Kivi ağacı nasıl yetiştirilir?
Kivi Ağacı Yetiştirmenin Püf Noktaları
Kivi ağacı yetiştirmek, doğru adımları izlediğinde oldukça keyifli ve ödüllendirici bir süreçtir. Deneyimlerime göre, sabır ve doğru bilgiyle harika sonuçlar alabilirsin. Öncelikle, kivinin iki farklı cinsiyette ağaca ihtiyacı olduğunu unutmamalısın. Çoğu türde meyve almak için bir erkek ve birkaç dişi kivi ağacı dikmen gerekir. Erkek ağaç polen üretir, dişi ağaç ise bu polenle döllenerek meyve verir.
Doğru Kivi Çeşidini Seçmek ve Dikim Zamanı
Türkiye'de en yaygın olarak yetiştirilen çeşitlerden biri Hayward'dır. Bu çeşit iri, tatlı ve lezzetli meyveleriyle bilinir. Kivi fidanlarını genellikle sonbahar sonu veya erken ilkbaharda, toprak donmadan dikmek en iyisidir. Fidanları dikerken, köklerinin hava almasını engelleyecek şekilde, kök boğazı toprak seviyesinde kalacak şekilde yerleştirmelisin. Dikim çukurunu fidanın kök topundan en az iki kat daha geniş ve derin kazmak, köklerin rahatça yayılmasına olanak tanır.
Güneş, Toprak ve Sulama İhtiyaçları
Kivi ağaçları bol güneş ışığı sever. Günde en az 6-8 saat doğrudan güneş ışığı alan bir yer seçmen, ağacının sağlıklı büyümesi ve bol meyve vermesi için kritiktir. Toprak konusunda ise, kivi ağacı hafif asidik (pH 5.5 - 6.5 arası) ve iyi drenajlı toprakları tercih eder. Ağır killi topraklar veya suyu iyi süzmeyen yerler kivinin köklerinin çürümesine neden olabilir. Bu nedenle, dikim yapacağın alanı iyileştirmek için organik madde, örneğin kompost veya iyi yanmış çiftlik gübresi eklemek faydalı olacaktır.
Sulama konusunda kivi ağaçları nemli toprakları sever ancak köklerinin su içinde kalmamasını ister. Özellikle yaz aylarında ve kurak dönemlerde düzenli sulama önemlidir. Toprağın üst katmanı kuruduğunda sulama yapabilirsin. Aşırı sulamaktan kaçınmalısın. Deneyimlerime göre, ağacın etrafına malç uygulamak, topraktaki nemi korumaya ve yabani otların büyümesini engellemeye yardımcı olur.
Destek Sistemi ve Budama
Kivi ağaçları tırmanıcı bitkilerdir ve güçlü bir destek sistemine ihtiyaç duyarlar. En yaygın kullanılan destek sistemi tel sistemleridir. Genellikle 1.8 - 2 metre yüksekliğe kurulan sağlam direkler arasına çekilen teller, ağacın üzerine yayılarak büyümesini sağlar. Bu, hem meyvelerin güneşe daha iyi maruz kalmasını hem de hasadı kolaylaştırır.
Budama, kivi yetiştiriciliğinin önemli bir parçasıdır. Kış sonu veya erken ilkbaharda, yani ağaçlar uykudayken budama yapabilirsin. Budamadaki temel amaç, ağacın güçlü bir ana gövde ve birkaç ana dal oluşturmasını sağlamaktır. Ayrıca, ölü, hastalıklı veya birbiriyle sürtünen dalları temizlemek de ağacın sağlığı için önemlidir. Meyve dallarını desteklemek ve hava dolaşımını artırmak için bazı yan dalları budamak gerekebilir. İyi bir budama, ertesi yılın meyve verimini doğrudan etkiler.