Domates fidesinin alt yaprakları neden kurur?

Domates Fidenizin Alt Yaprakları Neden Sararıp Kuruyor?

Domates fidenizin alt yapraklarında sararma ve kuruma gözlemliyorsanız, bunun birkaç temel nedeni olabilir. Deneyimlerime göre, bu durumla sıkça karşılaşıyoruz ve genellikle basit çözümleri var.

Yetersiz Beslenme: Özellikle Azot Eksikliği

Domates, bol miktarda besine ihtiyaç duyan bir bitkidir. Özellikle büyümenin ilk aşamalarında azot (N), yaprakların yeşil kalmasını ve sağlıklı gelişimini sağlayan en önemli elementtir. Eğer toprağınızda yeterli azot yoksa veya bitki bunu alamıyorsa, en yaşlı yapraklar yani fidenizin alt yaprakları ilk etkilenenler olur. Bu yapraklar, bitkinin azotunu daha genç ve gelişmekte olan kısımlara yönlendirmesi nedeniyle sararır ve sonunda kurur. Bu durum genellikle ilk olarak yaprak damarlarının arasında görülür, damarlar yeşil kalırken aradaki doku sararır.

Ne yapmalısınız?

• Kaliteli Fideler Seçin: İlk adım, sağlıklı ve güçlü fideler almak. Tohumdan yetiştiriyorsanız, başlangıçta dengeli bir gübre (örneğin 20-20-20 NPK oranlı) ile destekleme yapın.
• Doğru Gübreleme: Fideler biraz büyüdüğünde, yaprak gelişimi için daha yüksek azotlu gübrelere geçiş yapabilirsiniz. Ancak aşırı azotun da zararlı olabileceğini unutmayın; bu, yaprakların aşırı büyümesine ve meyve veriminin düşmesine neden olabilir. Genellikle, fidelere dikimden sonra 1-2 hafta içinde hafif bir azot takviyesi faydalı olur. Organik gübreler de bu konuda iyi bir seçenektir.
• Toprak Analizi: Eğer imkanınız varsa, toprağınızın besin durumunu kontrol ettirmek en sağlıklısıdır.

Sulama Hataları: Fazla mı, Az mı?

Domatesin suya ihtiyacı var ama bu ihtiyaç hassas bir denge ister. Hem aşırı sulama hem de yetersiz sulama alt yapraklarda sararmaya yol açabilir.

Aşırı Sulama: Toprağın sürekli ıslak kalması, köklerin hava almasını engeller. Kökler oksijensiz kalınca çürümeye başlar ve bu durum, bitkinin su ve besin alımını güçleştirir. Sonuç olarak, en alttaki yapraklar, köklerin en uç noktalarına en uzak olduğu için ilk etkilenenlerden olur. Bu sararma genellikle yaprağın tamamını etkiler ve bazen yaprak uçlarından başlayıp içeri doğru yayılır.

Yetersiz Sulama: Bitki yeterli suyu alamadığında, hayati fonksiyonlarını sürdürebilmek için suyu en önemli kısımlara (çiçekler ve yeni sürgünler) yönlendirir. Bu süreçte, bitkinin altındaki daha yaşlı yapraklar susuzluktan dolayı önce solar, sonra sararır ve kurur. Yapraklarda kenarlardan başlayan ve içeri doğru ilerleyen kuruma belirtileri görülebilir.

Ne yapmalısınız?

• Toprağı Kontrol Edin: Parmağınızı toprağın birkaç santim derinliğine batırarak nem seviyesini kontrol edin. Toprak kuruysa sulayın, hala nemliyse bekleyin.
• Düzenli Ama Dengeli Sulama: Domatesleri düzenli olarak sulayın, ancak toprağın tamamen kurumasına veya sürekli su birikmesine izin vermeyin. Özellikle sıcak havalarda sulama sıklığı artmalıdır.
• Güneşli Saatlerden Kaçının: Sulamayı sabahın erken saatlerinde veya akşamüzeri yapmak, suyun buharlaşmasını azaltır ve bitkinin daha etkili su almasını sağlar.

Hastalıklar ve Zararlılar: Göz Ardı Etmeyin

Bazı hastalıklar ve zararlılar da yaprak sararmasına neden olabilir. En sık görülenlerden biri yaprak küfü (Fusarium solgunluğu) gibi mantar hastalıklarıdır. Bu tür hastalıklar, bitkinin iletim demetlerini tıkayarak su ve besin akışını engeller ve genellikle yapraklarda sararma, kenarlarda kavrulma ve hatta bitkinin tek taraflı solması ile kendini gösterir.

Zararlılar da yaprakları kemirerek veya özsuyunu emerek zayıf düşürebilir. Yaprakların alt kısımlarında küçük böcekler (örneğin yaprak bitleri) veya örümcek ağları varsa, bu da sararmaya yol açabilir.

Ne yapmalısınız?

• Yakından Gözlemleyin: Fidenizin yapraklarını düzenli olarak kontrol edin. Yaprakların altlarında veya üstlerinde herhangi bir leke, benek, böcek veya örümcek ağı var mı?
• Temiz Ortam: Bitkinin çevresini temiz tutun. Yere düşen hastalıklı yaprakları toplayıp atın.
• Organik Çözümler: Hafif zararlı ve hastalık durumlarında, neem yağı veya arap sabunu gibi organik spreyler kullanabilirsiniz. Eğer hastalık ilerlemişse, domateslere özgü fungal hastalıklar için uygun fungisitler kullanılmalıdır.

Işık ve Sıcaklık Stresi

Domates, bol ışık ve uygun sıcaklık isteyen bir bitkidir. Aşırı sıcaklar veya yetersiz ışık da yaprak sararmasına neden olabilir.

Yetersiz Işık: Eğer fideniz yeterli güneş ışığı almıyorsa, fotosentez yeteneği düşer ve bu da genel bir zayıflığa yol açar. Bitki, enerjisini en önemli kısımlarına harcamak için alt yapraklarını feda edebilir.

Aşırı Sıcaklık: Yüksek sıcaklıklar, bitkinin susuzluk çekmesine ve stres altına girmesine neden olabilir. Bu durumda da bitki, su kaybını azaltmak için alt yaprakları kurumaya bırakabilir.

Ne yapmalısınız?

• Doğru Konum: Fidelerinizi günde en az 6-8 saat doğrudan güneş ışığı alabilecekleri bir yere yerleştirin.
• Sıcaklık Kontrolü: Eğer aşırı sıcak bir bölgede yaşıyorsanız, öğle saatlerinde fidelerinizi hafifçe gölgeleyebilir veya sulama sıklığınızı ayarlayabilirsiniz.

Bu noktalara dikkat ederek domates fidenizin alt yapraklarındaki sararmaları büyük ölçüde önleyebilirsiniz.