Tuvale astar neden atilir?
Tuvale Astar Neden Atılır?
Tuvale astarın temel amacı, resim yapacağın zemini boya için hazır hale getirmektir. Bunu üç ana başlık altında açıklayabilirim:
- Boyanın Zemine Fazla Emilmesini Engellemek
Ham tuval, pamuk veya keten gibi liflerden oluşur ve bu lifler oldukça emicidir. Eğer doğrudan ham tuvale yağlı boya yaparsan, boyanın büyük bir kısmı bu liflere hapsolur ve renklerin canlılığını yitirmesine neden olur. Bu durum, boyanın ziyan olması anlamına gelir. Deneyimlerime göre, astarlanan tuvalde yağlı boya daha parlak ve doygun görünür çünkü boyanın pigmentleri zemine işlemez, yüzeyde kalır. Akrilik boyalarda da emicilik sorun olabilir, ancak yağlı boya kadar belirgin değildir.
Bir diğer önemli nokta ise, yağlı boyanın içeriğindeki yağın ham tuvaldeki liflere zarar verebilmesidir. Zamanla bu durum, tuvalin çabuk eskimesine, hatta yırtılmasına yol açabilir. Astar, bu kimyasal reaksiyonu engelleyen koruyucu bir bariyer görevi görür.
- Yüzey Pürüzsüzlüğü ve Yapışkanlık Sağlamak
Ham tuvalin dokusu resim yapmaya uygun olmayabilir. Bazı tuval dokuları oldukça kalın ve pürüzlüdür. Astar, bu pürüzleri doldurarak daha pürüzsüz bir çalışma yüzeyi oluşturur. Bu, özellikle detaylı çalışmalar veya ince katmanlar halinde boya yapmayı tercih edenler için büyük bir avantajdır. Astarın kendisi de hafif bir pürüzlülük sağlar ki bu da boyanın zemine daha iyi yapışmasına yardımcı olur.
Genellikle akrilik bazlı "gesso" adı verilen astarlar kullanılır. Bu gesso, tuvalin liflerine nüfuz etmeden yüzeyde bir film tabakası oluşturur. İdeal olarak, iki kat astar atmak ve her katın kurumasını bekledikten sonra hafifçe zımparalamak, kusursuz bir zemin elde etmeni sağlar. Zımparalama, fazla pürüzleri gidererek daha da pürüzsüz bir yüzey elde etmene olanak tanır.
- Tuvalin Ömrünü Uzatmak ve Koruyucu Bir Katman Oluşturmak
Daha önce de belirttiğim gibi, astar tuvali kimyasal etkenlerden korur. Yağlı boyada kullanılan yağlar ve çözücüler, zamanla tuvalin liflerini zayıflatabilir. Astar, bu maddelerin tuval ile doğrudan temasını keserek tuvalin ömrünü önemli ölçüde uzatır. Ayrıca, astar tabakası tuvalin temiz kalmasını sağlar; çalışırken düşebilecek toz veya kirler, zemine değil astara yapışır ve kolayca temizlenebilir.
Deneyimlerime göre, kaliteli bir astar kullanmak ve doğru şekilde uygulamak, ileride oluşabilecek çatlama, sararma veya yıpranma gibi sorunların önüne geçer. Özellikle koleksiyonluk eserler veya uzun yıllar saklanması istenen tablolar için astarlama işlemi hayati önem taşır. Genellikle 2-3 kat akrilik gesso yeterli olur, ancak bazı durumlarda daha fazla katman gerekebilir.
Pratik İpuçları:
- Doğru Astarı Seçmek: Yağlı boya ve akrilik boya için farklı türde astarlar bulunabilir. Genellikle akrilik gesso çoğu sanatçı için yeterlidir.
- Katmanlar Halinde Uygulama: Tek seferde kalın bir katman sürmek yerine, ince katmanlar halinde, kurumasına izin vererek ve gerekirse katlar arasında hafifçe zımparalayarak daha iyi sonuç alırsın.
- Fırça İzlerini Gidermek: Fırça izleri rahatsız ediyorsa, astarı sünger rulo veya geniş, yumuşak kıllı bir fırça ile uygulayabilirsin.
- Kuruma Süresine Dikkat: Astarların tamamen kuruduğundan emin olmadan üzerine boya yapmamalısın. Ürün etiketindeki talimatlara uy.