Muharrem Orucu nasıl tutulur Alevi?
Muharrem Orucu Nasıl Tutulur? Alevi Perspektifi
Muharrem ayı, Anadolu Alevi geleneğinde önemli bir yas dönemidir. Kerbela’da, Hicri takvimin
- yılında (Miladi 680) Hz. Muhammed'in torunu Hz. Hüseyin ve beraberindeki 72 yareninin şehit edilmesi anısına tutulan bu oruç, sadece aç kalmak değil, aynı zamanda bu acıyı derinden hissetmek, adaletsizliğe karşı duruşu hatırlamak ve nefsi terbiye etmektir.
Orucun Zamanlaması ve Süresi
Muharrem orucu, Muharrem ayının ilk gününden başlar ve genellikle 12 gün boyunca tutulur. Ancak geleneksel olarak en yoğun anma ve yas dönemi, ayın
- gününe, yani Aşura Günü'ne denk gelir. Bu nedenle oruç tutanlar genellikle ilk 12 gün boyunca oruç tutar, bazıları ise özellikle son üç gün olan 10, 11 ve
- günlere odaklanır. Deneyimlerime göre, bu zamanlamada bir esneklik olsa da, 12 günlük bir süreyi benimsemek, olayın bütünüyle bir bağ kurmayı kolaylaştırır.
Orucun Amacı ve İçeriği
Muharrem orucunun temel amacı, Kerbela şehitlerini anmak ve bu acıyı paylaşmaktır. Bu oruç, diğer İslam mezheplerindeki oruçlardan farklı olarak sadece yeme-içmeden kesilmekle sınırlı değildir. Alevi inancında nefsi terbiye, kalp temizliği ve gönül huzuru da orucun önemli parçalarıdır.
* Yasaklar: Geleneksel olarak oruçlu olunan günlerde et tüketmekten kaçınılır. Bazı yörelerde ve ailelerde süt ürünleri ve türevleri de yasak olabilir. Hayvansal gıdaların yerine daha çok bitkisel bazlı beslenme tercih edilir. Bu durum, bir yandan Kerbela'daki susuzluk ve yokluk halini sembolize ederken, diğer yandan bedensel istekleri törpülemeyi amaçlar.
* Nefs Terbiyesi: Oruç süresince öfke, yalan, dedikodu gibi kötü huylardan uzak durmak esastır. Gönül kırmamak, kırıcı konuşmamak, hoşgörülü olmak bu dönemin önemli gerekliliklerindendir. Deneyimlerime göre, bu durum gün içinde karşılaştığınız zorluklarla başa çıkarken sabrınızı test eder ve içsel bir güç kazandırır.
* Dua ve Anma: Oruç tutanlar gün içinde özellikle Kerbela olayını anlatan mersiyeler okur, dualar eder ve Hz. Hüseyin'in mücadelesini hatırlarlar. Akşam iftarını yapmadan önce yedi ulu ozanın ruhuna fatihalar gönderilir ve lokmalar dağıtılır.
Orucun Açılması (İftar) ve Sonrası
Muharrem orucu, gün batımından sonra, genellikle akşam ezanı okunmadan kısa bir süre önce veya Alevi geleneklerinde cemevinde yapılan anma törenlerinin ardından açılır.
* İftar Sofrası: İftar sofraları genellikle sade olur. Genellikle sıcak bir çorba, ekmek, zeytinyağı ile pişirilmiş sebzeler veya kuru baklagiller tercih edilir. Ağır ve gösterişli sofralardan kaçınılır. Bu durum, Kerbela'daki zorlu şartları ve şehitlerin çektiği sıkıntıları düşünmek içindir.
* Lokma Dağıtımı: Orucun açıldığı günlerde, özellikle Aşura Günü'nde, şehitler ve Hz. Hüseyin anısına lokma dağıtmak önemli bir gelenektir. Bu lokmalar, gönül rızasıyla dağıtılır ve bereketin simgesi olarak görülür.
* Aşure Günü: Ayın
- günü olan Aşure Günü, Muharrem orucunun doruk noktasıdır. Bu gün, tüm yas ve anma eylemleri en yoğun şekilde yaşanır. Aşure pişirmek ve dağıtmak da yaygın bir gelenektir. Bu aşure, farklı tatların bir araya gelerek bir uyum oluşturmasını simgeler ve aynı zamanda zorluklar karşısında bir araya gelmenin önemini vurgular.
Muharrem orucu, kişisel bir yolculuktur. Kendi inancınıza, bedensel durumunuza ve yörenizin adetlerine göre bu süreci şekillendirebilirsiniz. Önemli olan, bu kutsal günlerin ruhunu anlamak ve Kerbela’nın mesajını kalbinizde hissetmektir.