Külli ve cüz'i ne demek?

Felsefe ve tasavvuf gibi alanlarda sıkça karşılaşılan külli ve cüz'i kavramları, evreni ve varlığı anlamlandırmada önemli bir rol oynar. Bu iki terim, bir şeyin bütününü mü yoksa bir parçasını mı ifade ettiğini belirtir. Peki, tam olarak külli ve cüz'i ne demek? Gelin bu kavramları daha yakından inceleyelim.

Külli Anlamı ve Kapsamı

Külli, Arapça kökenli bir kelime olup "bütün", "tüm", "genel" gibi anlamlara gelir. Felsefi anlamda ise, bir türün veya cinsin tamamını kapsayan, genel ve soyut kavramları ifade eder. Örneğin, "insanlık" kavramı küllidir çünkü tüm insanları kapsar. Külli, somut bir varlığa işaret etmekten ziyade, bir kavramın veya niteliğin genel bir ifadesidir.

Cüz'i Anlamı ve Kapsamı

Cüz'i ise "parça", "kısım", "özel" anlamına gelir. Küllinin tam tersi olarak, tek tek varlıkları, somut nesneleri veya olayları ifade eder. Örneğin, "Ayşe" veya "Ahmet" gibi belirli bir kişiyi ifade etmek cüz'idir. Cüz'i, genel bir kavramın somut bir örneği veya tezahürüdür.

Külli ve Cüz'i İlişkisi

Külli ve cüz'i birbirini tamamlayan kavramlardır. Külli, genel bir çerçeve sunarken, cüz'i bu çerçevenin içindeki somut örnekleri temsil eder. Bir ağaç türü (örneğin, çam ağacı) külli bir kavramken, bahçenizdeki belirli bir çam ağacı cüz'idir. Bu ilişki, evreni ve varlığı anlamlandırmada bize yardımcı olur. Genel prensipleri (külli) ve bu prensiplerin somut tezahürlerini (cüz'i) birlikte değerlendirerek daha kapsamlı bir anlayışa ulaşabiliriz.

Özetle, külli genel ve soyut kavramları, cüz'i ise somut ve özel varlıkları ifade eder. Bu iki kavram, felsefi düşüncenin temel taşlarından biridir ve evreni anlamlandırmada önemli bir rol oynar.