PEG nasıl takılır?

PEG Nasıl Takılır?

PEG (Perkütan Endoskopik Gastrostomi) takılması, özellikle uzun süreli beslenme desteği gereken durumlarda hayat kurtarıcı bir yöntem. Eğer bu sürece giriyorsan veya bir yakının girecekse, bu süreci adım adım anlaman çok önemli. Deneyimlerime göre, bu süreç hem hasta hem de bakım veren için biraz göz korkutucu olabiliyor, ama doğru bilgiyle her şey çok daha yönetilebilir hale geliyor.

PEG Takılmadan Önce Bilmen Gerekenler

Öncelikle PEG takılması, uzman bir hekim tarafından, steril bir ortamda ve genellikle sedasyon veya hafif anestezi altında gerçekleştirilen bir işlemdir. Bu işlem sırasında endoskop denilen esnek bir tüp kullanılır. Endoskop ağızdan mideye ilerletilir ve bu sayede hekim, midenin içini görebilir ve PEG tüpünün doğru yere yerleştirilmesini sağlayabilir. İşlem genellikle 20-45 dakika sürer.

Neden PEG Kullanılır?

• Yutma güçlüğü (disfaji) olan hastalar (örneğin inme sonrası, nörolojik hastalıklar veya baş-boyun kanserleri nedeniyle).
• Ağızdan yeterli besin alamayan, ancak sindirim sistemi çalışan hastalar.
• Uzun süreli enteral beslenme (mideden veya ince bağırsaktan tüple beslenme) gerektiren durumlar.

PEG takılmadan önce genel bir sağlık kontrolü yapılır. Kan testleri, pıhtılaşma durumu ve genel anesteziye uygunluk değerlendirilir. Doktorunla işlem hakkında detaylıca konuşmalı, merak ettiğin tüm soruları sormalısın. İşlem sonrası beklentiler, olası riskler ve bakım süreci hakkında bilgi alman çok değerli.

PEG Takıldıktan Sonra Bakım ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

PEG takıldıktan sonra en önemli konu, tüpün bulunduğu yerdeki cildin bakımı ve enfeksiyonun önlenmesidir. Cilt temizliği ve bakımı, PEG'in güvenli ve etkili bir şekilde kullanılmasını sağlar.

Günlük Bakım:

• Tüp Çevresi Temizliği: Her gün, PEG tüpünün cilde girdiği bölgeyi steril salin solüsyonu veya doktorunun önerdiği başka bir antiseptikle nazikçe temizlemelisin. Pamuklu çubuklar veya gazlı bez kullanabilirsin. Cildi tahriş etmemeye özen göster.
• Tüpün Çevrilmesi: PEG tüpünü günde en az bir kere çevirmek, tüpün mide duvarına yapışmasını engeller. Bu basit hareket, ileride yaşanabilecek ciddi sorunların önüne geçer. Tüpü çevirmeden önce ellerini mutlaka yıka.
• Tüpün Durumu: Tüpün yerinde olup olmadığını, sızıntı olup olmadığını kontrol et. Kızarıklık, şişlik, artan akıntı veya kötü koku gibi enfeksiyon belirtilerine karşı dikkatli ol.

Beslenme ve Sıvı Yönetimi:

Beslenme başlangıcı ve hızı genellikle doktor veya diyetisyen tarafından belirlenir. Başlangıçta genellikle yavaş başlanır ve toleransına göre artırılır. Hazır mama kullanıyorsan, etiketteki talimatlara uy. Evde hazırlanacak beslenme karışımları için mutlaka doktor veya diyetisyen onayı almalısın. Tüple beslenme sonrası, tüpün tıkanmasını önlemek için mutlaka su ile yıkama yapılmalıdır. Bu yıkama miktarı ve zamanlaması konusunda doktorun seni yönlendirecektir.

Olası Sorunlar ve Ne Zaman Doktora Başvurmalı?

Her tıbbi işlemde olduğu gibi PEG takılmasında da bazı olası sorunlar görülebilir. Bu sorunlara erken müdahale etmek, süreci daha konforlu hale getirir.

Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar:

• Enfeksiyon Belirtileri: PEG'in çıktığı yerde kızarıklık, şişlik, artan ağrı, sıcaklık, irinli akıntı veya kötü koku varsa hemen doktoruna başvurmalısın. 38.5°C üzerindeki ateş de enfeksiyon belirtisi olabilir.
• Tüp Sızıntısı: Tüpün etrafından sürekli sıvı sızması, hem ciltte tahrişe hem de besin kaybına yol açabilir. Bu durumda tüpün pozisyonu veya durumuyla ilgili bir sorun olabilir.
• Tüpün Yerinden Oynaması veya Çıkması: Eğer tüpün yerinden oynadığını veya tamamen çıktığını fark edersen, çıktığı bölgeye steril bir gazlı bez bastırıp hemen en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalısın. Böyle bir durumda kendi başına tekrar yerine takmaya çalışma.
• Karın Ağrısı veya Bulantı/Kusma: Beslenme sırasında veya sonrasında şiddetli karın ağrısı, bulantı veya kusma yaşarsan, beslenme hızını veya türünü doktorunla gözden geçirmen gerekebilir.

PEG'in düzenli bakımı ve olası sorunlara karşı bilinçli olmak, bu süreci hem senin hem de bakımını üstlenenler için daha kolay hale getirecektir. Unutma, doktorun ve hemşirelerin bu süreçte en büyük destekçin olacak.