Altın çilek tohumu ne zaman ekilir?
Altın Çilek Tohumu Ne Zaman Ekilir?
Altın çilek, yani physalis tohumunu ekmek için doğru zamanı bilmek, bol ve lezzetli bir hasat için kritik. Deneyimlerime göre, altın çilek tohumunu ekmek için en uygun dönem, son don tehlikesinin geçtiği ilkbaharın başlarıdır.
Türkiye'nin çoğu bölgesinde bu dönem genellikle Mart sonu ile Nisan ortası civarına denk gelir. Eğer erken fide yetiştirmek istersen, tohumları ev ortamında, iç mekanda daha erken de ekebilirsin. Örneğin, Şubat sonu veya Mart başı gibi viyollere veya küçük saksılara ekerek ilk filizlenmeyi sağlayabilirsin. Bu sayede fidelerin daha güçlü bir başlangıç yapar ve dışarıya dikildiğinde daha hızlı adapte olur.
Unutma, altın çilek serin havayı sevmez. Bu nedenle, tohumları doğrudan dışarıya ekeceksen, toprağın en az 10-15 cm derinlikte 10°C'nin üzerine çıktığından emin olmalısın. Ani hava değişimleri ve don, hassas fidelerin için zararlı olabilir.
Tohumdan Fidana: Dikim ve Bakım İpuçları
Altın çilek tohumları oldukça küçüktür ve çimlenmeleri biraz sabır gerektirebilir. Genellikle 10-20 gün arasında çimlenirler. Çimlenmeyi hızlandırmak için tohumları ekmeden önce ılık su içerisinde birkaç saat bekletebilirsin. Ancak çok uzun süre bekletmek çürümelerine neden olabilir, bu yüzden dikkatli ol.
Tohumları ekim harcı dolu viyollere veya küçük saksılara, yaklaşık 0.5 cm derinliğe ekip üzerini ince bir tabaka harçla ört. Tohumların nemli kalması çok önemli. Bu yüzden sulamayı püskürtücü ile yaparak toprağın üzerini dağıtmamaya özen göster. Saksıların veya viyollerin üzerine şeffaf bir kapak veya streç film geçirerek nemi içeride tutabilirsin. Bu, çimlenme oranını artıracaktır.
Fideler çıktıktan sonra, üzerindeki kapağı kaldırıp bol ışık alan bir yere koy. Eğer ışık yeterli değilse, fidelerin cılızlaşır. Haftada bir kez, çok seyreltilmiş bir sıvı gübre ile beslemeye başlayabilirsin. Fideler yeterince güçlendiğinde, yani üzerlerinde 4-6 gerçek yaprak belirdiğinde, dışarıya dikim için hazırlar.
Toprak ve Konum Seçimi: Altın Çileğin Mutlu Olduğu Yer
Altın çilek, bol güneş alan ve iyi drene edilmiş toprakları sever. Günde en az 6-8 saat doğrudan güneş ışığı alması, hem bitkinin gelişimi hem de meyve verimliliği açısından çok önemlidir. Gölge yerlerde bitki cılız kalır ve meyve vermesi zorlaşır.
Toprak seçimi yaparken, kumlu-tınlı ve humusça zengin topraklar idealdir. Aşırı killi veya suyu tutan topraklardan kaçınmalısın, çünkü bu durum kök çürümesine yol açabilir. Toprağını zenginleştirmek için kompost veya iyi yanmış çiftlik gübresi ekleyebilirsin. Dikim yapacağın alana, metrekareye yaklaşık 2-3 kg kompost karıştırmak bitkilerin için harika bir başlangıç olacaktır.
Fideleri dışarıya dikerken, aralarında 40-50 cm mesafe bırakmaya özen göster. Bu, bitkilerin hava almasını sağlar ve hastalık riskini azaltır. Ayrıca, altın çileklerin büyüme eğilimi olduğu için bu mesafe, bitkilerin birbirine dolanmasını önler ve hasadı kolaylaştırır.
Hasat Zamanı ve Sonrası: Altın Çileğin Lezzetli Yolculuğu
Altın çilekler genellikle dikimden 60-75 gün sonra meyve vermeye başlar. Meyveler olgunlaştıkça, parlak turuncu-sarı bir renk alırlar ve içindeki kağıdımsı kabuklar kuruyup açılır. Meyveler yere düşmeden, kabuklarından kolayca ayrılacak kıvama geldiğinde hasat edilmeye hazırdır.
Hasadı genellikle yaz ortasından sonbahar sonuna kadar sürer. Bitkilerin üzerinde aynı anda hem çiçek hem de olgunlaşmış meyve görebilirsin, bu da hasat dönemini oldukça uzatır. Meyveleri sabah erken saatlerde toplamak, tazeliklerini daha uzun süre korumalarını sağlar.
Hasat ettiğin altın çilekleri hemen tüketebileceğin gibi, reçel, marmelat veya tatlı yapımında da kullanabilirsin. Eğer fazla miktarda meyve topladıysan, onları buzdolabında birkaç gün taze olarak saklayabilirsin. Doğru zamanlama ve özenli bakım ile altın çilek bahçenden bolca lezzet elde edebilirsin.