eğer eğitimli değilsen, 112'yi aradığında operatör sana rehberlik edebilir.

Deneyimlerime göre, bu gibi acil durumlarda sakin kalmaya çalışmak en önemlisidir. Panik, durumu daha da kötüleştirebilir.

Ne Yapmalı? İlk Yardım Bilgileri

Eğer birinin nefes borusuna bir şey kaçtığını fark edersen ve kişi hala bilinci açık ama boğuluyorsa:

• Kişiyi Kendini Öksürt: Eğer kişi öksürebiliyorsa, onu öksürmeye teşvik et. Öksürmek, yabancı cismi çıkarmak için en etkili yoldur.
• Sırt Vuruşları: Kişinin yanına gelerek bir elinle destekle, diğer elinin topuk kısmıyla kürek kemiklerinin arasına 5 kez sertçe vur. Bu vuruşlar, yabancı cismi yerinden oynatmayı amaçlar.
• Heimlich Manevrası (Karın Baskısı): Sırt vuruşları işe yaramazsa, Heimlich manevrasını uygula.
• Kişinin arkasına geç.
• Bir elini yumruk yapıp göbek deliğinin hemen üstüne, kaburgaların altına yerleştir.
• Diğer elinle yumruğunu kavra.
• Yumruğunu hızla ve yukarı doğru çekerek bastır. Bunu 5 kez tekrarla.
• Durumu Değerlendir: Her 5 vuruş sonrası, cismin çıkıp çıkmadığını veya kişinin nefes alıp almadığını kontrol et.
• Acil Yardım: Eğer bu müdahaleler işe yaramazsa veya kişi bilincini kaybederse, derhal 112'yi ara.

Önemli Not: Bebekler için ilk yardım yöntemleri farklıdır. Bebeklerde sırta vurma ve göğse bastırma teknikleri uygulanır. Eğer bebeğin nefes borusuna bir şey kaçtığını düşünüyorsan, derhal profesyonel yardım al.

Ne Zaman Doktora Gidilmeli?

Bazen yabancı cisimler tamamen tıkanıklık yaratmadan nefes borusunda kalabilir. Bu durumda da bazı belirtiler ortaya çıkabilir:

• Uzun Süren Öksürük: Özellikle yemek yedikten sonra başlayan ve geçmeyen öksürük.
• Hırıltı veya Nefes Darlığı: Tekrarlayan nefes darlığı veya anormal solunum sesleri.
• Tekrarlayan Zatürre: Nedeni belirsiz tekrarlayan akciğer enfeksiyonları.

Bu gibi durumlarda, bir doktorla görüşmek ve gerekli tetkikleri yaptırmak önemlidir. Özellikle çocuklarda, yutulan bir cismin olup olmadığını anlamak için akciğer röntgeni gibi yöntemler kullanılabilir.