1 yaş sendromunda neler olur?

1 Yaş Sendromu: Bebeklikten Çocukluğa Geçişin Tantrumları

Bebeğin bir yaşına gelmesi, hem sizin hem de onun için büyük bir dönüm noktası. Bu süreçte tanık olduğun bazı davranış değişiklikleri "1 yaş sendromu" olarak adlandırılıyor ve aslında bu, bebeğin gelişen özerklik isteğinin bir göstergesi. Gelişim psikolojisine göre, bu dönemde bebekler dünyayı daha aktif keşfetmeye başlar, kendi isteklerini daha belirgin şekilde ifade ederler. Bu da bazen senin için yönetmesi zor anlara yol açabilir.

Artan Özerklik ve "Ben Yapacağım!" Fırtınaları

Bebeğin bir yaşına doğru veya civarında, çevresini daha bilinçli bir şekilde keşfetmeye başlar. Kendi başına yemek yemek, kendi başına oynamak, kendi başına bir şeyleri başarmak ister. Ancak motor becerileri henüz tam gelişmediği için bu istekler genellikle hayal kırıklığıyla sonuçlanır. İşte bu noktada tantrumlar devreye giriyor.

* Örnek: Çorbasını kendi başına kaşıklamaya çalışan bebeğin, kaşığı beceriksizce elinden kaçırır ve çorba her yere saçılır. Bu durum, bebeğin hem hayal kırıklığına uğramasına hem de bir şeyleri kendi istediği gibi yapamamanın verdiği öfkeye yol açar. Deneyimlerime göre, bu tür anlarda bebekler bazen dakikalarca ağlayabilir ve kendini yerden yere atabilir.

* Ne Yapmalı? Bu özerklik isteğini bastırmak yerine ona alan tanımaya çalış. Güvenli bir ortamda, kendi başına yemesine izin ver. Eğer çok dağıtıyorsa, başlangıçta daha küçük lokmalarla veya tek elle tutulabilir gıdalarla denemesini teşvik et. Başardığı her küçük adımda onu takdir et. Unutma, bu bir öğrenme süreci ve hatalar bunun bir parçası.

Sınırları Zorlama ve "Hayır"ın Gücü

1 yaş civarında bebekler, "hayır" kelimesinin anlamını tam olarak anlamasa da, bir şeyin olmadığını veya yapılamayacağını sezmeye başlarlar. Kendi istekleri ile senin koyduğun sınırlar arasında çatışmalar yaşanabilir. Bu, bebeğin dünyayı anlamlandırma çabasının bir parçasıdır; neyin kabul edilebilir olduğunu öğrenir.

* Örnek: Prizlere dokunmak isteyen bebeğin, her priz denemesinde "Hayır, orası tehlikeli!" dediğinde daha da ısrarcı olabilir. Gözlemlediğim kadarıyla, bazen bu, senin tepkini çekmek için bilerek yaptığı bir şey gibi görünebilir.

* Ne Yapmalı? Sınırları net ama sevgi dolu bir şekilde koymak önemli. "Hayır" demek yerine, alternatifler sunabilirsin. Örneğin, prizlere dokunmak istediğinde, "Prize dokunmuyoruz, ama bak bu oyuncağın düğmelerine basabilirsin" gibi. Eğer bir şeyi mutlaka yapmasını engellemen gerekiyorsa, onu nazikçe başka bir aktiviteye yönlendir. Bu dönemde, yaklaşık 10-15 dakikalık süren ve genellikle 1-2 yaş civarında zirveye ulaşan tantrumlar yaşanabilir. Önemli olan, bu tantrumlar sırasında sakin kalmaya çalışmak.

Anneye Bağımlılık ve Ayrılık Kaygısı

Bu yaşlarda bebekler, gelişimlerinin bir parçası olarak anneye veya temel bakım veren kişiye karşı daha fazla bağımlılık gösterebilir. Sensiz bir ortama veya ayrılığa karşı yoğun bir kaygı yaşayabilirler. Bu, bebeğin güvenli bağlanma ihtiyacının bir yansımasıdır.

* Örnek: Sen bir odadan çıktığında bebeğin seni aramaya başlayabilir, hatta ağlayarak seni takip etmeye çalışabilir. Bebeğin senin varlığına olan ihtiyacı, onun güvende hissetmesinin temelini oluşturur.

* Ne Yapmalı? Kısa süreli ayrılıkları nazikçe yönetmeye çalış. Giderken vedalaş, ancak uzun ve duygusal vedalardan kaçın. Kapıdan ayrıldıktan sonra geri dönme eğiliminde olursan, bu bebeğin ayrılık kaygısını artırabilir. Güvenli bir şekilde geri döneceğini bilmesi, zamanla bu kaygının azalmasına yardımcı olur. Birlikte geçirdiğin zamanlarda ona bolca ilgi ve sevgi göstererek bu bağı güçlendirebilirsin. Gerekirse, bebeğin güvende hissettiği bir oyuncak veya battaniye ile odadan çıkıp kısa bir süreliğine uzaklaşmayı deneyebilirsin.

Bu dönem, hem bebek için hem de senin için sabır ve anlayış gerektiren bir geçiş sürecidir. Unutma ki bu davranışlar, bebeğin sağlıklı gelişiminin bir parçasıdır ve geçicidir.