Çerkesler hangi şehirlerde?

Çerkesler Hangi Şehirlerde? Gerçekler ve Deneyimler

Çerkeslerin diaspora olarak yaşadığı birçok yer var. Bu konuyu merak edenlere, deneyimlerime dayanarak somut bilgiler vermek istiyorum. Nerede bir Çerkes topluluğu bulabileceğini ve bu toplulukların genellikle hangi alanlarda yoğunlaştığını konuşalım.

Türkiye'de Çerkes Yerleşimleri: Yoğunluk ve Yaygınlık

Türkiye, Çerkes diasporasının en büyük ve en organize olduğu ülkelerden biri. Yüz yıllardır süregelen göçler sonucunda Çerkes toplulukları Anadolu'nun çeşitli bölgelerine yerleşmiş durumda. Ancak belirli şehirlerde daha yoğun bir nüfus görmek mümkün.

• Marmara Bölgesi: Özellikle İstanbul, hem iş hem de sosyal yaşamın merkezi olması nedeniyle büyük bir Çerkes nüfusunu barındırıyor. Bunun yanı sıra Sakarya (özellikle Adapazarı ve çevresi), Kocaeli ve Bursa gibi şehirlerde de önemli Çerkes nüfusu bulunuyor. Sakarya'nın Sapanca, Geyve gibi ilçelerinde Çerkes kültürünün daha belirgin izlerini sürebilirsin.
• İç Anadolu Bölgesi: Bu bölgede de Çerkes yerleşimleri var. Özellikle Konya'nın bazı ilçelerinde (örneğin, Seydişehir'e bağlı bazı köylerde) ve Ankara'da Çerkes topluluklarıyla karşılaşabilirsin. Ankara, Türkiye'nin kalbi olduğu için buradaki Çerkes dernekleri ve kültürel faaliyetleri de oldukça aktif.
• Karadeniz Bölgesi: Batı Karadeniz'de, özellikle Düzce ve çevresinde yoğun Çerkes nüfusu görmek mümkün. Bu bölgede Adige (Çerkes) kökenlilerin yanı sıra Abhaz ve Ubıh topluluklarından da insanlar yaşıyor.
• Diğer Bölgeler:İzmir gibi büyük şehirlerde de Çerkes nüfusu mevcut, ancak genellikle daha az yoğunluktalar.

Rakamlar konusunda kesin ve güncel verilere ulaşmak zor olsa da, genel eğilim bu şekilde. Türkiye'de yaşayan Çerkes nüfusunun önemli bir kısmının bu saydığım şehirlerde yoğunlaştığını söyleyebilirim. Bu şehirlerde bulunduğunda yerel kültür merkezlerini, dernekleri veya festivalleri takip ederek Çerkes topluluklarıyla daha kolay etkileşim kurabilirsin.

Rusya Federasyonu İçindeki Çerkesler: Ana Vatanın Nüfusu

Çerkeslerin ana vatanı Kafkasya. Bu coğrafyadaki varlıkları binlerce yıla dayanıyor. Rusya Federasyonu içinde, Çerkes kimliğini en güçlü şekilde yaşayan bölgeler şunlar:

• Adigey Cumhuriyeti: Burası, adını da veren Adigelerin (Çerkeslerin ana kollarından biri) yaşadığı özerk bir cumhuriyet. Başkenti Maykop. Adige Cumhuriyeti, Çerkes kültürünün ve dilinin en canlı yaşandığı yerlerden biri olarak kabul ediliyor.
• Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti: Bu cumhuriyet, adından da anlaşılacağı gibi hem Karaçaylıların hem de Çerkeslerin (çoğunlukla Kabardeyler ve diğer Çerkes kolları) bir arada yaşadığı bir bölge. Başkenti Çerkesk. Burada farklı Çerkes kollarına mensup insanları bir arada görebilirsin.
• Kabardey-Balkarya Cumhuriyeti: Kabardeylerin yoğunlukta olduğu bu cumhuriyet, önemli bir Çerkes nüfusunu barındırıyor. Başkenti Nalçik. Burada ayrıca Balkarlar da yaşar.

