Fındık yetişmesi için gerekli iklim koşulları nelerdir?
Fındığın Sevdiği İklim: Neler Gerekli?
Fındık yetiştiriciliğinde iklim, işin %80'i diyebiliriz. Doğru iklim koşulları olmadan ne kadar özen gösterirsen göster istediğin verimi alamazsın. Deneyimlerime göre fındığın can damarı olan üç ana unsur var: sıcaklık, yağış ve rüzgar.
Sıcaklık: Fındığın Ne Sıcak Ne Soğuk Sevdiği An
Fındık, aslında çok da öyle aşırı sıcakları sevmeyen bir bitki. Üretimin büyük kısmının yapıldığı Karadeniz Bölgesi'nin iklimi bunun en güzel kanıtı. Genel olarak fındık ağacının gelişimi için yıllık ortalama sıcaklığın 10-15°C arasında olması ideal.
Özellikle fındığın çiçeklenme dönemi olan kış sonu ve ilkbahar başlarında aşırı donlar büyük zarar verir. Çiçekler -8°C'nin altındaki sıcaklıklarda tutunamaz. Ayrıca yaz döneminde de uzun süren ve şiddetli sıcaklar (30°C üzeri) meyve tutumunu ve gelişimini olumsuz etkiler. Yani fındık ne çok sıcak seviyor ne de çok soğuk, tam bir orta yolcu.
Pratik Öneri: Eğer arazinizde don riski olan bir bölgede fındık yetiştirmeyi düşünüyorsanız, nispeten daha yüksek rakımlı veya donun daha az etkili olduğu yerleri tercih edebilirsiniz. Ayrıca, genç fidanları ilk yıllarda soğuktan korumak için üzerlerini örtebilir veya rüzgar kesici önlemler alabilirsiniz.
Yağış: Bol Su Seven Ama Ayakları Çamurda Kalmayan Cinsten
Fındık, bol su isteyen bir bitkidir ama bu suyun da doğru zamanda ve doğru şekilde gelmesi önemlidir. Özellikle ilkbahar ve yaz aylarındaki yağışlar, meyve tutumu ve dolgunluğu için kritik. Yıllık 800-1200 mm civarında bir yağış, fındık için yeterli ve idealdir.
Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta, yağışın düzenli olmasıdır. Kurak geçen dönemler, özellikle de meyvelerin gelişme evresinde, verimi ciddi şekilde düşürür. Diğer yandan, hasat döneminde (Ağustos-Eylül) aşırı yağışlar ise meyvelerin çimlenmesine ve kalitesinin düşmesine neden olabilir.
Pratik Öneri: Eğer arazinizde yeterli ve düzenli yağış almıyorsa, sulama imkanlarınızı gözden geçirin. Özellikle kurak geçen yaz dönemlerinde, ağaçların suya ihtiyacı olacaktır. Ancak, sulama yaparken de toprağın iyi drenajlı olduğundan emin olun. Fındık, köklerinin sürekli ıslak kalmasından hoşlanmaz, bu kök çürümesine yol açabilir.
Rüzgar: Hem Dost Hem Düşman
Rüzgarın fındık üzerindeki etkisi biraz karmaşıktır. Bir yandan, baharın başlarında çiçeklerin döllenmesi için tozlaşmaya yardımcı olan rüzgar, fındık için gereklidir. Ayrıca, aşırı nemin dağılmasına ve hastalıkların yayılmasının engellenmesine de yardımcı olabilir.
Ancak, fındığın en sevmediği şey şiddetli ve sürekli esen rüzgarlardır. Özellikle gelişme döneminde ya da meyvelerin olgunlaştığı zamanlarda esen fırtınalar, meyvelerin dökülmesine ve ağaçların zarar görmesine neden olabilir. Düşünsene, koskoca fındık bahçesi bir anda yerle bir oluyor, insan üzülmeden duramaz.
Pratik Öneri: Eğer araziniz rüzgarın daha etkili olduğu bir yerdeyse, kenarlara rüzgar kesici ağaçlar (örneğin kavak, selvi gibi) dikebilirsiniz. Bu, hem rüzgarın etkisini azaltır hem de bahçenizin daha korunaklı olmasını sağlar.