KPSS Genel Yetenek Genel Kültür konuları nelerdir?
KPSS Genel Yetenek ve Genel Kültür Konuları: Neler Var, Neler Yok?
KPSS'ye hazırlanmaya başladığında en çok merak ettiğin şeylerden biri de o devasa konuların ne kadarını kapsayacağıdır, değil mi? Hemen konuya girelim, boş laf yok. Deneyimlerime göre bu sınavda iki ana bölüm var: Genel Yetenek ve Genel Kültür. Her birinin içinde de alt başlıklar var elbette.
Genel Yetenek: Mantık ve Sayılarla Dans
Genel Yetenek dediğimizde aklına direkt matematik ve Türkçe gelmesin. Asıl olay, bu iki alandaki bilgiyi problem çözme becerisine dönüştürmek.
Sözel Mantık
Burada sana bir takım bilgiler verilir ve bu bilgilerden yola çıkarak çıkarımlar yapman istenir. Mesela, 5 kişi bir kafede oturuyor, kimisi kahve içiyor, kimisi çay. İşte bu kişilerin oturduğu yerleri, ne içtiklerini falan çözmen gerekir. En az 4-5 soru gelir buradan. Burada pratik önerim şu: Soruyu sakin kafayla oku ve verilenleri bir şemaya dökmeye çalış. Harflerle, kutucuklarla canlandır.
Sayısal Mantık
Bu kısım ise biraz daha sayısal zeka gerektirir. Denklem kurmalar, grafik yorumlamalar, sayı dizileri ve hatta tablo analizleri bile karşımıza çıkabilir. Mesela, bir şirketin 5 yıllık kar zarar tablosunu verirler, buradan o şirketin en karlı yılını veya ortalama karını bulmanı isterler. Ortalama alma, yüzde hesaplama gibi temel matematik işlemleri burada canlanır. Buradaki kritik nokta, işlem önceliğine dikkat etmek ve verilen sayılarla tabloyu iyi analiz etmek. Rakamlar gözünü korkutmasın, çoğu zaman temel işlem bilgisiyle çözülür.
Türkçe ve Matematik (Temel Bilgiler)
Bu iki ana alanın da temelini oluşturan kısım burası.
- Türkçe: Anlam bilgisi (kelime anlamı, cümle anlamı), paragraf tamamlama, paragrafta ana fikir bulma, anlatım bozuklukları gibi konular ağırlıktadır. Deneyimlerime göre, bol bol okuma pratiği yapmak bu bölümü çok geliştirir. Günlük gazete okumak, kaliteli köşe yazılarını takip etmek sana kazandırır.
- Matematik: Temel işlem yeteneği, üslü sayılar, köklü sayılar, oran-orantı, problemler (sayı, kesir, yaş, işçi-havuz) gibi konular yer alır. Buradaki püf nokta, konu anlatımını dinledikten sonra bolca soru çözmek. Bir konuyu anlamadan geçmek ileride başına iş açar.
Genel Kültür: Tarih, Coğrafya ve Vatandaşlık Bilgisi
Genel Kültür kısmı ise daha çok bilgi birikimine dayalı. Burada da üç ana başlık öne çıkar.
Tarih
Osmanlı öncesinden başlayıp Türkiye Cumhuriyeti'ne kadar uzanan bir yelpaze. İslamiyet öncesi Türk devletleri, Orta Asya Türk devletleri, Osmanlı İmparatorluğu (kuruluş, yükseliş, duraklama, gerileme, dağılma dönemleri) ve Atatürk dönemi inkılapları en kritik konular. Mesela, Duraklama Dönemi'nde hangi padişahlar hangi yenilikleri yaptı, neden imparatorluk durakladı gibi sorular bekleyebilirsin. Benim önerim, kronolojik sıralamaya dikkat etmek ve önemli olayları, kişileri unutmamak. Özellikle Kurtuluş Savaşı ve Atatürk İnkılapları kısmına ekstra özen göstermelisin, buradan en az 10-12 soru gelir.
Coğrafya
Türkiye'nin coğrafi özelliklerinden bahsederiz burada. İklim, yer şekilleri, bitki örtüsü, nüfus, yerleşme, ekonomik coğrafya (tarım, sanayi, hayvancılık, turizm, ticaret) gibi konuları kapsar. Mesela, Türkiye'deki akarsuların veya dağların adlarını, hangi bölgelerde hangi tarım ürünlerinin daha çok yetiştiğini bilmen gerekir. Harita bilgisi burada çok önemli. Türkiye haritasını eline alıp bölgelere göre dağılımı çalışmak sana çok şey kazandırır. "Hangi bölgede buğday üretimi fazladır?" gibi sorularla karşılaşacaksın.
Vatandaşlık Bilgisi
Bu kısım ise daha çok hukuk ve anayasa temelli. Temel hak ve hürriyetler, yasama, yürütme, yargı organları, idare hukuku, güncel siyasi gelişmeler gibi konular yer alır. Mesela, milletvekillerinin görevleri, Cumhurbaşkanlığı'nın yetkileri gibi temel bilgileri öğrenmen gerekir. Özellikle anayasa değişikliklerini ve güncel mevzuatı takip etmek faydalı olacaktır.
Unutma, bu sınav bilgi birikimini problem çözme becerisiyle birleştirmeyi gerektiriyor. Bu yüzden hem konuları öğrenmeli hem de bol bol soru çözerek pratiğini artırmalısın. Başarılar dilerim!