Panik atak uyurken olur mu?
Panik Atak Uyurken Olur mu?
Evet, panik atak uyurken de olabilir. Hatta buna Nokturnal Panik Atak denir ve birçok kişi bunu yaşar. Deneyimlerime göre, gece aniden uyanıp nefes alamama, kalp çarpıntısı, terleme, titreme gibi fiziksel belirtilerle kendini gösteren bu durum oldukça korkutucu olabilir. Sanki bir kabus görmüşsün gibi uyanırsın ama aslında kabus görmemişsindir. Bu ataklar genellikle REM uykusu sırasında, yani derin uykunun daha hafif evrelerine geçiş yaparken tetiklenebilir.
Neden Uyurken Oluyor?
Uyku sırasında bedenimiz dinlenme moduna geçerken, vücudumuzun biyokimyasal dengeleri değişir. Örneğin, kortizol seviyeleri sabahın erken saatlerinde doğal olarak yükselir. Bazı kişilerde bu normal fizyolojik değişimler, altta yatan bir kaygı bozukluğu veya stresle birleştiğinde panik atağı tetikleyebilir. Ayrıca, uyku apnesi gibi uyku bozuklukları da panik atak riskini artırabilir. Çünkü bu durumlarda nefes alıp vermede kesintiler yaşanır ve bu da bedende bir tehlike sinyali yaratarak panik tepkisine yol açabilir. Araştırmalar, uyku apnesi olan bireylerin %20-30'unda nokturnal panik atak görülebileceğini gösteriyor.
Nokturnal Panik Atak Belirtileri
Uyurken panik atak geçirdiğinde, belirtiler gündüz geçirdiğin ataklardan çok farklı olmayabilir ama uykudan uyandığın için daha ani ve şaşırtıcı olabilir. İşte yaygın belirtiler:
- Ani ve yoğun korku hissi
- Kalp çarpıntısı veya göğüs ağrısı
- Nefes darlığı veya boğuluyormuş hissi
- Terleme
- Titreme
- Baş dönmesi veya bayılacakmış hissi
- Mide bulantısı veya karın ağrısı
- Vücudundan ayrılıyormuş gibi hissetme (depersonalizasyon)
- Gerçek olmadığını düşünme (derealizasyon)
- Kontrolü kaybedeceğine veya öleceğine dair yoğun korku
Bu belirtiler genellikle birkaç dakika sürer ancak sonrasında bir süre daha huzursuzluk hissedebilirsin. Önemli olan, bu atakların tehlikeli olmadığını ve genellikle birkaç dakika içinde geçtiğini bilmektir.
Ne Yapabilirsin?
Eğer sen de gece panik atak yaşıyorsan, bu durumu yönetmek için bazı adımlar atabilirsin. Birincisi, doktoruna veya bir ruh sağlığı uzmanına başvurmak en doğrusudur. Doktorun, yaşadıklarının başka bir tıbbi durumdan kaynaklanmadığından emin olmak için bazı testler yapabilir. Eğer panik ataktan kaynaklanıyorsa, terapi ve bazen de ilaç tedavisi önerilebilir.
Kendi başına uygulayabileceğin bazı yöntemler de var:
- Uyku Hijyenine Dikkat Et: Her gün aynı saatte yatıp kalkmaya çalış. Yatmadan önce kafein ve alkolden uzak dur. Yatak odanı karanlık, sessiz ve serin tut.
- Nefes Egzersizleri: Uyku öncesinde veya uykudan uyandığında yapabileceğin derin nefes alma egzersizleri sakinleşmene yardımcı olabilir. Yavaşça burnundan nefes al, birkaç saniye tut ve ağzından yavaşça ver. Bunu birkaç kez tekrarla.
- Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): BDT, panik ataklarının altında yatan düşünce kalıplarını değiştirmene yardımcı olan etkili bir terapi yöntemidir. Bu teknikleri öğrenerek gece ataklarını tetikleyen düşünceleri yönetebilirsin.
- Gevşeme Teknikleri: Progresif kas gevşetme veya farkındalık (mindfulness) gibi gevşeme egzersizleri, yatmadan önce uygulandığında uyku kaliteni artırabilir ve atak olasılığını azaltabilir.
- Uyku Günlüğü Tut: Ne zaman atak yaşadığını, öncesinde ne yaptığını, ne yediğini veya içtiğini not almak, tetikleyicileri belirlemene yardımcı olabilir.
Unutma ki yalnız değilsin. Nokturnal panik atak yaşayan birçok insan var ve doğru destekle bu durumun üstesinden gelinebilir.