Zekât nelerden verilir?

Zekât, İslam dininin beş temel esasından biri olup, maddi durumu iyi olan Müslümanların yılda bir kez mallarının belirli bir oranını ihtiyaç sahiplerine vermesidir. Zekât, sadece bir bağış değil, aynı zamanda toplumda sosyal adaleti ve dayanışmayı sağlayan önemli bir ibadettir. Peki, zekât nelerden verilir? Bu sorunun cevabı, zekâta tabi olan malları ve bu malların hangi şartlarda zekâta tabi olduğunu bilmekle mümkündür.

Nakit Para ve Altın

Zekâtın en yaygın olarak verildiği kalemlerden biri nakit para ve altındır. Bir Müslümanın sahip olduğu nakit para, altın veya gümüş, zekât nisabına ulaşırsa, yani belirli bir miktarı aşarsa, zekâtının verilmesi gerekir. Nakit para ve altının zekât oranı %2,5'tir. Bu, sahip olunan toplam miktarın kırkta birinin zekât olarak verilmesi anlamına gelir. Örneğin, bankada biriktirdiğiniz Türk Lirası, Dolar veya Euro cinsi paralarınızın toplamı, güncel altın nisabına ulaşıyorsa, bu birikimleriniz için zekât hesaplaması yapmanız ve zekâtını vermeniz gerekir.

Ticaret Malları

Ticaret malları da zekâta tabi mallardandır. Bir işletmenin alım satımını yaptığı her türlü ürün, zekât hesaplamasına dahil edilir. Bu malların değeri, yıl sonunda piyasa fiyatı üzerinden hesaplanır ve nisaba ulaşması halinde %2,5 oranında zekâtı verilir. Ticaret malları, işletmenin stoklarında bulunan ve satılmaya hazır olan tüm ürünleri kapsar. Bu nedenle, işletme sahiplerinin zekât hesaplaması yaparken stoklarını dikkatli bir şekilde değerlendirmeleri önemlidir.

Hayvanlar

İslam'a göre hayvanlar da zekâta tabi olabilir. Özellikle koyun, keçi, sığır ve deve gibi hayvanlar, belirli sayıda olduklarında zekâta tabidirler. Her hayvan türü için farklı bir nisap miktarı belirlenmiştir ve bu miktarlara ulaşıldığında zekât verilmesi gerekir. Örneğin, kırk koyunu olan bir kişi, bir koyun zekât vermekle yükümlüdür. Hayvancılıkla uğraşan kişilerin, hayvanlarının sayısını düzenli olarak takip etmeleri ve zekât yükümlülüklerini yerine getirmeleri önemlidir.

Toprak Ürünleri

Toprak ürünleri, zekâta tabi olan önemli bir alanı oluşturur. Buğday, arpa, mısır, pirinç, baklagiller ve meyveler gibi topraktan elde edilen ürünler, hasat zamanında zekâta tabidirler. Toprak ürünlerinin zekât oranı, sulama yöntemine göre değişiklik gösterir. Eğer ürünler doğal yollarla sulanıyorsa (yağmur suyu gibi), zekât oranı %10'dur. Ancak, ürünler insan gücü veya makinelerle sulanıyorsa, zekât oranı %5'e düşer. Çiftçilerin, hasat ettikleri ürün miktarını doğru bir şekilde belirlemeleri ve zekât yükümlülüklerini buna göre hesaplamaları gerekmektedir.

Zekât, İslam toplumunda sosyal adaleti sağlamanın ve ihtiyaç sahiplerine destek olmanın önemli bir yoludur. Zekât verirken, Allah'ın rızasını kazanmayı ve toplumda dayanışmayı artırmayı hedeflemek gerekir. Unutmayın, zekât sadece bir ibadet değil, aynı zamanda bir sorumluluktur.