Evim evim nasıl ev sahibi olunur?
Ev Sahibi Olmak: Yol Haritanız
Ev sahibi olmak, birçok insan için en büyük hayallerden biri. Peki, bu hayali gerçeğe dönüştürmek için neler yapmak gerekiyor? Kendi deneyimlerime göre bu süreci birkaç ana adıma ayırabiliriz.
- Finansal Durumunuzu Belirleyin ve Bütçe Oluşturun
Ev sahibi olma yolundaki ilk ve en kritik adım, finansal durumunuzu dürüstçe değerlendirmektir. Ne kadar bir peşinat biriktirebildiniz? Aylık ne kadar taksit ödeyebilirsiniz? Bu soruların cevapları, alabileceğiniz evin türünü ve konseptini doğrudan etkiler.
Deneyimlerime göre, ev fiyatlarının ortalama 1.500.000 TL civarında olduğu bir şehirde, bankaların konut kredisi için genellikle evin değerinin %80'ine kadarını verdiğini varsayalım. Bu durumda, en az %20 peşinatınızın olması gerekir. Yani 1.500.000 TL'lik bir ev için en az 300.000 TL peşinatınız olmalı. Ancak bu sadece peşinat değil; bunun yanı sıra tapu harcı, ekspertiz ücreti, sigorta gibi ek masraflar da olacaktır. Bu ek masraflar için de bütçenizin en az %5'ini (yaklaşık 75.000 TL) ayırmanız akıllıca olacaktır.
Unutmayın, evin aylık taksitleri sizin gelirinizin %30-40'ını geçmemeli. Bu, hem hayat standardınızı korumanızı sağlar hem de beklenmedik durumlarda mali sıkıntı yaşama riskinizi azaltır. Maaş bordrolarınızı, kredi kartı borçlarınızı ve diğer düzenli giderlerinizi gözden geçirin.
Pratik İpucu: Kendi "ev alabilirim" hesaplayıcınızı yapın. Aylık gelirinizi yazın, olası aylık kredi taksitini ve diğer yaşam giderlerinizi düşerek ne kadar biriktirebileceğinizi hesaplayın.- Konut Kredisi Seçeneklerini Araştırın
Peşinat ve aylık ödeme kapasitenizi belirledikten sonra, sıra geldi kredi araştırmasına. Farklı bankaların konut kredisi faiz oranları, vade seçenekleri ve ek koşulları birbirinden farklılık gösterir.
Faiz oranlarının %1 ile %2 arasında değiştiği bir piyasada, 1.200.000 TL'lik bir kredi için 120 ay vadeyle (10 yıl) hesap yapalım. Faiz oranı %1.5 olsa, aylık taksit yaklaşık 14.000 TL'ye denk gelir. Eğer faiz oranı %2 olursa, aynı kredi için aylık taksit yaklaşık 16.000 TL'ye çıkabilir. Aradaki fark, uzun vadede ciddi bir tutar anlamına gelir.
Bankaların web sitelerini inceleyin, mobil uygulamalarını kullanın ve hatta fiziksel olarak şubelerine giderek bilgi alın. Bazı bankalar, ilk evini alanlara veya belirli meslek gruplarına yönelik avantajlı faiz oranları sunabilir. Kredi başvurusunda bulunmadan önce kredi notunuzu kontrol etmeyi unutmayın. Yüksek bir kredi notu, daha iyi faiz oranları almanızı sağlar.
Pratik İpucu: Birkaç bankadan ön onaylı kredi teklifi alın. Bu, hem hangi bankanın size en uygun şartları sunduğunu görmenizi sağlar hem de ev baktığınız sırada ne kadar bütçeniz olduğunu bilmenizi kolaylaştırır.- Konut Seçimi: Lokasyon, Özellikler ve İhtiyaçlar
Finansal hazırlığınızı yaptıktan ve kredi imkanlarınızı öğrendikten sonra, hayalinizdeki evi bulma aşamasına geçebilirsiniz. Buradaki en önemli unsur, lokasyondur. Ulaşım olanakları, okul ve iş yerinize yakınlığı, çevredeki sosyal imkanlar (parklar, marketler, hastaneler vb.) evin değerini ve sizin yaşam kalitenizi doğrudan etkiler.
Sadece fiyatına odaklanmayın. Evin fiziksel durumu, kaç odalı olduğu, ısınma sistemi, yalıtımı gibi özellikler de uzun vadede önemlidir. Eski bir ev almayı düşünüyorsanız, tadilat maliyetlerini de bütçenize dahil etmeyi unutmayın.
Deneyimlerime göre, her zaman "ideal" evi bulmak mümkün olmayabilir. Bu nedenle, önceliklerinizi belirlemeniz önemlidir. Örneğin, büyük bir balkon sizin için çok önemliyse, belki evin lokasyonunda küçük bir ödün vermeniz gerekebilir. Ya da tam tersi, lokasyon sizin için her şeyse, evin bazı özelliklerinden feragat edebilirsiniz.
Pratik İpucu: Beğendiğiniz bölgelerde farklı gün ve saatlerde dolaşın. Mahallenin atmosferini, ulaşım sıklığını ve çevresel faktörleri gözlemleyin. Satın alma kararından önce, evle ilgili merak ettiğiniz her şeyi satıcıya veya emlakçıya sormaktan çekinmeyin.- Satın Alma Süreci ve Sonrası
Ev seçiminizi yaptıktan ve kredi onayınızı aldıktan sonra, resmi satın alma sürecine geçilir. Bu süreç genellikle bir avukat aracılığıyla yürütülür ve tapu devri, gerekli belgelerin hazırlanması gibi işlemler içerir.
Bu aşamada tapu harcı gibi ödemeler yapılır. Güncel tapu harcı, evin satış bedelinin %4'üdür ve alıcı ile satıcı arasında paylaşılabilir veya anlaşmaya göre biri tarafından ödenebilir. Bu tutarı da ödemeniz gerekenler listesine eklemelisiniz.
Eviniz artık sizin! Ancak bu, süreç sonu anlamına gelmiyor. Taşındıktan sonra abonelik işlemlerini (elektrik, su, doğalgaz, internet) yapmanız gerekecek. Ayrıca, evin eşyalı olup olmamasına göre mobilya ve diğer ev ihtiyaçlarınız için de bir bütçe ayırmanız gerekebilir.
Pratik İpucu: Satın alma süreciyle ilgili tüm evrakları dikkatlice inceleyin. Anlamadığınız veya emin olmadığınız bir konu olursa mutlaka bir uzmana danışın. Evlendikten sonra ilk günlerde küçük tadilatlar veya dekorasyon değişiklikleri yapmak isteyebilirsiniz, bu tür masraflar için de küçük bir acil durum fonu bulundurmanız faydalı olacaktır.