Türkiye'de güneş batınca nerede doğar?
Güneş aslında her gün aynı yerde doğup batıyor gibi görünse de, Türkiye'de batınca nerede doğduğu sorusu bize dünyanın hareketini hatırlatıyor. Bildiğim kadarıyla bu, biraz da bizim bulunduğumuz noktaya ve mevsimlere göre değişen bir algı meselesi.
Doğunun Ardındaki Gerçek
Güneşin doğduğu yer aslında her zaman doğu yönüdür. Fakat biz Türkiye'de yaşadığımız için ve dünya da kendi ekseni etrafında döndüğü için, batı ufkunda batan güneşin aslında doğu ufkunda yükseldiğini bir şekilde unutuyoruz. Düşünsenize, siz bir koltuğa oturmuşsunuz, bir de bakmışsınız koltuk dönmüş. İşte güneşin doğup batması da buna benziyor biraz. Sürekli bir hareket var ama biz hep aynı yerdeymişiz gibi hissediyoruz.
Mevsimlerin Rolü
Şöyle bir şey var ki, yaz aylarında güneşin doğuşu ve batışı, kış aylarına göre biraz daha kuzeyden gerçekleşir. Yazın günler uzun ya, işte o uzama sebebiyle güneş daha kuzeyden doğup daha kuzeyden batıyor gibi algılanır. Kışın ise tam tersi, daha güneyden doğar ve batar. Bu da aslında ufuktaki o ince farkları yaratır. Örneğin, 21 Aralık'ta güneş, en güney noktasından doğar, bu da yaklaşık olarak 117 derece doğu yönüne denk gelir. Yaz gün dönümü olan 21 Haziran'da ise, 70 derece doğu yönünden doğar. Bu yaklaşık 47 derecelik bir fark!
Gün Doğumu ve Gün Batımı Noktaları
Hiç düşündünüz mü, özellikle kırsal kesimde yaşayanlar için sabah erkenden kalkıp baktıklarında güneşin battığı noktanın ertesi gün doğduğu noktadan farklı olduğunu fark edebilirler. Bu, dünyanın kendi etrafındaki dönüşünün bir sonucu olduğu kadar, Dünya'nın Güneş etrafındaki eliptik yörüngesinde ilerlemesinin de bir etkisidir. Yani, siz bir tarafta batışı izlerken, aslında gezegenimiz yoluna devam ettiği için o sabah yeniden doğacak olan yer, bizim için bambaşka bir ufukta beliriyor.
Pratik Bir Bakış Açısı
Eğer bir an bile batı ufkunda batan güneşi izlerken "Şimdi bu nereye gidiyor?" diye merak ediyorsanız, cevabı basit: Geceyi aydınlatmak için diğer yarım küreye doğru yol alıyor. Aslında biz güneş batarken, dünyanın diğer tarafında insanlar için güneş doğuyordur. Bu döngüsel bir olay ve hep devam ediyor. Ne dersin, bu kozmik dansın bir parçası olmak harika değil mi?