Bu bölgeler dışında, Rusya'nın diğer bölgelerinde de dağınık Çerkes yerleşimleri bulunabilir, ancak ana yoğunluk ve kültürel merkezler bu üç cumhuriyette toplanmış durumda. Eğer Kafkasya'yı ziyaret etme fırsatın olursa, bu bölgeler Çerkes kimliğini yakından tanımak için eşsiz yerler.

Diğer Ülkelerdeki Çerkes Diaspora Grupları: Küresel Dağılım

Çerkes diasporası sadece Türkiye ve Rusya ile sınırlı değil. Tarihi göçler ve siyasi gelişmeler sonucunda dünyanın farklı yerlerinde de Çerkes toplulukları oluşmuş.

• Orta Doğu: Özellikle Ürdün ve Suriye'de önemli Çerkes nüfusu bulunuyor. Ürdün'de Çerkesler, toplumsal hayatta aktif rol oynayan ve kimliklerini büyük ölçüde korumuş bir diaspora örneği. Suriye'deki durum ise iç savaş nedeniyle daha karmaşık.
• Avrupa: Almanya, Fransa, Hollanda gibi Avrupa ülkelerinde de küçük ama aktif Çerkes toplulukları var. Bu topluluklar genellikle göçmen dernekleri aracılığıyla kültürel bağlarını sürdürüyor.
• İsrail: İsrail'in Galiçya bölgesinde de bir Çerkes (Çerkesya kökenli) topluluğu yaşıyor.

Bu ülkelerde yaşayan Çerkeslerin sayıları genellikle daha az olsa da, kendi kültürel kimliklerini yaşatma konusunda önemli çaba gösterdiklerini gözlemliyorum. Oralarda bir Çerkes topluluğuyla karşılaşırsan, muhtemelen bir kültürel dernek veya etkinlik bulabilirsin.

Pratik Öneriler: Çerkes Kültürüyle Tanışmak İçin

Eğer Çerkes kültürüyle daha yakından tanışmak istiyorsan, işte sana birkaç pratik öneri:

• Yerel Çerkes Derneklerini Ziyaret Et: Türkiye'deki büyükşehirlerde (İstanbul, Ankara, İzmir) ve Çerkes nüfusunun yoğun olduğu illerde (Sakarya, Düzce, Samsun) birçok Çerkes derneği bulunuyor. Bu dernekler genellikle dil kursları, kültürel etkinlikler, konserler ve söyleşiler düzenlerler. Sosyal medya veya internet üzerinden bu dernekleri bulup etkinlik takvimlerini takip edebilirsin.
• Festivalleri Kaçırma: Özellikle yaz aylarında çeşitli yerlerde Çerkes festivalleri düzenlenir. Bu festivaller, geleneksel müzik, dans (çeşitli Çerkes dansları vardır, mesela "Kafe" veya "Uar'ağo" gibi), yemekler ve el sanatları açısından zengin bir deneyim sunar.
• Kültürel Miras Alanlarını Keşfet: Eğer Türkiye'de Çerkeslerin yerleştiği eski köylere veya bölgelere gidersen, o yerlerin mimarisine, geleneklerine ve anlatılan hikayelere kulak verebilirsin.
• Online Kaynaklardan Yararlan: İnternette Çerkes kültürü, tarihi ve dili üzerine birçok kaynak bulabilirsin. Çerkesçe'nin farklı lehçeleri (Kabardeyce, Adigece, Ubıhça gibi) hakkında bilgi edinebilir, hatta temel kelimeleri öğrenebilirsin.

Çerkes toplulukları, misafirperverlikleriyle bilinirler. Merakını ve saygını gösterdiğin sürece, onlardan bilgi almak ve kültürel etkileşim kurmak genellikle kolay olacaktır.