Tez yazımında sayfa numaralandırma nasıl yapılır?
Tez Yazımında Sayfa Numaralandırma: Bilmeniz Gereken Her Şey
Tez yazımında sayfa numaralandırma, ilk başta basit gibi görünse de, aslında dikkat edilmesi gereken incelikleri olan bir konu. Birçok öğrenci bu detayı göz ardı edip sonradan düzeltme telaşına düşebiliyor. Gelin, bu süreci senin için olabildiğince net ve pratik hale getirelim.
Başlangıç Sayfaları: Farklı Bir Numara Sistemi
Tezinin girişinden önceki kısımlar, yani özet, teşekkür, içindekiler, şekiller listesi, tablolar listesi gibi ön sayfalar genellikle farklı bir sayfa numaralandırma sistemiyle işaretlenir. Bu sistem, Roma rakamlarıdır (i, ii, iii, iv...).
* Neden Roma Rakamları? Bu, tez metninin ana gövdesinden (giriş, literatür taraması, metodoloji, bulgular, tartışma, sonuç) ayrım yapmayı sağlar. Ana metin, genellikle Arap rakamlarıyla (1, 2, 3...) numaralandırılır.
* Nereden Başlamalı? Genellikle içindekiler sayfasından Roma rakamı 'i' ile başlanır. Eğer özet, teşekkür gibi başka sayfalar varsa, bunlar da sırayla ii, iii şeklinde devam eder.
* Word'de Uygulama: Microsoft Word kullanıyorsan, bu ayarı yapmak oldukça kolay.
* İlk olarak, ön sayfaların bittiği yere (genellikle girişin hemen öncesine) bir sayfa sonu ekle. Bu, numaralandırma stilini değiştirmene olanak tanır.
* Ardından, ön sayfaların olduğu bölümdeki sayfa numarasına çift tıkla veya "Sayfa Numarası" seçeneğine git.
* "Sayfa Numaralarını Biçimlendir" seçeneğini seç.
* "Sayı Biçimi" olarak "i, ii, iii, ..." seçili olduğundan emin ol.
* "Sayfa Numarası Başlat" kısmına 'i' yaz.
* Bu işlemi yaparken, "Önceki Bölümden Farklı" seçeneğinin işaretli olduğundan emin olmalısın ki, ana metin numaralandırması etkilenmesin.
Ana Metin: Arap Rakamları Devri
Tez metninin asıl içeriği, yani giriş bölümünden itibaren başlayan sayfalar Arap rakamlarıyla numaralandırılır (1, 2, 3...). Bu numaralandırma, çalışmanın ana akışını takip etmek için en yaygın kullanılan yöntemdir.
* Başlangıç Noktası: Genellikle giriş bölümünün ilk sayfası 1 olarak numaralandırılır. Ancak, bazı üniversitelerin veya bölümlerin kendine özgü kuralları olabilir. Örneğin, girişin ilk sayfası '1' değil, belki de ilk bölümün ilk sayfası '1' olabilir. Bu yüzden mutlaka üniversitenin tez yazım kılavuzunu kontrol et.
* Word'de Uygulama: Yine sayfa sonu eklediğin noktadan (ön sayfalar bittiğinde) devam edelim.
* Bu yeni bölüme geldiğinde, sayfa numarası ekleme seçeneğine tekrar git.
* "Sayfa Numaralarını Biçimlendir" seçeneğine tıkla.
* "Sayı Biçimi" olarak "1, 2, 3, ..." seçili olmalı.
* "Sayfa Numarası Başlat" kısmına '1' yaz.
* Eğer ön sayfalarda zaten bir numaralandırma varsa ve bu bölümde numara 2'den başlaması gerekiyorsa, buraya '2' yazabilirsin. Ama genellikle girişin ilk sayfası 1 olacağı için 1'den başlatmak en doğrusu.
* Önemli olan, bu bölümün numaralandırmasının önceki bölümden (Roma rakamlı) bağımsız olması. Yine "Önceki Bölümden Farklı" seçeneğinin aktif olduğundan emin ol.
Sayfa Numarasının Konumu ve Görünürlüğü
Sayfa numaralarının nerede görüneceği de önemlidir. Genellikle tezlerde sayfa numaraları sağ alt köşede veya sağ üst köşede yer alır.
* Standart Konumlar: Üniversite kılavuzları genellikle bu konuda net yönlendirmeler yapar. En sık karşılaşılanlar şunlardır:
* Sağ Alt Köşe: Bu, en yaygın kullanılan ve genellikle tercih edilen konumdur.
* Sağ Üst Köşe: Bazı üniversiteler bu seçeneği de kabul edebilir.
* Başlık Sayfası ve İçindekiler: Genellikle başlık sayfası (tez kapağı) ve bazen de içindekiler tablosunun ilk sayfası numaralandırılmaz. Yani, başlık sayfasında sayfa numarası görünmez ama o aslında 'i' numaralı sayfadır. İçindekiler tablosunun ilk sayfasında da numara görünmeyebilir ama devam eden sayfalarda görünmesi gerekir.
* Word'de Ayarlama: Sayfa numarası eklerken, "Sayfa Numarası" seçeneğinin altında "Sayfa Numarasını Biçimlendir" yanında "Sayfa Numarası Ekle" gibi seçenekler de bulunur. Buradan sayfa numaralarının konumunu (üst, alt, kenar boşlukları) ve hizalamasını (sol, orta, sağ) seçebilirsin. Özel olarak "İlk sayfada farklı" seçeneğini işaretleyerek başlık sayfasında numara olmamasını sağlayabilirsin.
Ekler ve Diğer Bölümler
Tezinin ekler, kaynakça gibi bölümlerinin de sayfa numaralandırması ana metinle aynı şekilde devam eder.
* Devamlılık: Ekler veya kaynakça gibi bölümler, ana metnin sayfa numarası bitiminden sonraki sayıyla devam eder. Yani, eğer ana metin
- sayfada bittiyse, eklerin ilk sayfası 151 olarak numaralandırılır.
* Özel Durumlar: Bazı durumlarda, ekler kendi içinde farklı bir numaralandırma sistemiyle de gösterilebilir (örneğin, Ek A-1, Ek A-2 gibi). Ancak bu durumlar çok nadirdir ve mutlaka üniversitenin ilgili biriminin yönlendirmesiyle yapılmalıdır. Genellikle standart olan, ana metinle aynı rakam sistemini kullanmaktır.
* Word'de Kontrol: Sayfa sonu ekleyerek farklı bölümler oluşturduğunda, Word otomatik olarak numaralandırmayı devam ettirir. Sadece ilk sayfada farklı bir numara başlaması gerekiyorsa (örneğin, eklerin ilk sayfasının numarasının 1'den başlaması istendiğinde, ki bu nadirdir) yine "Sayfa Numaralarını Biçimlendir" seçeneğini kullanıp başlatmak istediğin numarayı girebilirsin. Ancak dediğim gibi, genellikle ana metnin devamı olarak numaralandırma yapılır.
Unutma, en doğru bilgi her zaman üniversitenin tez yazım kılavuzunda yer alır. Bu kılavuzu dikkatlice inceleyerek tüm bu adımları eksiksiz yerine getirebilirsin. Başarılar dilerim!